İç Anadolu Bölgesi'nde il. 1989'a kadar Niğde iline bağlı bir ilçeyken bu tarihte il oldu. Tuz Gölü'nün güneydoğusu yakınında, yol kavşağı üzerindedir. Kuzeyinde Tuz Gölü, Ankara ve Kırşehir, doğusunda Nevşehir, Niğde, batısında ve güneyinde Konya bulunur. Önemli bir tarım ürünleri pazarı olan Aksaray, Nevşehir-Niğde-Ulukışla, Konya-Nevşehir ve Ankara-Ulukışla şoselerinin kavşak yeridir. İlin en önemli geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Başlıca ürün, tahılın yanında ekilen öbür ürünler fasulye, soğan, mısır, patates, pancar, keten ve kenevirdir. Seramik sanayiinde kullanılabilecek nitelikli kaolin yatakları vardır. İlde kaplıcalar ve madensuyu kaynakları bulunur. En gelişkin sanayi dalı gıda sanayiidir. Un, yem, tereyağı ve peynir fabrikaları kuruludur. İlk Çağ'da Arkhelais adını taşıyan kenti, son Kapadokya Kralı Arkhelaos'un, Garsuara adlı yerleşmeyi geliştirerek kurduğu sanılmaktadır. Roma İmparatoru I. Cladius kente koloni ayrıcalığı tanıyarak Anadolu'da birçok önemli yolun kavşak noktasında bulunan kentin daha da gelişmesine yol açtı. Bizans'la Müslüman Araplar arasında birçok kez el değiştiren kent Malazgirt Savaşı'nın (1071) ardından Türkler'in egemenliğine girdi. II. Kılıç Arslan, yıkık durumdaki Aksaray'ı bir İslâm kenti olarak yeniden kurdu, kentin çevresini surla çevirdi ve cami, medrese, çarşı, hamam yaptırdı. Azerbaycan'dan getirdiği din bilgini, zanaatkâr ve tüccarları kente yerleştirdi. Böylece Aksaray, Anadolu Selçuklu Devleti'nin önemli merkezlerinden biri olarak gelişti. 1467'de Fatih Sultan Mehmet'in, Aksaray'ı Osmanlı topraklarına kesin olarak katmasına dek Karamanoğulları, Eretna Beyliği arasında el değiştirdi. Cumhuriyet'ten sonra Arpasun ve Koçhisar ilçeleri bağlanarak (1924) il konumuna getirildi. 1933'te Niğde iline bağlı bir ilçe merkezi oldu. 1989'da tekrar il olana kadar, Niğde'nin önemli ilçelerinden biriydi. Aksaray sınırları içinde Aşıklıhöyük, Acemhöyük ve Bizans dönemi örneklerinden Kemerli Kilise, II. Kılıç Arslan tarafından yaptırılan Aksaray Kalesi'nin yalnızca sur kalıntıları görülebilir. Ayrıca Eğri Minare, Karamanoğulları döneminden kalma Ulu Cami, Zinciriye Medresesi (bugün müze olarak düzenlenmektedir) önemli tarihî yapılardır.
