Kabartay-Balkarya diye de anılır. Rusya Federasyonu'nda Kafkaslar'ın kuzeyinde özerk cumhuriyet. Yüzölçümü 12.500 km2; nüfusu 760.000, başkent Nalçik (nüfusu 235.000). Nüfusun çoğunluğunu, bir Çerkez grubu olan Kabartaylar (% 48) oluşturur. Türk kökenli Balkarların oranı % 9, Rusların oranı ise % 31'dir. Kabartay-Balkarya'nın güneyi dağlarla (Elbruz, 5.642 m.; Dihtan, 5.203 m.; Cingitau, 5.049 m.); kuzeyi ovalarla (Kabartay Ovası) çevrilidir. Terek Nehri ovayı baştan başa geçer. Zengin yeraltı kaynakları (molibden, tungsten, kömür,altın, krom, nikel, petrol); sanayi (petrol sondaj makineleri, kereste, mobilya, dokuma, giyim, cam, çimento); hidroelektrik santralı; tarımsal üretim (buğday, mısır, ayçiçeği, kenevir, meyve); hayvancılık. Bölgenin eski halklarından olan Kabartaylar (Kaberdeler), XVI. yy'da Ruslarla iyi ilişkiler kurdular; Balkarlar ise Ruslara karşı direndiler.Kırım Hanlığı'nın baskıları karşısında Kabartay prensleri 1557'de Rusların korumasına girdi. 1739 Belgrad Antlaşması'yla Kabartay bölgesi bağımsız hâle geldi. Kabartay prensleri daha sonra Osmanlılara yakınlaştılar ve 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Osmanlıları desteklediler. Bu savaşın ardından Rusya Kabartay bölgesini ilhak etti. 1818'de bir Rus kalesi olarak kurulan Nalçik, zamanla bölgenin en büyük yerleşim merkezi hâline geldi. Daha sonra bölge Şeyh Şamil'in Ruslara karşı ayaklanmasına sahne oldu. Şeyh Şamil'in Ruslara teslim olmasından sonra bölge halkının önemli bir bölümü Osmanlı topraklarına göç ettirildi. Rus Devrimi'nden sonra, 1921'de Kabartay özerk bölgesi kuruldu. Ertesi yıl Kabartay bölgesi Balkarya ile birleştirildi ve adı Kabartay-Balkar özerk bölgesi oldu. Bölge 1936'da özerk cumhuriyet statüsüne çıkarıldı. İkinci Dünya Savaşı'nda Balkarlar, Almanlarla işbirliği yaptığı gerekçesiyle bölgeden sürgün edildi (1943); Balkar toprakları Kabartay bölgesinden ayrıldı. 1957'de Balkarların topraklarına dönmelerine izin verildi ve Kabartay-Balkar özerk cumhuriyeti yeniden kuruldu. Cumhuriyet, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da Rusya Federasyonu içinde kaldı.
