Orson Welles Kimdir? Hakkında Bilgi

(1915 Kenosha/Wisconsin-1985 Los Angeles), Amerikalı yazar, oyuncu ve film yönetmeni. Chicago Sanat Enstitüsü'ne devam etti. Öğrenimini yarıda bırakarak gazete muhabirliği yaptı. İrlanda'ya giderek, Dublin'deki Gate Tiyatrosu'nda oyuncu olarak çalışmaya başladı (1931). 1932'ye dek İrlanda'da kalan Welles, Abbey Oyuncuları topluluğunda da oyunculuk yaptı. ABD'ye döndükten sonra bir tiyatro topluluğuyla birlikte turneye çıktı. 1934'te New York'ta sahneye çıktı, "Romeo ve Juliet"te oynadı. 1937 yılında kurduğu Mercury Tiyatrosu, Shakespeare oyunlarında modern giysiler kullanmasıyla dikkati çekti. 1938'de, Mercury Tiyatrosu oyuncularıyla birlikte ünlü romanlardan uyarlanan radyo tiyatrolarını mikrofona koydu. Bunlardan H. G. Wells'in "War of the Worlds" (Dünyalar Savaşı) adlı yapıtı üzerine kurulmuş program sırasında, New Jersey'in Marslılar tarafından işgal edildiğine dair haber taklidi yayın, binlerce dinleyicinin paniğe kapılmasına yol açtı. 1940'ta Hollywood'a giden Welles, "Citizen Kane" (Yurttaş Kane, 1911) adlı filmi yönetti ve Kane rolünü oynadı. Bir gazete patronunun yaşamını konu alan filmin senaryosu, Welles ve H. Mankiewicz tarafından yazılmıştı. Welles'in bu filmde kullandığı dramatik yöntemler, filmin eleştirmenlerce çok beğenilmesine yol açtı. Booth Tarkington'un aynı adlı romanı üzerine kurulan "The Magnificent Ambersons" (Muhteşem Ambersonlar, 1942) adlı film, birbiri üzerine bindirilmiş diyaloglarıyla dikkati çekti. 1947'den sonra film çalışmalarını Avrupa'da sürdürdü. 1959'da Hollywood'a döndü. "The Touch of Evil" (1958) ve "F for Fake" (Aldatmacanın A'sı, 1975) adlı filmleri yönetti ve bu filmlerde oynadı. Sinemada yeni anlatım yöntemleri geliştiren Welles, dramatik etkiyi güçlendirmek için fotoğrafı, ışıklandırmayı ve müziği değişik biçimlerde kullandı. Welles'in yönettiği diğer önemli filmler arasında, "The Lady from Shanghai" (Şanghaylı Kadın, 1947), "Macbeth" (1947), "Othello" (1952) ve "The Trial" (Dava, 1962) sayılabilir. Oyuncu olarak yer aldığı başlıca filmler ise şunlardır: "Jane Eyre" (1943), "The Third Man" (Üçüncü Adam, 1949), "The Long Hot Summer" (Uzun Sıcak Yaz, 1958), "A Man for All Seasons" (Her Devrin Adamı, 1966), "F for Fake" (Hakikatler ve Yalanlar, 1975).