Meydan Sazı Terimi Hakkında Bilgiler
Bu sazımıza genel yerlerde ve meydanda çalınmasından dolayı meydan sazı denilmiştir. 12 teli bulunması nedeniyle bazı yörelerde 12 telli saz da denilmektedir. Meydan sazlarının bazıları kısa saplıdır. Bu da icraların bir kısmının sazın sapına kollarının yetişmemesinden dolayı sapları özel olarak kısaltılmasından ileri gelmektedir.
Meydan sazı bağlama ailesinin en büyük sazıdır. Sapında 30-32 perdesi vardır. En ince teli 35-40 numaradır. Daha ziyade kalın bam tellerine (Sargılı Tellere) ağırlık verilmektedir. Davudi bir sesi vardır. Gayet sade bir şekilde çalınır. Bağlama ailesinin bas sesli sazı da denilir. Fiziksel yapısı oldukça büyük olması nedeniyle icrası da oldukça zor olmaktadır. Bu nedenle icracılar meydan sazını çalmaktan kaçınmaktadırlar. Onun yerine biraz daha küçüğü olan divan sazını çalmayı tercih ederler. Fakat divan sazının da meydan sazının yerini tutması mümkün olamayacağından meydan sazının davudi sesi devamlı şekilde topluluk içerisinde aranır.
İcralarımızın pek çoğunun kolayı tercih etmeleri nedeniyle küçük sazlara sarılmakta ve halk musikimizin tınılarında belirgin bir tizlik hissedilmektedir. Bu tizliğin getirmiş olduğu cılızlık zeybeklerde ve kahramanlık türkülerinde bas seslere ne kadar ihtiyaç olduğunu açıkça göstermektedir.
Benzer Müzik-Dans Terimleri:
Polonez: Hafif ve yavaş tempolu Polonya halk dansı. Polonaise (Fr.).
Dizi Türleri: Nota veya derecelerin porte üzerinde diziliş şeklidir. Üç ayrı türü vardır. Bunlar :
1- DİATONİK TÜR
2- ANORMONİK TÜR
3- KROMATİK TÜR'dür.
Ses Merdiveni: İnsan kulağı ile duyulması imkânı olan seslerin en kalınından en incesine kadar sıralanış biçimine ses merdiveni denir. Ses Merdiveni üç bölüme ayrılı
Sarangi: Yayla çalınan bir Hindistan çalgısı.
Tını ezgisi: Webern'in geliştirdiği bir tür puantilist kavram. Klangfarbenmelodie (Al.).
Glissando (İt.): 1- Kaydırma, piyanoda parmağı tuşların üstünden hızla geçirme. Yaylı çalgılarda telin üstünde kaydırma.
2- Kaymak kelimesinden İtalyancadan geçen,