Başka yollarla da bulaşabilen, fakat daha ziyâde cinsî temasla bulaşan hastalıklar grubu. Zührevî hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:
1. Sifiliz: Bkz. Frengi.
2. Gonore: Bkz. Belsoğukluğu.
3. Yumuşak şankır: Ducrey basili, hastalığın amilidir. Ekseriya cinsel temasla, nâdiren de meslekî olarak geçer. Mikrobun yerleşebilmesi için deri veya mukozada bir yara bulunması şarttır. Bu mikrop, sıcak ve rutûbetli muhiti sevdiği için hastalık daha ziyâde sünnetsiz erkeklerde görülür. 1-3 günlük bir kuluçka döneminden sonra mikrobun girdiği yerde şiddetli kırmızı bir leke meydana gelir. Bu leke gelişerek kısa zamanda yara hâlini alır. Yaranın zemini yumuşaktır. Yaranın büyüklüğü toplu iğne başından el ayasına kadar değişir. Bölgesel lenf düğümleri şişebilir. Yumuşak şankır genellikle tenâsül organları bölgesinde görülürse de nâdiren parmaklarda ve dilde de rastlamak mümkündür.
Tedâvide en çok sülfonomid grubu ilâçlar kullanılmakta ve şifâ hâsıl olmaktadır. Hastalıktan korunmada evlilik dışı, cinsel temaslardan kaçınmak esastır.
4. Nicolas favre hastalığı: Cinsel temasla geçen bir hastalık olup, erkekler kadınlardan fazla hastalanırlar. Ortalama 10-15 günlük bir kuluçka döneminden sonra virüsün girdiği yerde bir kabarcık veya yara meydana gelir ve bir süre sonra kaybolur. Daha sonra bölgesel lenf bezleri şişer cerahatlenir ve dışarı açılırlar. Hastalığın seyri esnâsında kırıklıklar, başağrısı, ateş ve vücutta döküntüler görülebilir. Hastalık genellikle çok uzun sürer; tedâvide istirahat ve sıcak tatbikat esas olup, streptomisin ve tetrasiklinler kullanılır.
5. Beşinci zührevî hastalık veya donovaniasis: Ekseriyâ cinsel temasla bulaşan, kuluçka devri birkaç günden üç aya kadar değişen ve orta derecede bulaşıcı bir hastalıktır. Mikrobun girdiği yerde bir döküntü veya yara meydana gelir. Giderek yayılır. 10-12 sene devam eder. Tenâsül organları bölgesinde ödemler ve idrar yolu darlıkları, kansızlıklar meydana gelebilir. Tedâvide streptomisin veya kloranfenikol kullanılabilir.
6. AIDS: Son yıllarda tespit edilen ve giderek büyük bir önem kazanmaya başlayan virütik (virüsle meydana gelen) bir hastalıktır. Son tespitlere göre bugüne kadar ABD'de 1993'te 293.000 kişi ölmüştür. Gerçek rakam ise bunların çok üstündedir. Maalesef son yıllarda ferdî vak'alar hâlinde olsa bile AIDS vak'aları yurdumuzda da görülmektedir. Fakat her yıl binlerce turistin girip çıktığı memleketimizde gelecek yıllarda gruplar hâlinde AIDS tehlikesi sözkonusudur. (Bkz. AIDS)
