Kapalı Kaptaki Gazın Basıncının Yükseltilmesinin Gözlenmesi (Heron Balonu)

DENEYİN ADI: Kapalı Kaptaki Gazın Basıncının Yükseltilmesinin Gözlenmesi (Heron Balonu)

 

DENEYİN AMACI: Kapalı bir kapta bulunan gazın basıncının yükselmesini deneyle göstermek.

 

HAZIRLIK SORUSU:

Kapalı bir kaptaki (düdüklü tencere gibi) gazın basıncını nasıl yükseltebiriz? Araştırınız.

 

KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:

1.cam balon (100 ml)

2.tek delikli tıpa

3.cam boru

4.ucu çekik cam boru

5.sac ayağı

6.beherglas (800 ml)

7.ispirto ocağı

8.kibrit

9.su

 

DENEY DÜZENEĞİ:

 

 

DENEYİN YAPILIŞI:

1-Tek delikli tıpanın üstte kalan kısmına ucu çekik cam boruyu, altta kalan kısmına da kısa cam boruyu takarız. Üstteki cam borunun sivri ucu balon dışında kalacaktır.

2-Cam balona yarıdan az soğuk su koyarız. Hazırladığımız tıpadaki, kısa düz cam boru suyun içerisine girecek şekilde cam balonun ağzına kapatırız.

3-Beher içerisine yarıya kadar su koyunuz ve iyice ısıtırız.

4-Elinizin işaret parmağıyla sivri cam borunun ucunu kapatırız. Parmağımızı kaldırmadan elinizdeki cam balonu kaynamaya yakın olan, beherdeki suyun içerisine daldırırız. Sıcak su balonun yuvarlak kısmını iyice kaplar.

5-Bu şekilde 20-30 saniye bekledikten sonra işaret parmağınızı sivri uçtan kaldırırız. Ve olayı gözleriz.

6-Bu defa cam balonu beherden çıkardıktan sonra işaret parmağınızı sivri uçtan çekeriz ve suyun yeniden fışkırdığını gözleriz.

 

DENEY  SONUCU:

Cam balonda bulunan kapalı havanın ısınma ile genleşmesi sonucu basınç artmakta, sıvı yüzeyindeki hava basıncının artması ile de su fışkırmaktadır.

 

TEORİK BİLGİ:

Gaz molekülleri hem ağırlıkları hem de hareket halinde olmaları sebebiyle içinde yer aldıkları kap çeperlerinde bir basınca neden olurlar.

Aynı miktar gaz kütlesinin  hacmi sabit tutulursa, basıncının sıcaklıkla doğru orantılı olduğu görülür. (GAY- LUSSAC KANUNU)

Bir gaz kütlesinin sıcaklığı arttırılırsa, gaz moleküllerinin hızı da artar. Moleküller kap yüzeyine daha büyük bir hızla çarpar. Bu sebeple de gaz basıncı artar. Sıcaklığın düşmesi gaz basıncının da düşmesine neden olur.

Evlerimizde kullandığımız düdüklü tencere, su buharını kaçırmayan basınçlı tencerelerdendir. Tenceredeki suyun üstünde toplanan buhar, basıncı arttırır ve bu yüzden su 100^oC ‘ye çıktığı halde kaynamaz. Böylece suyun sıcaklığı 140^oC ‘ye kadar çıkabilir. Suyun sıcaklığı artınca yemek daha çabuk pişer.

 

dersimiz.com

gaz basıncı heron balonu manometre barometre deneyler etkinlikler gözlemler fen ve teknoloji fen bilgisi fizik kimya biyoloji eğitim öğrenci okul ortaokul