Ahilik Terimi Hakkında Bilgiler
Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu’da kurulan ve gelişen dinî ve toplumsal yönü olan bir esnaf teşkilatı. Kurucusu Ahi Evran (ö.1262, 1300 veya 1317)’dır.
O, dericilerin piri ve otuz iki çeşit esnaf ve zanaatkâr grubunun lideri olarak tanınmaktadır. Aynı zamanda bir ilim ve fikir adamıdır. Ahilik teşkilatının temel yapısını, yiğitlik ve cömertlik başta olmak üzere tüm yüksek değerleri kendisinde toplamayı amaç edinen ve bu değerlerden taviz vermeyen zanaatkâr gençler oluşturur. Ahilik, temel ilkelerini İslam tasavvufundaki fütüvvet ahlakından aldığı için ahiliğe “Fütüvvet Teşkilatı” da denir. “Selçuklular ve ilk Osmanlılar zamanında Ahilik din ile zanaatı birleştirmek suretiyle çok kuvvetli bir hareket hâline gelmişti.” (M. Kaplan)
Selçuklular ile Osmanlılar döneminde Anadolu'da kurulan esnaf ve zanaatkâr loncalarının öncüsü sayılan sosyal örgütlenme.
Şehirlerde oturan esnafın aralarında birleşerek kurdukları dini ve ekonomik özellikte bir teşkilattır. "ahi" kelimesi "kardeş" anlamına gelir. Ahiler, esnaf, tüccar ve diğer sahalardaki meslek grupları örgütlenmelerini sağlamış, böylece yerleşim merkezlerinde sosyal ve ekonomik düzenin kurulması yanında kültürün de gelişmesini sağlamıştır. Ustalığı tamamlayan kişiye Şet Töreni düzenlenir. Ahi babadan aldığı izine Destur denir. Ahilik eğitimde çırağın ahlâki eğitimine de çok önem verilirdi.
Ahilik teşkilatının kurucusu, Ahi Evran'dır. Aslı adı Şeyh Mahmut Nasuriddin'dir.
Anadolu'da sosyal dayanışmayı amaçlayan esnaf, zanaat gibi çalışma kollarını içine alan ocak.
Benzer Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Terimleri:
İstitaat (=Müstati Olmak): Hacca gitme imkânına kavuşmak; hac farizasını yerine getirmek için bedenî, malî yeterliliğin olması ve yolda arızî bir engelin bulunmaması.
İrtimasî Abdest: Yüzü ve elleri suya daldırıp çıkarırken abdest niyeti edilerek alınan abdest.
Kaside: Cenabı Hakkı ve Hz. Peygamber (sav)'i metheden şiirlerdir.
İstiğfar: Allah'tan suçlarından, hata ve günahlarından dolayı bağışlanma dilemek. Tövbe etme.
Müezzin-Kayyım: Namaz vakitleri girince ezan okuyup, cami ve cemaatle ilgili hizmetleri gören kimsedir.
Gusül: Bedenin bütününün özel bir şekilde kurbet (=Allah'a yaklaşma) kastı ile yıkanması. Buna boy abdesti ve "taharet-i kübra" (=büyük temizlik) da denir. B