Temizlik Malzemeleri, ders ve çalışma notu

 

TUZ: Sabun çözeltisinde birikmiş sabunlar yüksek kalitede tuzla temizlenir.

POTASYUM KLORÜR:Tuz ile aynı işlevi gören KCl arap sabunu yapımında kullanılır arap sabununda potasyum silikatlar vardır. dersimiz.com

SİLİKATLAR: Çamaşır sabunlarında verimi artırmak için kullanılır.çünkü silikatın sabun gibi temizleme özelliği vardır.

SODYUM PERBORAT: Sabun tozu yapımında kullanılır

TALK: Sabun verimini artırmak için kullanılır.

 

DETERJAN

Deterjan yüzey aktif özelliği olan hidrofob kısmı genelde 8-18 karbon içeren düz veya dallanmış zincirli olan maddelerdir. Kiri çözen çözen anlamına gelen deterjanların yapısında çoğu zaman benzen halkası bulunur.

>> Deterjanlarda polar uç genellikle sülfonik asit(-OSO2OH) veya hidrojen sülfat(-OSO3H) grubudur. Apolar uç uzun alkil veya benzen  bağlı alkil zinciridir.

>> Deterjanlar sert sularda bile köpürme özelliğine sahiptir.

>> En çok bilinen deterjan sodyum lauril sülfattır lauril alkolün sülfürik asitle tepkimesinden lauril hidrojen sülfat elde edilir.Lauril hidrojen sülfatın NaOH ile tepkimesinden deterjanlar oluşur.

>> Toz deterjanlarda ; köpük artırıcı, yapıcı ve düzeltici maddelerde kullanılır.

SABUN VE DETERJAN ARASINDAKİ FARKLAR

>> Sudaki Ca+² ve Mg+² iyonları sabundaki Na⁺ ve K⁺ iyonları ile  yerdeğiştirerek  çökelek oluşturur. Bu nedenle sabunların sert sularda temizleme etkisi düşüktür. Deterjanlar bu iyonlarla çökelek  oluşturmadığından sert sularda bile temizleme özelliğine sahiptirler.

>> Deterjanların yapısında bulunan benzen halkası mikroorganizmalar tarafından parçalanamadığından çevre kirlenmesine  etkisi sabundan daha fazladır.

>> Günlük hayatta kullanılan deterjanlar sabun tozu, klor ve boraks gibi ağarıcılar taşır.

 

DETERJAN VE SABUNUN KİRİ TEMİZLEMESİ

>> Su polar, kir apolar yapıda bir madde olduğundan su kiri temizlemez. Kirli çamaşırın bulunduğu suya sabun eklendiğinde sabunun hidrofob (apolar) kısmı yağla etkileşir ve yağı sarar, hidrofil (polar) kısımları ise su ile kuvvetli bir şekilde etkileşir ama kirle etkileşmez.

 

>> Sabun molekülleri yağ taneciklerini sarar ve kiri çözünerek suya geçmesini sağlar.

ÇAMAŞIR SODASI

Çamaşır sodası sodyum karbonattır.(Na₂CO₃) yapısında kristal halde su da bulunabilir sodyum kardonat dekahidrat(Na₂CO₃10H₂O) gibi.

>> Sularda sertlik yapan Ca+² ve Mg+² iyonlarını karbonatları halinde çöktürüp ortamdan uzaklaştırdığı için sert sularda bile temizleme özelliğini gösterir.

>> Sodyum karbonat su ile hidroliz olarak NaOH oluşturur.

>> NaOH ile yağlar hidrolizlenerek sabunlaşır ve çözünür hale gelir. Bu özelliğinden dolayı soda temizlik malzemesi olarak kullanılır.

 

ÇAMAŞIR SUYU

>> Çamaşır suyu ,yapısındaki temel madde  sodyum hipoklorit(NaClO) olan ve maddeleri beyazlatmak için kullanılan kimyasal maddedir

>> Ev ve iş yerlerinde mikrop öldürücü, hijyen amaçlı ve temizlikte kullanılır.

>> Çamaşır suyu sanayide aşağıdaki tepkime ile üretilir. Çamaşır suyunda %5 oranında NaClO vardır.

>> Çamaşır suları klorlu çamaşır suyu, oksijenli çamaşır suyu olarak iki çeşittir.

>> Çözeltinin pH ı , sıcaklık , metal iyonları, ışık gibi etkiler çamaşır sularının bozulmalarına neden olur.

 

 ÇAMAŞIR SUYUNUN AĞARTMA ÖZELLİĞİ

 >> Kuvvetli yükseltgen olan çamaşır suyu, renkli maddelerin molekülerinde karbon atomları arasında çift bağı tek bağa dönüştürerek renk yapıcının ışığı soğurma etkisini yok eder ve ağartma işlemini gerçekleştirir.

 >> Saf klor gazı renkleri beyazlatır. Çamaşır suyu  ise değişik maddelerle tepkimeye girerek klor kökleri oluşturur. Bu kökler oksijen gazı  açığa çıkarır ve beyazlatma işlemi gerçekleşir.