X-ışınlarını vücudun herhangi bir yerinde odaklayarak, vücuttaki derin dokuları net olarak görüntüleyebilmeyi sağlayan radyoloji tekniği. Başka organların arkasında kalan yumuşak dokular bu yöntemle kolayca görüntü hâline getirilebilir.
İnceleme sırasında hasta, tomografi cihazının masasında hareket etmeksizin yatar. Masa elle ya da uzaktan kumandayla cihazın ?'gantry" adı verilen açıklığına sokulur. Cihaz bir bilgisayara bağlıdır. x- ışını kaynağı incelenecek hasta etrafında 360 derecelik bir dönüş hareketi gerçekleştirirken, oyuk ya da ?'gantry" boyunca dizilmiş detektörler tarafından x-ışını demetinin vücudu geçen kısmı saptanarak, elde edilen veriler bir bilgisayar tarafından işlenir. Sonuçta dokuların birbiri ardı sıra kesitsel görüntüleri oluşturulur. Oluşturulan görüntüler bilgisayar ekranından izlenebilir. Ayrıca görüntüler filme aktarılabileceği gibi, gerektiğinde tekrar bilgisayar ekranına getirmek üzere optik diskte depolanabilir.
Tomografi, diğer x-ışın incelemelerine göre bazı avantajlara sahiptir. Özellikle organların, yumuşak doku ve kemiklerin şekil ve yerleşimini oldukça net gösterir. Ayrıca tomografi incelemeleri doktorlara basit bir kist (İçinde sıvı ya da yarı sıvı madde bulunan etrafı çevrili kese şeklinde oluşum) ve solid tümör (bir kısım hücrelerin süratle çoğalması nedeniyle oluşan doku kitlesi, ur.) ayırıcı tanısında yardımcı olarak hastalıkların daha iyi değerlendirilmesini sağlar. Daha önemlisi, tomografi doğrudan grafiklerden çok daha ayrıntılı görüntüler oluşturarak kanserlerin yayılımının değerlendirilmesinde yardımcı olur.
Kanser yayılımı hakkında elde edilecek bilgiler, doktorları kansere yönelik uygulanacak tedavi konusunda yönlendirerek kemoterapi, radyoterapi, cerrahî tedavi ya da bunların belirli kombinasyonlarının kullanılıp kullanılmayacağıyla ilgili karar vermelerinde yardımcı olur. Böylece sağlam dokular, birçok yararları olmakla birlikte, ciddî yan etkileri olabilecek tedavi yöntemlerinin gereksiz müdahalelerinden korunmuş olur.
Tomografi, doğrudan grafiklerle gösterilemeyen, vücudun beyin gibi birçok kesiminin değerlendirilebilmesini mümkün kılmıştır. Ayrıca diğer görüntüleme yöntemlerinden daha erken ve doğru şekilde birçok hastalığın teşhisini sağlamıştır. Hastalıklar erken teşhis edildiğinde daha iyi tedavi edildiklerinden, tomografi bu üstün özellikleriyle doktorların birçok hayat kurtarmasına yardımcı olmuştur.
