Mendel'in Genetik Alanındaki Çalışmaları, ders ve çalışma notu

Mendel'in Genetik Alanındaki Çalışmaları

Kalıtım kurallarının temelini oluşturan ilk çalışmalar GREGOR MENDEL tarafından yapılmıştır. (1860) Mendel bir manastır bahçesinde bu konuyla ilgili deneyleri bezelyeler üzerinde yapmıştır. Elde ettiği sonuçlar ilginç ve düzenli bir matemiksel denkleme benzediği için, daha sonraları kalıtımın kurallarını oluşturmuştur. Mendelin deneylerinde bezelyeleri kullanmasının sebepleri şunlardır;

• Yetişmeleri kolay, yılda birkaç döl ( ürün ) alınabilir.
• Bezelyeler de fide uzunluğu, tohum rengi, tohum şekli, büyüklüğü gibi birbirinden çok farklı karakter gözlemiştir.
• Bezelyeler de genellikle karakterler saf döl olarak bulunur.
• Bezelye çiçeklerinin taç yaprakları uzun ve geniş olup, çiçeği kapatarak dış döllenmeye çiçeği kapatır.
• Taç yapraklar kesilerek suni tozlaşma yapılabilir.
• Mendel mor çiçekli bezelye bitkisi ile beyaz çiçekli bezelye bitkisinin arı döllerini bir biri ile tozlaştırdığında, birinci kuşağın tümü mor çiçekli oluştu.
• Birinci kuşakta oluşan mor çiçekli bezelyeleri kendi aralarında tozlaştırdığında oluşan bezelyelerin 3/4 ‘nün mor çiçekli, 1/4 ‘nün ise beyaz çiçekli olduğunu gözlemledi.

Mendel'in çeşitli bezelye karakterlerini deneysel olarak kullanması ile bazı kalıtsal prensipleri bulmuştur. Bezelye çiçekleri arasında çaprazlamalar sonucu elde edilen prensiplere MENDEL KANUNLARI denir.

Menden kanunları genel olarak üç tanedir. Bunlar;

1. Benzerlik Kanunları :

İki farklı saf (arı) dölün birleşmesiyle oluşan bireyler % 100 melez özelliktedir. Her iki dölün de genlerini taşır.

 

2. Karakterlerin Gizli Kalması Kanunu :

Oluşan melez bireyler baskın karakterlidir. Ancak yapısında etkisiz birer çekinik gen taşır. İki ayrı melez birey çaprazlandığında farklı genotip ve fenotipte döller oluşabilir.

 

3. Karakterlerin Ayrılması Kanunu :

İki ayrı melez karakter çaprazlandığında farklı oran ve çeşitli bireyler elde edilir. Çünkü yumurya ve spermler oluşturulurken allel genler birbirinden ayrılır. Eşeyli çoğalan canlılarda görülen her özellik iki gen tarafından denetlenir. Yavruya genlerden biri anadan, biri babadan geçer. Bu gen çiftine ALLEL GEN denir.

dersimiz.com

Mendel Genetik Alanındaki Çalışmaları fen ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım fen bilimleri GREGOR MENDEL Mendel Kanunları Benzerlik Kanunları Karakterlerin Gizli Kalması Kanunu Karakterlerin Ayrılması Kanunu