Yabancılaşma Nedir? Hakkında Bilgi

Çeşitli iç ve dış nedenlerle bireyin, kendini bir eşya gibi duyması olgusu. Yabancılaşmada her ne kadar iç ve dış nedenler aynı ölçüde baskın görülse de, bir başka deyişle, yabancılaşma, yabancılaştırmaya uygun ortamla yabancılaşmaya uygun kişiliği gerektirse de kişilik oluşumları dış koşullara büyük ölçüde baş eğmiş bulunduğuna göre yabancılaşmışlık daha çok yabancılaştırıcı dış nedenlerden kaynaklanır. Yabancılaşmada birey toplumun kendi sunduğu simgelere ve kurumlara körü körüne uyarlar, böylece kendi durumunun bilincinden sessizce uzaklaşmış ya da bu bilince ulaşamamış olur. Felsefe tarihinde yabancılaşma kavramının kaynağını çok eskilerde aramak boşuna olur. Yabancılaşma Hegel ve Marx felsefelerinde açıklığa kavuşmuştur. Hegel'de yabancılaşma düşüncenin kendi dışına çıkması, kendini başka bir şey olarak algılamasıdır. Kendi dışına çıkmış düşünce, bilinçsiz olan şeyler dünyasında kendini yoksunlaşmış duyacak, boğuntuya düşecek, yeniden içselleşmenin, kendine dönmenin yolunu arayacaktır. Marx'ta yabancılaşma üretim ilişkileriyle ilgilidir, bireyin bu ilişkiler içinde ürettiği şeye ters düşmesine, giderek kendini şeylerin kölesi gibi duymasına karşılıktır. Buna göre yabancılaşma doğrudan doğruya meta üretiminden ve özel mülkiyetin varlığından kaynaklanır; iktisadî yabancılaşma başka alanlardaki yabancılaşmayı doğurur. Böylece Marx felsefesinde yabancılaşmış emek kavrayışı ortaya çıkar. Bir nesne, onu üreten işçinin karşısına "yabancı bir varlık olarak, üreticisinden bağımsız bir güç olarak" çıkar. Böylece üretenin çalışması üretmeyene güç kazandırmış olur. Bu görüşe göre üretici ne denli çok üretirse ürünün ya da ürünüyle büyüyen sermayenin o denli egemenliği altına girer; üretimi arttıkça, kendisi yoksul düşer. Emeğin yabancılaşması emekle sermaye arasında uçurum açılması anlamına gelir. Bu durumda ücretli "kendini onaylamaz, kendini yadsır, kendini esenlik içinde duymaz, mutsuz duyar", giderek kendini köle saymaya başlar. Ancak bedensel isteklerini giderdikçe ve çalışmadıkça kendini rahat duyar, bu da tam tamına insanın kendine yabancı düşmesidir.