Söyleyiş ( Telaffuz), ders ve çalışma notu

Söyleyiş ( Telaffuz)

A. SÖYLEYİŞ ( TELAFFUZ)

1. Ses ve Seslerin Kullanımı

Söyleyiş (Telaffuz): En geniş anlamıyla konuşmayı sağlayan hareketlerin tümüne söyleyiş (telaffuz) denir. Konuşmada ses tonu ve söyleyişin (telaffuzun) önemi büyüktür.

 

Boğumlama: Seslerden oluşan heceleri gerekli ses değerlerini vererek bazı sesler ve heceleri atlamadan, değiştirmeden doğru, güzel ve iyi anlaşılabilecek biçimde söylemektir.

 

Tonlama: Anlatıma duygu, düşünce, heyecan, yumuşaklık, sertlik katmak amacıyla seste yapılan farklılığa tonlama denir. İnsan sesi ton bakımından kalın, ince ve tiz olmak üzere üçe ayrılır.

 

Vurgu:Konuşma sırasında bazı sözcük veya hecelerin diğerlerine göre daha kuvvetli, daha şiddetli söylenmesine vurgu denir. Vurgu ikiye ayrılır:

 

a) Sözcük (Kelime) Vurgusu:

Konuşma sırasında bazı hecelerin diğerlerine göre daha kuvvetli, daha şiddetli söylenmesine denir.

 

* Anlatımda vurgu söze duygu değeri katar; söylenen sözün daha anlaşılır olmasını sağlar ve ahengi canlandırır.

* Türkçede genel olarak vurgu son hecededir.

* Yer isimlerinde vurgu ilk veya orta hecededir: Ankara - İstanbul - Sakarya gibi

* Kelimelere ek eklendiğinde, vurgu son heceden bu eke geçer: Kitap - Kitapçı - Kitapçılık - Kitapçılar…

* Tek heceli kelimelerde vurgu yapılmaz.

* Pekiştirme ekleri alan sıfatlardaki pekiştirme ekleri vurguludur.

Dümdüz, Sapsarı, Masmavi

* Birleşik kelimelerde normalde iki vurgu bulunur ancak genelde ilk kelimedeki vurgu daha güçlüdür.

Çanakkale

 

 b) Cümle Vurgusu:

Konuşma sırasında bazı sözcüklerin diğerlerine göre daha kuvvetli, daha şiddetli söylenmesine denir.

* Türkçede vurgulu sözcük (öğe)yükleme en yakın sözcüktür.

* Vurgulu öğe aynı zamanda cümlenin de en önemli öğesidir.

O elbiseyi dün ben pazardan aldım.

Ben o elbiseyi pazardan dün aldım.

Editör 3

9.sınıf dil ve anlatım Söyleyiş Telaffuz Boğumlama Ses ve Seslerin Kullanımı ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım eğitim öğretim kaynakları