DENEYİN ADI: Kademeli Makaranın (Çıkrık) Tanıtılması
DENEYİN AMACI: Çıkrığı tanımak, çıkrıkta yükle kuvvet arasındaki bağıntıyı belirlemek, çıkrığın çalışma prensibini kavramak.
TEORİK BİLGİ:
Aynı eksenli ve yarıçapları farklı iki silindirden meydana gelen düzeneklere “çıkrık“ denir.
Çıkrıkta da palangalarda olduğu gibi kuvvetten kazanç kadar yoldan kayıp vardır. Yani işçe bir kazanç yoktur.
F:Kuvvet
G:Yük
R:Kuvvet kolu
r:Yük kolu
Kuvvet x kuvvet kolu = Yük x yük kolu
F x R = G x r
HAZIRLIK SORULARI:
1-Bir kuyudan su dolu kovayı çıkrıkla çektiniz mi?
2-Çıkrıkta kuvvet uygulanan silindirin yarıçapı artarsa kuvvetten kazancımız artar mı?
KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:
1.statif çubuk
2.uçlu bağlama parçası
3.kademeli makara (çıkrık)
4.küçük bunzen kıskacı
5.dinamometre
6.masa kıskacı
7.metre
8.yarıklı ağırlık takımı
9.iplik
10.ikili bağlama parçası
DENEYİN YAPILIŞI:
1-Dinamometreyi kullanacağınız konumda sıfır ayarını yaparız.
2-Uçlu bağlama parçası yardımıyla kademeli makarayı şekildeki gibi Statif çubuğa tuttururuz.
3-Uygun uzunlukta iplerle yarıklı ağırlıkları küçük kademeye, dinamometreyi büyük kademeye asarız.
4-Küçük Bunzen kıskacı ile metreyi şekildeki gibi Statif çubuğa tuttururuz. Metreyle kuvvet ve yük yolunu ölçeriz.
5-Yük miktarını her seferinde değiştirip kuvveti belirleriz. Bulduğunuz sonuçları karşılaştırırız.
DENEY DÜZENEĞİ:
DENEYİN SONUCU:
Deney sonucunda bulduğunuz sonuçlar ; “Kuvvet x kuvvet kolu = Yük x yük kolu “ bağıntısını sağlamaktadır. O halde kuvvet uygulanan silindirin çapı ne kadar büyükse kuvvet kazancı o kadar büyük olur. Yani “R / r oranı” büyükse, kuvvet kazancı da o kadar büyük olur.
Kuvvetin aldığı yol, yükün aldığı yolun (R/r) oranı ile çarpımı kadardır.
Kademeli Makara çıkrık hareketli makara sabit makara gözlemler fizik kimya biyoloji ders deneyleri basit makineler fen bilgisi çıkrık nedir