Hayvansal Dokular, ders ve çalışma notu

Hayvansal Dokular

Hayvansal dokuları aşağıdaki gibi gruplandırabiliriz.
EPİTEL DOKU :
1-Örtü epiteli
2-Bez epiteli
3-Duyu epiteli
BAĞ VE DESTEK DOKU :
1-Temel bağ doku
2-Kıkırdak doku
3-Kemik doku
4-Yağ doku
5-Kan doku
KAS DOKU :
1-Düz kas
2-Çizgili kas
3-Kalp kası
SİNİR DOKU:
1-Duyu nöronları
2-Motor nöronları
3-Ara nöronlar
A- EPİTEL DOKU: Vücudu dışardan ve içerden örten koruyucu dokudur. Organların dış yüzeyi ile vücut boşluklarının iç yüzeyi epitel doku hücreleriyle kaplanmıştır.
Örtü epiteli:vücut yüzeyini örterek dış etkilerden korur. Ak ciğerlerin ve kılcal damarların iç yüzeyi tek tabakalı epitel hücreleriyle örtülürken ; derinin üstünde bulunan epitel hücreleri çok tabakalıdır.
Bez epiteli : Vücut dışına bırakılan sümük , tükürük , kulak kiri, süt ve sindirim enzimlerini oluşturur. Bu maddeler bir kanal ile vücut yüzeyine veya sindirim kanalına bırakılır.
Duyu epiteli: Duyuların algılanmasını sağlar. Dokunma ısı basınç gibi etkileri duyu epitel hücreleriyle algılanır.
B- BAĞ VE DESTEK DOKU: Vücudumuzda en fazla bulunan dokudur. Diğer doku ve organların arasını doldurarak onları birbirine bağlar. Yumuşak organların etrafını sararak onlara direnç ve destek kazandırır.
Temel bağ doku: Bağ doku hücreleri hücre ara maddesi ve liflerden oluşur. içinde bulunan protein yapısındaki lifler, hücreleri birbirine yapıştırır.
Kıkırdak doku: Omurgalı hayvanlarda vücuda desteklik sağlar. Omurgalılarda erken gelişimde iskelet, kıkırdaktan yapılmıştır. Daha sonra bu kıkırdak yerini kemiklere bırakır. Kıkırdak eklemlerde yastık görevi görür. Burun , dış kulak ve nefes borusu kıkırdaktan yapılmıştır. Kıkırdak doku Kondrosit denilen hücrelerden oluşmuştur. Üçe ayrılır.
1-Hiyalin kıkırdak: Kaburga uçları ve burun kemiklerinin uç kısmında bulunur.
2-Elastik kıkırdak: Kulak kepçesinde bulunur.
3-Lifli kıkırdak: Uzun kemiklerin eklem yerlerinde bulunur.
Kemik doku: Vücudumuza destek sağlar. Kemik dokunun oluşturduğu iskelet hareketimizi sağlar insan embriyosunun erken gelişim evresinde tüm kemikler kıkırdaktan yapılmıştır. İlk iki ayı takip eden dönemlerde kemiklerin kademeli olarak oluştuğu görülür. Kemikler vücuda desteklik sağlayan ve organları koruyan bağ dokudur.
Kemiklerin içinde süngerimsi bir yapı vardır. Bu gözenekli yapılar kırmızı kemik iliği ile doldurulur. Yetişkinlerde ise kemiklerin içi sarı kemik iliği doldurur.

kemik dokunun görevi :
1-Vücuda desteklik sağlatır ve böylelikle hareket gerçekleşir.
2-Organları dış etkilerden korur.
3-Kaslara ve organlara tutunma yüzeyi oluşturur ve böylelikle organların çalışmasını sağlar.
4- Kan hücrelerinin oluşumunu sağlar.
Yağ doku: Yağ sentezi yapan hücrelerden oluşur.görevleri:
1-Deri altındaki yağ tabakası, vücut ısısının korunmasını sağlar.
2-Vücuda enerji sağlar.
3-Organ ve vücut parçalarının kayganlığını sağlar
4-Göçmen kuşların uzun süre uçmalarını sağlar.

Kan doku:Vücudumuz için önem taşıyan kan hücrelerinden oluşur. Kan , oksijen, hormon, enzim gibi çeşitli maddeler taşımanın yanında kanamayı önleyen maddeleri de içerir. "vücudu koruyan bağışıklık sistemi kan içinde yer alır. Kan vücudu savunan çeşitli hücreleri de yapısında bulundurur.Üç tip kan hücresi vardır.
1-Alyuvarlar(eritrositler): Çekirdeksiz hücrelerdir. Görevi oksijen taşımaktır. Kana kırmızı rengi veren hemoglobin alyuvarlarda bulunur.Alyuvarlar yaşlanınca karaciğer ve dalakta parçalanır bu nedenle kansızların dalak ve karaciğer yemesi önerilir.
2-Akyuvarlar(lökositler): Çekirdeklidirler. Hastalık yapan mikroplara karşı savaşır. Vücuda mikrop girince sayıları artar. Ömürleri birkaç gündür.
3-Kan pulcukları(trombositler): Kanın pıhtılaşmasını sağlar.
C-KAS DOKU : Kas doku kas hücrelerinden yapılmıştır. Uyarıldığında kasılıp gevşeme hareketi, organların çalışması, solunum, boşaltım, üreme, besinlerin sindirim kanalında taşınması, kanın vücuttaki dolaşımı gibi tüm canlılık olaylarında kaslar önemli rol oynar.
Düz kaslar: İğ şeklinde uzun ve renksizdir. Bu kaslar kan damarları ile mide ve bağırsakların iç yapısında bulunur.
Çizgili kaslar : İstemli olarak çalışır uzun ve silindir şeklindedir.örneğin pazı kası
Kalp kası: Hücrelerin başları çizgili kasa göre daha kısadır.omurgalıların kalbinde bulunup istemsiz olarak çalışır.
D- SİNİR DOKU: Sinir dokusu iç ve dış ortamdaki uyarıları alma iletme görevini yapar. Örneğin eline iğne batan bir insan buna karşılık hemen elini çeker. Bu işlem sinir doku sayesinde olur.Sinirdokusu sinir sistemini oluşturur sinirler nöron denilen hücrelerden yapılmıştır.nöronlar üçe ayrılır duyu nöronları , motor nöronları, ara nöronlar

Editör 3

Hayvansal Dokular EPİTEL DOKU BAĞ VE DESTEK DOKU KAS DOKU KAS DOKU fen ve teknoloji SİNİR DOKU ders notu kemik dokunun görevi konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım eğitim öğretim kaynakları