• Adalet, mülkün temelidir.
• Ahlak, bazı katı kurallar kümesi değildir. Ahlak, bir insanın yapmasına hem mecbur olduğu, hem de istediği işlerdir, bunları başarma isteğidir.
• Allah, dünya üzerinde yarattığı bu kadar nimetleri, bu kadar güzellikleri, insan istifade etsin, varlık içinde yaşasın diye yaratmıştır ve azami derecede faydalanabilmek için de, bütün yaratıklardan esirgediği zekâyı, aklı, insanlara vermiştir.
• Anaların bugünkü evlatlarına vereceği terbiye eski devirlerdeki gibi basit değildir. Bugünün anaları için gerekli vasıfları taşıyan evlat yetiştirmek, evlatlarını bugünkü hayat için faal bir uzuv haline koymak, pek çok yüksek vasıflar taşımalarına bağlıdır. Onun için kadınlarımız, hatta erkeklerimizden çok aydın, daha çok feyizli, daha fazla bilgili olmaya mecburdurlar; eğer hakikaten milletin anası olmak istiyorlarsa.
• Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz. En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır.
• Basın, milletin müşterek sesidir. Bir milleti aydınlatma ve irşatta, bir millete muhtaç olduğu fikri gıdayı vermekte, hülasa bir milletin hedefi saadet olan müşterek bir istikamette yürümesini teminde, başlı başına bir kuvvet, bir mektep, bir rehberdir.
• Ben icap ettiği zaman en büyük hediyem olmak üzere, Türk milletine canımı vereceğim.
• Bence diktatör, başkalarını iradesine ram edendir. Ben kalpleri kırarak değil, kalpleri kazanarak hükmetmek isterim.
• Beni dinlemek, beni görmek değildir. Beni dinlemek, beni anlamak demek hiç değildir.
• Benim naçiz vücudum nasıl olsa bir gün toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ebediyen yaşayacaktır.
• Bilelim ki milli benliğini bilmeyen milletler, başka milletlere yem olurlar.
• Bilirsiniz ki iktisaden zayıf bir millet, sefaletten kurtulamaz. Kuvvetli bir medeniyete, refaha ve saadete kavuşma, içtimaî ve siyasi illetlerden yakasını kurtaramaz. Memleketin idaresinde ki muvaffakiyette iktisadî müktesebatı derecesiyle mütenasip olur.
• Bir dinin tabiî olması için akla, fenne, ilme ve mantığa uygun olması lâzımdır.
• Bir memleketi işgal ve zapt etmek, o memleketin sahiplerine hâkim olmak için kâfi değildir.
• Bir millet irfan ordusuna malik olmadıkça, savaş meydanlarında ne kadar parlak zaferler elde ederse etsin, o zaferler yaşayacak neticeler vermesi ancak irfan ordusuyla kaimdir.
• Bir milletin yeni değişikliğinde ölçü, musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir.
• Bir ulus varlığını ve bağımsızlığını korumak için, düşünebilen girişim ve özveriyi yaptıktan sonra, başarır. Ya başaramazsa demek o ulusu ölmüş saymak demektir. Öyleyse ulus yaşadıkça ve girişimlerini sürdürdükçe başarısızlık söz konusu olamaz.
• Biz cahil dediğimiz zaman, mektepte okumamış olanları kasdetmiyoruz, kasdettiğimiz ilim, hakikati bilmektir. Yoksa okumuş olanlardan en büyük cahiller çıktığı gibi, hiç okumak bilmeyenlerden de hakikati gören gerçek âlimler çıkabilir. Sizler, yani Türkiye’nin genç evlatları! Yorulsanız dahi çalışmaya devam edip asla yorulmayacaksınız. Türk gençliği gayeye, bizim yüksek idealimize durmadan, yorulmadan, yürüyecektir.
• Biz dünya medeniyeti ailesi içinde bulunuyoruz. Medeniyetin bütün icaplarını tatbik edeceğiz.
• Biz ilhamlarımızı gökten ve gaipten değil, doğrudan doğruya hayattan almış bulunuyoruz.
• Biz, kendimiz olmalıyız.
• Bizim devlet idaresinde takip ettiğimiz prensipleri, gökten indiği sanılan kitapların doğmalarıyla asıl bir tutmamalıdır. Biz; ilhamlarımızı, gökten ve gaipten değil, doğrudan doğruya hayattan almış bulunuyoruz.
• Biz Türkler, bütün tarihimiz boyunca hürriyet ve istiklâle timsal olmuş milletiz. Ne kadar zengin ve müreffeh olursa olsun, istiklâlden mahrum bir millet, medeni insanlık karşısında uşak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye lâyık sayılamaz.
• Bu vatan, çocuklarımız ve torunlarımız için cennet yapılmaya lâyıktır.
• Büyük dinimiz çalışmayanın insanlıkla hiç ilgisi olmadığını bildiriyor. Bazı kimseler çağdaş olmayı kâfir olmak sayıyorlar. Asıl küfür onların bu zannıdır. Bu yanlış tefsiri yapanların maksadı, İslâmların kâfirlere esir olmasını istemek değil de nedir? Her sarıklıyı hoca sanmayın, hoca olmak sarıkla değil, dimağladır.
• Cumhuriyet fikir serbestliği taraftarıdır. Samimi ve meşru olmak şartıyla her fikre saygı duyarız.
• Cumhuriyet hükümeti, namuslu, vatansever müteşebbislere daima yardımcı olacaktır.
• Demiryolları memleketin tüfekten, toptan daha önemli bir güvenlik silahıdır. Demiryolları, Türk milletinin refah ve medeniyet yollarıdır.
• Denilebilir ki hiçbir şeye muhtaç değiliz, yalnız tek bir şeye çok ihtiyacımız vardır; çalışkan olmak.
• Devletimiz tek, ülkemiz tüm, ulusumuz birdir.
• Doğudan şimdi doğacak güneşe bakınız! Bugün günün nasıl ağardığını nasıl görüyorsam uzakta, bütün doğu milletlerin de uyanışını öyle görüyorum. Bağımsızlık ve hürriyetine kavuşacak daha çok kardeş millet vardır.
• Dünya yüzünde gördüğümüz her şey, kadının eseridir.
• Dünyada her şey için, medeniyet için, hayat için, başarı için en gerçek yol gösterici ilimdir, fendir. İlim ve fennin dışında yol gösterici aramak, gaflettir, cahilliktir, doğru yoldan çıkmaktır.
• Dünyanın her tarafında öğretmenler, insan topluluğunun en fedakâr ve muhterem unsurlarıdır.
• Düşmana merhamet, aciz ve zaaftır. Bu insaniyet göstermek değil, insanlık hassasının zevalini ilan etmektir.
• Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
• Ekonomik kalkınma, Türkiye’nin hür, müstakil, daima daha kuvvetli, daima daha refahlı Türkiye idealinin bel kemiğidir.
• En doğru, en hakiki tarikat, tarikat-ı medeniyettir.
• Ey kahraman Türk kadını, sen yerde sürünmeye değil, omuzlar üzerinde göklere yükselmeye lâyıksın.
• Ey Türk Gençliği! Birinci vazifen Türk istiklâl ve cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
• Ey yükselen yeni nesil! İstiklâl sizindir. Cumhuriyeti biz tesis ettik; onu i’lâ ve idame edecek sizlersiniz.
• Felâket; başa gelmeden evvel, önleyici ve koruyucu tedbirleri düşünmek lâzımdır. Geldikten sonra dövünmenin faydası yoktur.
• Fikirler cebr-ü şiddetle, top ve tüfekle asla öldürülemez.
• Genç fikirli demek, hakiki fikirli demektir.
• Gençler, cesaretimizi takviye ve idame eden sizlersiniz. Siz, almakta olduğunuz terbiye ve irfan ile insanlık ve medeniyetin, vatan sevgisinin, fikir hürriyetinin en kıymetli timsali olacaksınız. Yükselen yeni nesil, istikbal sizsiniz. Cumhuriyeti biz kurduk, onu yükseltecek ve yaşatacak sizsiniz.
• Gerçi bize milliyetçi derler. Ama biz öyle milliyetçileriz ki, iş birliği eden bütün milletlere hürmet ve riayet ederiz. Onların milliyetlerinin bütün icaplarını tanırız. Bizim milliyetçiliğimiz herhalde hodbince ve mağrurca bir milliyetçilik değildir.
• Görüyorum ki, laik cumhuriyet esasında beraberiz. Zaten benim siyasi hayatta bir taraflı olarak aradığım temel budur.
• Hakikaten sine-i millete serbest bir fert olmak kadar dünyada bahtiyarlık yoktur.
• Hakikati konuşmaktan korkmayınız.
• Hakikatleri bilen, kalp ve vicdanında manevi ve mukaddes hazlardan başka zevk taşımayan insanlar için ne kadar yüksek olursa olsun, maddî makamların hiçbir kıymeti yoktur.
• Hâkimiyet verilmez, alınır.
• Hangi şey ki akla mantığa, milletin menfaatine, İslamiyet’in menfaatine uygunsa hiç kimseye sormayın, o şey dindir. Eğer bizim dinimiz akla mantığa uygun bir din olmasaydı mükemmel olmazdı, dinlerin sonuncusu olmazdı.
• Harp; zarurî ve hayati olmalıdır. Hayat-ı millet tehlikeye maruz kalmadıkça, harp bir cinayettir.
• Hayatta en hakiki mürşit; ilimdir.
• Hepiniz mebus olabilirsiniz, vekil olabilirsiniz hatta reisi cumhur olabilirsiniz. Fakat sanatkâr olamazsınız.
Mustafa Kemal Atatürk Atatürk'ün Veciz Sözleri Atatürk Köşesi Atatürk'ün söylediği özlü sözler güzel sözler Atatürk'ten seçme sözler