Basiretçi Ali Efendi Kimdir? Hakkında Bilgi

(1838 İstanbul-1910 İstanbul), yazar, gazeteci. Enderun'da yetişti. İlk önemli siyasal gazetelerden Basiret'i çıkardı (1869-1876). Özellikle Abdülaziz döneminde (1861-1876) Namık Kemal ve Ali Suavi'nin, imparatorluğun yarı sömürge olma yıllarına özgü sorunları konu alan yazılarını yayımladı. Prusya-Fransa savaşında (1870-1871) Prusya yanlısı politika izlediği için savaş sonunda çağrılı olarak Almanya'ya gitti. Orada kendisine gelişmiş bir baskı makinesi bağışlandı. Dönünce gazetesini büyütme olanağı buldu. Kahkaha adlı gülmece dergisini çıkardı (1874). II. Abdülhamit döneminde (1876-1908) baskılarla karşılaştı. Basiret'te çıkan bir yazıda güvenlik güçlerine hakaret edildiği ileri sürülerek doksan altı gün tutuklu kaldı. 20 Mayıs 1878'de padişahı tahttan indirme amacıyla Çırağan Sarayı'na baskın düzenleyen Ali Suavi'nin gazetesinin yazarları arasında bulunması nedeniyle yeniden tutuklandı. Beş buçuk ay cezaevinde yattıktan sonra Kudüs'e sürgün gönderildi. İstanbul dışındaki yaşamı II. Meşrutiyet'in ilânına kadar sürdü. 1908'de dönme olanağı bulunca Basiret'i yeniden çıkardı ama değişen koşullar nedeniyle eski başarısını kazanamadı. Yapıtları: "Yıldızın Hatası" (1908), "İstanbul'da Yarım Asırlık Vak'ayı Mühimme" (1909, "İstanbul'da Elli Yıllık Önemli Olaylar" adıyla günümüz Türkçesi ile yayımlandı, 1976).