Elazığ İli Hakkında Bilgi

Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat bölümünde il ve bu ilin merkezi olan kent. Kuzeyde Tunceli, batı ve güneybatıda Malatya, güneydoğuda Diyarbakır ve doğuda da Bingöl illeriyle sınırlanır. İl toprakları, yer yer ova düzlüklerine rastlanmakla birlikte, akarsu vadileriyle derin oluklar hâlinde parçalanmış, engebeli, dağlık bir görünüşe sahiptir. Bu dağlar orta yüksekliktedir (2.000 m dolaylarında). Düzlüklerin en genişi kuzey kenarda, Elazığ il merkezinin de yer aldığı Uluova'dır. Yüksekliği 850-1.100 m arasında değişen bu ova, Mayram Tepeleri ve Harinket Suyu ile ikiye bölünür. Kuzeyde Elazığ, güneyde Mollakendi ovaları, ovanın güneyinde, Hazarbaba Dağları arasında, doğu-batı yönlü bir çanak içinde Hazar (eski adıyla Gölcük) Gölü bulunmaktadır. İklim koşulları, Güneydoğu ve Doğu Anadolu arasında bir "geçiş tipi" niteliği taşır: Yazın Güneydoğu Anadolu kadar sıcak, kışın da Doğu Anadolu kadar soğuk değildir (Elazığ'da en soğuk ve en sıcak ay ortalamaları 1,5° ve 27,2°). Yıllık yağışların tutarı ise 428 mm.dir (bu yağışın % 4.4'ü yaz, % 40.5'i ilkbaharda düşer). Egemen doğal bitki örtüsü bozkırdır. Elazığ, iç sular bakımından zengindir. Türkiye'nin en önemli ırmağı olan Fırat ve onun iki ana kolu Murat ve Karasu, bu il topraklarında bir araya gelir. Öte yandan Keban'da kurulan baraj, 675 km2lik büyük bir gölün oluşmasına neden olmuştur. Bu göl, büyük ya da küçük, vadi oluklarını kaynak yönlerine doğru doldurarak birbirine bağlı ince, uzun su şeritleri meydana getirmiş ve il toprakları içinde akarsu ağının dağılışını ve insan yaşamını belirgin derecede etkileyen değişiklikler yaratmıştır. Tarımsal toprakların alanı, üretimler ve il ekonomisindeki yeri önemsizdir. Bu durum barajın yapımından sonra daha da belirgin bir hâl almıştır. İl ekonomisi daha çok hayvancılığa ve yeraltı kaynaklarına dayanır. Önemli ölçüde krom (Türkiye'nin en zengin havzası Guleman), bakır, kurşun, çinko üretilir. Ayrıca şarap, çimento, şeker, süperfosfat, yem, iplik ve sütlü besinler gibi endüstriler de kurulmuştur. Ulaştırma bakımından Doğu Anadolu'nun en avantajlı köşelerinden biridir. Batı-doğu ve kuzey-güney yönlerinde uzanan ana karayolları birbirini il topraklarında keser. İl merkezinin batısında Yolçatı'da ikiye ayrılan demiryolunun bir kolu Elazığ-Muş üzerinden Tatvan'da Van Gölü kıyısına, öteki kol ise, Maden-Ergani-Diyarbakır üzerinden Kurtalan'a uzanır. Uluova'da kurulmuş olan kentin bugünkü yeri ve adı yenidir. Çünkü 19. yüzyılın ilk yarısında bugünkü Elazığ yoktu. Şimdiki kentin biraz kuzeyinde ve daha yüksek bir yerde kurulmuş olan Harput, yörenin yönetim merkeziydi. İlk önce 1834'te bir valinin girişimiyle Harput kentinin önündeki bir mezrada bugünkü kentin temeli sayılabilecek bazı yapılar kuruldu (askerî kışla, garnizon yapıları, subay ve memurlar için evler). Böylece Harput terk edilerek yavaş yavaş sönükleşirken, yeni kent giderek büyüdü ve 1862'de bu yeni kente Mamuretülaziz (ya da kısaca Elaziz) adı verildi. Bu son ad da 1937'de Elazığ olarak değiştirilmiştir. Özellikle son kırk yıldan beri hızla büyümüş, gelişmiş; endüstri ve bilim kuruluşlarıyla modern bir kent hâlini almıştır.