Sofia Bellicui Baffo adıyla 1550'de Venedik'te dünyaya geldi. Dönemine göre oldukça iyi koşullarda bir eğitim aldı. Henüz on iki yaşındayken kendisini İstanbul'daki Pera köle pazarında bulan genç Sofia'nın güzelliği III. Murad'ın annesi Nurbanu Sultan'ın kulağına kadar geldi.
Manisa sancağındaki genç veliaht Murad'ın devlet meselelerinden uzak pasif karakteri, annesi Nurbanu Sultan'ı düşündürmekteydi. Nurbanu Sultan, Sofia'yı görür görmez onun oğlu için aradığı kız olduğuna karar verdi ve bir servet ödeyerek kızı satın aldı.
İki yıl süreyle haremde eğitim gören Sofia'nın adı, Safiye, yani arı, duru, saf güzellik olarak değiştirildi. Güzelliği ve kıvrak zekasıyla III. Murad'ı kendisine aşık eden Safiye Sultan, Valide Sultanlık döneminde ise devlet işlerinde de etkin bir rol aldı.