Remziye Hisar, Üsküp doğumlu Türk kimyagerdir. Türkiye’nin ilk kadın kimyagerlerinden olup, Sorbone’da doktorasını tamamlamış ilk Türk bilim insanıdır.
Cumhuriyet dönemi Türkiyesi'nde çağdaş bilimin öncülerindendir ve kimya mesleğinin Türkiye'deki ilk kadın öncüsü olarak kabul edilir. Darülfünun'da fen bilimleri eğitimi alan ilk kadınlardandır.
Fizikçi Feza Gürsey'in ve psikiyatrist Deha Gürsey'in annesidir.
Remziye Hisar Kimdir? Hayatı ve Başarıları
Remziye Hisar, 1902 yılında Üsküp'te doğdu. Babası istihkam yarbayı Salih Hulusi Bey, annesi Ayşe Refia Hanım'dır. Meşrutiyetin ilanından bir yıl sonra ailesi İstanbul'a göç etmiştir.
Davutpaşa'daki üç yıllık mekteb-i iptida-i'yi, bir yılda henüz dokuz yaşında iken tamamlayarak başarısını gösterdi. Daha sonra, İttihat ve Terakki Mektebi ve Emirgan İnas Rüştiyesi'ne devam etti. Ama çok sevdiği Türkçe öğretmeninin İstanbul Darülmuallimatı'na geçmesi üstüne, öğrenimine bu okulda devam etti. 15 Temmuz 1919 tarihinde okulun Darülfünun'a hazırlamak üzere oluşturduğu iki sınıflık bölümünden birincilikle mezun oldu.
Darülmuallimat'tan mezuniyetinin ardından Darülfünun'un kimya bölümüne kaydını yaptırdı. Kız ve erkek öğrencilerin ayrı saatlerde ders aldığı bu dönemde, kimya bölümündeki üç kadın öğrenciden birisi idi. Kimyayı seçme nedenini bir röportajında "Fen derslerinde kanunlarda olsun, buluşlarda olsun hep yabancı isimler görmek beni kahrediyordu. Fen alanında bir tek Türk ismi görememenin ezikliğini, bu dalda başarılı olursam giderebilirim sanıyordum" cümleleriyle açıklamıştır.
Bakü'de açılacak bir okul için İstanbul'dan kadın öğretmenler talep edilince hocalarından Sarıklı Vehbi Bey himayesinde beş okul arkadaşlarıyla 15 Aralık 1919'da İstanbul'dan ayrılıp Azerbaycan'a gitti. Sovyet Rusya'nın Azerbaycan'ın bağımsızlığına son vermesine kadar bir erkek lisesinde ders verdi. Orada bir kız öğretmen okulunun açılmasıyla ilgili verilen bir toplantıda Yüzbaşı Doktor Reşit Süreyya Bey ile tanıştı. 20 Nisan 1920'de onunla evlendi. Aynı yıl eşi ile birlikte İstanbul'a döndü. 7 Nisan 1921 yılında oğlu Feza Gürsey'i dünyaya getirdi.
Türkiye'de Kurtuluş Savaşı'nın devam ettiği bu dönemde Çukurova bölgesinin Fransızlar'dan geri alınması üzerine kendisi Adana'da Darülmuallima'ya müdür olarak, eşi ise kolordu doktoru olarak tayin oldu.
Cumhuriyetin ilanından sonra istifa etti. Eğitim ve bilgisini geliştirmek için Paris'te tedavi gören eşinin yanına gitti. Burada Sorbone Üniversitesi'nde kimya eğitimine başladı. Langevin ve Madam Curie gibi çok tanınmış bilim insanlarının öğrencisi oldu. Eğitiminin ikinci yılında Milli Eğitim Bakanlığı bursundan yararlanma hakkı elde etti. Pasteur Enstitüsü'nü takip ederek biyokimya sertifikası aldı. Doktorasına başlayacağı dönemde bursu kesildi. Erenköy Kız Lisesi'ne kimya öğretmeni olarak atanınca yurda döndü. Burada ikinci çocuğu Deha Gürsey'i dünyaya getirdi.
MEB bursundan yararlanarak yeniden Paris'e gitti. Bu süreç içinde eşinden boşandı. Eşinden boşanan ve Paris’e kızı ve kardeşiyle giden Remziye Hisar, kendisini çalışmaya verdi.
Doktora tezini tamamlamasının ardından yurda döndü. Üç yıl boyunca İstanbul Üniversitesi'nde kimya ve fizik kimya dersleri verdi. 1942-1947 arasında İstanbul Üniversitesi Eczacılık Okulu Analitik Kimya ve Toksikoloji bölümünde çalışmıştır. Daha sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Makine ve Kimya Fakültesi’nda Kimya doçenti olarak araştırmalarını sürdürmüştür. 1959 yılında profesörlüğünü almıştır.
1933 Üniversite Reformu’ndan sonra İstanbul Üniversitesi’nde göreve başlayan ülkenin ilk dört kadın doçentinden biri Remziye Hisar’dır. Aynı zamanda, çalışmalarıyla Türkiye’de fen alanında Fransız Légion d’honneur nişanı verilen ilk akademisyendir. 1920’den itibaren şiir yazan Remziye Hisar “Bir Kadın Sesi” kitabında bu şiirlerini bir araya topladı.
1973 yılında emekliye ayrıldı. Yaşamını İstanbul'da Anadoluhisarı Otağtepe'de ailesinden kalma konakta sürdürdü.
1992 yılında oğlu Feza Gürsey’in ölüm haberini aldıktan kısa bir süre sonra aynı yıl vefat etmiştir.
