ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgiler, yazılı kaynaklar

Çaldıran Savaşı

Çaldıran Savaşı Osmanlı Devleti'yle İran'da egemen olan Safevîler arasında 23 Ağustos 1514′te Çaldıran ovasında yapılan meydan savaşı. Yavuz Sultan Selim, babası II. Bayezit ve kardeşleriyle taht mücadelesi vererek tahta çıktığında, Osmanlı Devl...Devamını Oku

Takvim-I Vekayi Nedir?

Takvim-I Vekayi Nedir? Osmanlı Devleti'nde yayımlanan ilk resmî gazete. II. Mahmut'un buyruğuyla 1 Kasım 1831'de haftalık olarak yayımlanmaya başlandı. Ön hazırlıkları İzmir'de Fransızca olarak yayımlanan "Le Courrier de Smyrne" (İzmir Postası) sahibi Alexandr...Devamını Oku

Gergedan (Rhinoceros)

Gergedan (Rhinoceros) Yaşadığı yerler: Asya, Afrika ve Endonezya'nın sıcak bölgelerinde. Özellikleri: Boyu 4, yüksekliği 2 m, ağırlığı 4 tonu bulabilen toynaklı bir memeli. Kalın derili, bir veya iki boynuzlu, filden sonra en iri dört ayaklıdır. Ömrü: 35...Devamını Oku

Zırhlı Nedir?

Zırhlı Nedir? Zırhla (çelik levhalarla) kaplanmış büyük tonajlı savaş gemisi. Zırhların gövdelerini kaplayan çelik levhaların kalınlıkları, geminin cinsine göre değişir. Zırhlı terimi, çelik levhalarla kaplanıp korunmuş diğer savaş araçları ...Devamını Oku

Asit Nedir?

Asit Nedir? Asitler sanayide önemli uygulama alanına sahip maddelerdir. Bunun sebebi de birçok kimyasal reaksiyonun asit çözeltisinde hız kazanmasıdır. Sülfirik asit, nitrik asit, hidroklorik asit inorganik asitlerdir. Sanayide geniş ölçüde kullanılmak...Devamını Oku

Dinamometre Nedir?

Dinamometre Nedir? Bir motor, türbin ya da makinenin gücünü ölçen araç. Gücü ölçülecek makinenin çıkış mili tarafından döndürülen ve bir kafes içine yerleştirilmiş bir rotordan oluşur. Rotor döndükçe, etrafındaki kafesi de döndürmeye çalışı...Devamını Oku

Daktilo Nedir?

Daktilo Nedir? 1873′te Amerikalı Sholes Glidden tarafından yapılan ilk pratik yazı makinesi. Önceleri lüks bir eşya olarak görülen daktilolar daha sonra hızla yaygınlaştı. Daktiloyla yazılmış ilk edebiyat eseri; Mark Twain?in "Tom Sawyer'in Maceral...Devamını Oku

Mabeyin Nedir?

Mabeyin Nedir? Osmanlı sarayında selâmlık dairesine verilen ad. Arapçada iki şeyin arası, ara anlamına gelen bu sözcük, eski konak ve saraylarda harem ve selamlık bölümlerine ayıran daire için de kulanılırdı. Mabeyin aynı zamanda yönetimle ilgili bir...Devamını Oku

Adagio Nedir?

Adagio Nedir? Müzikte bir parçanın yavaş ve ağır çalınacağını belirten İtalyanca terim. Sözcük, böyle çalınan ağır ve yavaş besteler için de kullanılır. ...Devamını Oku

Ulusarası Para Fonu

Ulusarası Para Fonu Esas olarak uluslararası para kurlarını dengede tutmak amacıyla kurulmuş, BM'ye bağlı özel kuruluş. Fon, 1944'te New Hampshire/Bretton Woods'da toplanan BM Para ve Maliye Konferansı'nda alınan kararlar uyarınca, 1945'te kuruldu. Macaristan'...Devamını Oku

İnsülin Nedir?

İnsülin Nedir? Pankreastaki B(beta) hücrelerinden salgılanan ve kandaki şeker miktarını ayarlamada en büyük rolü oynayan hormon. Kan glikozunun (kan şekerinin) normal seviyesi 90-100 mg/100 ml sınırları arasında olmalıdır. İnsülin kan şekerini bu sın...Devamını Oku

Şalter Nedir?

Şalter Nedir? Elektrik devrelerinin aşırı akım ve voltaj sebebiyle hasar görmemesi için ve devrenin normal açılıp kapatılması amacıyla kullanılan elektrik devre kırıcı eleman. Şalterler bulundukları devrede önceden ayar edildikleri akım değerin...Devamını Oku

Aile Nedir?

Aile Nedir? Doğum ya da evlilik yoluyla birbirine bağlı bireylerin oluşturdukları toplumsal birim. Dört temel aile tipi vardır: Ana, baba ve çocuklardan oluşan çekirdek aile; kardeşleri ve diğer akrabaları da kapsayan geniş aile; avlanma, bir barınağ...Devamını Oku

Dionysos Kimdir?

Dionysos Kimdir? Yunan mitolojisinde şarap, bereket ve bitki tanrısı. Zeus ile Semele'nin oğludur. Semele, gebe kaldığı Zeus'u görmek ister, ancak yıldırım tanrısı biçiminde gözüken Zeus, Semele'nin ölümüne yol açar. Karnındaki yedi aylık çocuğu da...Devamını Oku

Doping Nedir?

Doping Nedir? Vücuda üstün hareket ve enerji sağlamak için kullanılan uyarıcı ilâç. Spor karşılaşmalarından hemen önce sporculara uygulanır. Doping tehlikeli olup, bu gibi ilâçların kullanılması bütün spor dünyasında olduğu gibi Türk sporunda...Devamını Oku

Arşimet Burgusu Nedir?

Arşimet Burgusu Nedir? Arkhimedes'in icat ettiği bir çeşit su pompası. İçinde, çapı kendisininkine yakın bir burgu bulunan boş bir silindirdir. Kolu çevrildikçe, burgu, alttaki suyu yukarı çıkarır. Nil Nehri'nden tarlalara su aktarmakta hâlâ kullanılmaktadır...Devamını Oku

Diyet Nedir?

Diyet Nedir? Kâtilin vereceği para cezası. Bir milletin kamu ile ilgili meselelerinin tartışıldığı siyâsî meclislerin adına da diyet denilmiştir. Ortaçağda Roma-Germen İmparatorluğu, Polonya, Macaristan, İsveç, Danimarka ve Hırvatistan'daki meclisl...Devamını Oku

Zümre-Tarikat Edebiyatı

Zümre-Tarikat Edebiyatı Tasavvuf etkisinde ve tarikatlar çevresinde gelişen edebiyat. Tasavvufî halk edebiyatı, tekke edebiyatı gibi adlarla da anılmıştır. Her iki ad da bu edebiyatın niteliğini belirtmede yetersizdir. Örneğin, şiirlerde tasavvuf etkisi belirgin o...Devamını Oku

Ciğer Otu

Ciğer Otu Pulmonaria officinalis Nisan-mayıs ayları arasında çiçek açan, 10-50 cm boyunda, çok senelik otsu bir bitki. Çiçeklerin renkleri önceleri kırmızımtrak ise de, zamanla morumsu-mâviye döner. Orman altlarında ve çayırlarda bulunur. Gö...Devamını Oku

Duyumculuk Nedir?

Duyumculuk Nedir? Tüm bilgilerimizin duyumlardan geldiğini bildiren deneyci öğreti. Buna göre duyumlar bilginin gerekli ve yeterli koşuludur. Biz en soyut bilgilerimizi bile duyumlardan elde ederiz. Duyumcu bakış açısı 18. yüzyıla kadar yoktur, çünkü duyguy...Devamını Oku

Ladin Ağacı

Ladin Ağacı Kozalaklıların çamgiller familyasından önemli bir orman ağacı (Picea). 40-50 m.ye kadar boylanan, iğneyapraklı, kışın yaprağını dökmeyen ağaçlardır. Çiçekleri kozalak biçiminde, tohumları kanatlıdır. Odunu yumuşak, beyaz ya da a...Devamını Oku

Etimoloji Nedir?

Etimoloji Nedir? Bir kelimenin nereden geldiğini veya oluş şeklini ve birçok kelimenin ortak kökünü bulma işi. Bu işle uğraşan gramer dalı filolojinin bir bölümü olup, kelimelerin mânâlarının köklerini mümkün olduğu kadar eskiye giderek araştırır...Devamını Oku

Alageyik Hayvanı

Alageyik Hayvanı Geyikgillerden, Güney Avrupa ve Kuzey Afrika'da yaşayan bir cins geyik, sığın (Dama dama). Postu beneklidir. Çatallı boynuzları uca doğru genişler. Kuyruğu kısadır. Bir türü Türkiye, Suriye ve Filistin'de yaşar. 4. zamandan kalma fosiller...Devamını Oku

Drakensberg Dağları

Drakensberg Dağları Güney Afrika Cumhuriyeti'nde, Kap ve Natal eyaletlerinde güneybatıdan kuzeydoğuya doğru uzanan, yaklaşık 1.000 km uzunlukta dağ sırası. En yüksek dorukları, Thaban Ntlenyana (3.430 m) ve Mont-aux-Sources'dur (3.282 m). ...Devamını Oku

Oniki Parmak Bağırsağı

Oniki Parmak Bağırsağı İnce barsağın mîdeden hemen sonra gelen kısmı. Buranın önemi, ülserin en fazla görüldüğü yer olmasındandır. Karın arka kısmında, omurga ile aortun ön tarafında yer alır. Pankreasın baş kısmını bir halka gibi sarar. İnce barsağ...Devamını Oku

Kazakistan

Kazakistan Kazakistan, yüz ölçümü bakımından Türk devletlerinin en büyüğü, doğal kaynaklar açısından da en zengin ülkesidir. Doğuda Çin, güneyde Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan, kuzeyde Rusya ile sınır komşusudur. Ayrıca Aral gölü ve Hazar denizine kıyısı vardır. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin çökmesiyle 16 Aralık 1991’de bağımsızlığını ilan etmiştir.... Devamını Oku

Rüşvet Nedir?

Rüşvet Nedir? Haksız bir menfaat sağlamak için yetkili kişilere çıkar sağlamak. İş gördürmek amacıyla kanunen yetkili bir kimseye gayrimeşru olarak verilen para, mal vesâir menfaat ve fayda. Rüşvetle, ya hak edilmeyen bir menfaat ele geçirilmekte... Devamını Oku

Rüştiye Nedir?

Rüştiye Nedir? Osmanlı Devleti'nde ortaokul düzeyindeki eğitim kurumu. İlk rüştiye 1858 yılında İstanbul'da açıldı. Sıbyan okullarında verilen eğitimin yetersiz bulunması üzerine açılan bu okullar, askerî ve sivil olarak ayrılırdı. Önceleri Arapça gramer, nahiv (sentaks), inşa (doğru ve güzel yazma), hat... Devamını Oku

Mütercim Rüştü Paşa Kimdir?

Mütercim Rüştü Paşa Kimdir? (1811 Ayandon-1882 Manisa), Osmanlı sadrazamı. Sinoplu yoksul bir kayıkçının oğludur. İstanbul'a gelerek Asakiri Mansurei Muhammediye ordusuna girdi. Arapça, Farsça ve Fransızca öğrendi. Askerî nizamnameleri Fransızcadan Osmanlıcaya çevirmesi ona "Mütercim" takma adını kazandırdı. 1845'ten başlayarak üst düzeyde çeşitli askerî görevlerde bulundu.... Devamını Oku

Rüzgâr Tüneli Nedir?

Rüzgâr Tüneli Nedir? RÜZGÂR TÜNELİ Aerodinamik incelemelerde kullanılan bir deney aracı. Esas olarak içinden düzgün bir hava akımı geçirilen bir borudur. Bir uçak, otomobil ya da güdümlü merminin modeli rüzgâr tünelinde hava akımına tutulur. Yapılan ölçüm ve gözlemlerden hareketle ara... Devamını Oku