Eğitim Sitesi

Âşık Nedir? Hakkında Bilgi

Saz eşliğinde doğaçtan (irticalen), hazırlıksız şiir söyleyen, söz şairi, halk şairi ya da halk ozanı da denilen şairlerin ortak adı. 16. yüzyıldan başlayarak kentlerde, köylük yerlerde, göçebe ya da yarı göçebe topluluklarda, ask...

Âşık Nedir?

Âşık Nedir?

Saz eşliğinde doğaçtan (irticalen), hazırlıksız şiir söyleyen, söz şairi, halk şairi ya da halk ozanı da denilen şairlerin ortak adı. 16. yüzyıldan başlayarak kentlerde, köylük yerlerde, göçebe ya da yarı göçebe topluluklarda, asker ocaklarında yetişen bu sanatçı tipinin belirgin özelliği, şiir yazmayıp saz eşliğinde şiir söyleyen ve halk şiiri geleneğini sürdüren bir yaratıcı olmasıdır. Saz ve sözün bu birlikteliği, âşık adının, eski ozan unvanının yerine kullanıldığını göstermektedir. 13. ve 15. yüzyıllarda halk şiirinin çeşitli tarikatlara bağlı derviş şairlerce temsil edildiği, (Yunus, Kaygusuz vb.) beylikler dönemi Anadolusu'nda ya da Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında ellerinde çeşitli sazlarla ilâhiler okuyarak dolaşan dervişlerin bulunduğu biliniyor. Halkın, âşığı, "hak âşığı" sayması da buna bağlanabilir. 16. yüzyıldan sonra, öğrenim görmemiş, saz çalan ve irticalen hece ölçüsüyle şiir söyleyen âşıkların sayısı artmış, Yunus, Kaygusuz, Hacı Bayram izinde yürüyenlerse geleneksel halk şiiri biçimlerini kullanmakla birlikte öz olarak ayrı bir şiir geliştirmişlerdir. Bunlar arasında âşık sayılabilecek Pir Sultan Abdal benzeri şairler de vardır. 17. yüzyılın son yarısından başlayarak Âşık Ömer, Gevheri, Dertli, Emrah gibi, öğrenim görmüş, saz çalan, ama aruzla da şiir yazabilen ve sözü, sazdan önemli sayan şairlerle âşık kavramı daha geniş bir alanı kapsar.

 

tags

Sayfada Âşık Nedir? hakkında bilgiler sunulmaktadır, diğer bilgilere de bakabilirsiniz...

 

Âşık Nedir? hakkında yorum yazın...

  

Âşık Nedir? hakkında yorumlar

Yıldıay Erdener Kopuz, saz ya da diğer halk çalgıları eşliğinde özellikle kahramanlık destanlarını, savaştaki başarıları ve toplumun ortak duygularını doğaçlama deyişler söyleyerek dile getiren halk sanatçılarına Türk kavimlerinden Kırgızlar Baksı, Altay Türkleri Kam, Yakutlar Oyun, Tunguzlar Şaman der. Oğuz Türkleri ise bu tür halk sanatçılarına Ozan demişlerdir. Tarihsel süreç içinde yukarıda adlarını saydığım halk sanatçılarının işlev ve görevleri özellikle Türklerin İslam dinini kabul etmesinden sonra değişti. Örneğin; Şamanların yerini giderek Baksılar aldı. Radloff, Baksıları şamanların modern temsilcileri olarak görüyor. Hatto, Şamanların toplumdaki önem ve konumlarını kaybettiklerini ve yerlerini giderek Baksılara bıraktığını ileri sürüyor.

Yazılan son 1 yorum gösteriliyor.

İçerikle ilgili 1 yorum yazılmış.

Âşık Nedir? ile ilgili bilgiler, hakkında kısaca yazı

ANSİKLOPEDİK BİLGİLER ANA SAYFA