Ürdün Neresidir? Hakkında Bilgi

(Fr.: Jordanie, İng.: Jordan), Arap Orta Doğusu'nda devlet. Kuzeyde Suriye, kuzeydoğuda Irak, doğu ve güneyde Suudi Arabistan ve batıda İsrail ile sınırlanır. Güneyde Akabe Körfezi'nde 40 km. kıyısı vardır. Lut Gölü'nün bir bölümü de Ürdün'e aittir. Şeria Irmağı'nın batısında kalan ve 1967 Savaşı'ndan beri İsrail işgalinde bulunan eski Filistin toprakları dahil, yüzölçümü 88.946 km2, nüfusu 4.596.000 (1997), başkenti Amman; öteki önemli kentleri Ma'an, Mafrak, Zarga, İrbid ve işgal altındaki topraklarda kalan Hebron, Kudüs, Nablus'tur. Arazisinin % 80'i çöl olan ve nüfusunun 200.000'e yakın bölümü göçebe ve yarı göçebe hayat süren Ürdün, ekonomi bakımından Arap Ortadoğusu'nun en geri kalmış ülkesidir. Tahıl, çeşitli sebze ve meyveler, mercimek, zeytin, tütün gibi ürünler yetiştirir. Fakat üretimler azdır. Yeraltı kaynakları içinde fosfat önemlidir. Endüstri hemen hemen yoktur. Küçük, kaynakları çok sınırlı bir ülke olmasına karşın, turizm bakımından iyi örgütlenmiştir. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Türk egemenliğinden çıkan bugünkü Ürdün, 1923'te Emir Abdullah bin Hüseyin yönetiminde yarı bağımsız bir devlet hâline geldi. İngiliz manda yönetimi, 1946'ya kadar sürdü ve Ürdün kesin bağımsızlığa bu tarihte kavuştu. 1946-1949'da Arap-İsrail Savaşı'na katıldı ve 1949'da kabul edilen mütareke sonunda, Şeria Irmağı'nın batısında kalan bir bölüm Filistin toprağı da Ürdün'e geçti, böylece hem yüzölçümü hem de nüfusu fazlalaştı. Bu tarihe kadar devletin adı "Mavera-i Ürdün" iken "Ürdün" şeklinde değiştirildi. Filistinli Müslüman Arap mültecilerinin büyük bir bölümünün Ürdün'e yerleşmeleri nüfusun artmasına yol açtı. Fakat bu olay ekonomik koşulları zaten elverişsiz olan Ürdün için olumlu bir sonuç yaratmadı. Haşimi hanedanından Hicaz Emiri Şerif Hüseyin'in oğlu olan Kral Abdullah, 1951'de Kudüs'te öldürüldü. Oğlu Tallal'ın krallığı, hastalığı nedeniyle kısa sürdü ve yerine Tallal'ın oğlu, Kral Hüseyin geçti. Hüseyin, Arap Orta Doğusu'nda yüzyıldan beri önemli rol oynamış bir aile olan Haşimilerdendir. 1967 Arap-İsrail Savaşı, Ürdün sınırlarında yeni ve önemli bir değişikliğe yol açtı. Ürdün'ün Batı Şeria toprakları İsrail işgali altına girdi. 1980'lerdeki İran-Irak Savaşı sırasında Ürdün, Irak'ı destekledi. 1988 yılında Kral Hüseyin, Ürdün'ün Batı Şeria üzerindeki hakkından vazgeçtiğini açıkladı. Batı Şeria temsilcileri Ürdün Meclis'inde yer alamayacaklardı. Kral Hüseyin yeni seçim yasasıyla oluşacak Meclis'in toplanmasına kadar Meclis'i dağıttığını açıkladı (30 Temmuz 1988). 1989'un Kasım ayında yeni seçimler yapıldı. Aralık ayında Kral Hüseyin, Mudar Badran'ı başbakan atadı. Ülkede istikrarı sağladı. 1990'da Körfez Krizi'ne bir "Arap çözümü" arayan Kral Hüseyin, 1991'de bir barış süreci başlatmak için İsrail'le doğrudan temasa geçti. Bununla birlikte bir ulusal birlik hükümeti kurdu ve Müslüman Kardeşler'i hükümete aldı. 1999'da ölen kral Hüseyin'in yerine, 1994'te veliaht adadığı oğlu Abdullah geçti.