(598 Mekke-661 Kûfe)Hz.Muhammet'in amcası Ebutalip'in oğlu. İlk Müslüman olan Muhammet'in eşi Hatice ile ya da ondan sonra ilk Müslüman olan Ebubekir ile birlikte Müslüman olduğu sanılmaktadır. Küçük yaşta Muhammet'in evine yerleşti, sonra da kızı Fatıma ile evlendi. Muhammet'in hemen bütün savaşlarına katıldı. Yalnız Tebük Savaşı'nda Peygamberin vekili olarak Medine'de kaldı. Yahudi Sad boyu ile yapılan bir savaşı ve Yemen üzerine yapılan bir seferi yönetti. Muhammet'in hicret ettiğini düşmanlarından gizlemek için onun evinde kaldı ve bıraktığı emanetleri sahiplerine iletti. Peygamberin ölümünden sonra kendisine biat edenler oldu. Ancak birçok sahabenin Ebubekir'e biat ettiğini öğrenince, kendisine haber verilmeden yapılan biata biraz gecikerek katıldı. Üçüncü halife Osman'ın öldürülmesinden sonra, halifelik teklifini ilk önce reddetti, beş gün düşündükten sonra kabul etti. Halifeliğine karşı çıkan, peygamberin eşi Ayşe'yi savaşarak yendikten sonra saygı ile ağırladı (Cemel Vak'ası). Bu kez Şam Valisi Muaviye, halifeliğine karşı çıktı. Yapılan savaşta onu da yenmek üzereyken, kurnazca bir oyuna geldi ve halifeliği Muaviye'ye bıraktı (Hakem Olayı). Bu yenilgiyi kabul etmesine karşı çıkan 4000 yandaşı (Hariciler) ile savaşan Ali, onları da yenip ortadan kaldırdı. Haricilerden İbni Mülcem de Ali'yi bir geçitte zehirli okla vurarak öldürdü. Gömüldüğü yere Necef kenti (bugünkü Irak'ta) kuruldu (Necef, Şiîlerin hac yerlerindendir). İslâm dünyasının en güvenilir hadis kitaplarında onun da bilgece sözleri yer alır. Sünnî ve Şiî halk arasında Ali'ye bir destan kahramanı gözüyle bakılır, birçok kerametleri ve menkıbeleri anlatılır. Şiî mezhepler arasında onu Tanrılaştıranlar vardır. Bu Tanrılaştırma, peygamber çağında başlamış ve kendisi tarafından ortadan kaldırılmıştır. En ılımlı Şiîler, ilk halifenin Ali olduğuna ve bütün halifelerin Ali-Fatıma soyundan gelmesi gerektiğine, ilk üç halifenin, haksız olarak Ali'nin yerini aldıklarına inanırlar. Ali, Fatıma ölünceye kadar başka evlilik yapmamış, Fatıma'dan Hasan ve Hüseyin ile iki kızı olmuştur. Eşlerinden ve cariyelerinden olan çocuklarının sayısı otuz kadardır.
