Akdeniz İklimi (Türkiye'de İklim Tipleri), ders ve çalışma notu

Akdeniz İklimi (Türkiye'de İklim Tipleri)

AKDENİZ İKLİMİ

     Türkiye’nin batı güney kesimlerinde etkisini gösteren bu iklimin en önemli özelliği, yazların sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı geçmesidir. Akdeniz kıyılarındaki yüksek dağ sıralarının varlığı bu iklimin içerilere sokulmasını önler.  Toros dağlarının oluşturduğu bu doğal engel, bir yandan kış mevsiminde tropikal havanın iç bölümlere geçmesine, öte yandan iç bölümlerdeki soğuk havanın kıyılara geçmesine olanak vermez. Dağların denize bakan yamaçlarına çarpan sıcak hava akımları, buralarda sürekli ve şiddetli yağışlara yol açar. Kıyı kesimi ise ilkbahar ve kış aylarında denizden gelen nemli hava akımlarına bağlı olarak, bol yağış alır. Yıllık ortalama sıcaklık yaklaşık 18 °C’ dir . En soğuk ayın (Ocak) ortalama sıcaklığı 8-10 °C, en sıcak ayın (Temmuz) ortalama sıcaklığı 27-28 °C arasındadır. Yazın zaman zaman sıcaklıklar 40 C’ üstüne çıktığı gibi, kışında 0 C’ altına çok ender olarak iner. Bu iklimin etkisini sürdürdüğü şimdiye kadar saptanan en düşük sıcaklık değeri –8.4 °C,(Adana)  en yüksek sıcaklık değeri 45 °C dir (Adana)

 

      Yıllık ortalama yağış tutarı genellikle 500-1000 mm arasındadır. Bu değerler, Toroslar’ın denize bakan yamaçları üzerinde, eteklerde yükseldikçe artarak 1000 mm’nin üzerine çıkar. Toros dağları, özellikle Batı Toroslar, Türkiye’nin en fazla yağış alan bir başka kesimidir. Yağış maksimumu kış, minimumu yaza rastlar.

 

      Yazlar özellikle Temmuz ve ağustos ayları çok kurak geçer. Çok sıcak bu aylarda, yağış tutarları azalır. Yağışlı geçen kış mevsimini, yağış tutarı git gide azalan ilkbahar ayları,  bunu da çok kurak geçen yaz mevsimi izler. Çok ender düşen kar, şiddetli geçen kışlar da ancak gerideki yüksek dağlar ve yamaçları üzerinde tutunur. Bu dağlar arasındaki çukur alanlarda ise yağış değerleri oldukça azalır. Yağışlı günler sayısı, nemli Karadeniz kıyılarında oranla oldukça azdır. Kar yağışlı gün sayısıysa ortalama bir günü bile bulmaz. Kapalı günler bakımından en az değerlere Akdeniz kıyılarında erişilir. Bağıl nem oranı %66-69’dur. Rüzgâr yönü genellikle Kuzeydoğu, Güneydoğu ve Güneybatı'dır. Ülkenin batısında Ege Denizi kıyılarında ve vadiler boyunca deniz etkisinin sokulduğu alanlarda ise, Akdeniz ikliminin biraz değişikliğe uğramış biçimi görünür. Batı Anadolu’da Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes ırmaklarının geniş vadi oluklarıyla denizin etkisi iç kesimlere kolaylıkla sokulur. Burada da Akdeniz Bölgesinde olduğu gibi, yazlar çok sıcak ve kurak, kışlar ılık yağışlı geçer. Yaz mevsiminde zaman 40 °C nin üstüne sıcaklıklar, kışın ancak kuzeyden gelen soğuk hava kütlesinin etkisine bağlı olarak düşer. Yağış maksimumu kışa, minimumu yaza rastlar. Sonbahar yağışları ilkbahar yağışlarından az farklıdır. Dağlık kesimlerde yağış değerleri oldukça fazlalaşır.

 

        Akdeniz iklimi, Daha kuzeyde Marmara kıyılarında, yazların serinliğiyle kendisi belli eden daha değişik bir özellik taşır. Kışlarda, Ege ve Akdeniz kıyılarına oranla daha serin ve soğuktur. Yaz sıcaklık ortalamaları daha düşüktür. Yağış tutarları özellikle kuzeye doğru gittikçe artar. İklimi Akdeniz-Karadeniz iklimleri arasında bir geçiş tipi olan bu bölge, zaman zaman Balkanlardan gelen soğuk hava kütlesinin etkisi altında kalır. Bu sebeple kimi kışlar çok soğuk geçer. Kar yağışları daha sık görülür ve sıcaklıklar daha sık iner.

dersimiz.com

Akdeniz İklimi Türkiye'de İklim Tipleri Anadolu sosyal bilgiler ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım