Üzeyir Lokman ÇAYCI
Sultan Aziz, ülkedeki iç karışıklıklar sebebiyle hamile eşi Ayşe Sultan’ı, doğduğu yer olan Güldağı Kasabası’na bıraktı. Annesi, amcası ve diğer yakınları bu kasabada, etrafı yüksek duvarlarla çevrili, geniş bahçesi olan bir sarayda kalıyorlardı. Sultan Aziz, eşi Ayşe Sultan’a :
- Eğer çocuğumuz erkek olursa, adı « Kaan » olsun… On altı yaşına kadar eğitimiyle ilgilenin. Ata binmesini, kılıç kullanmasını da öğrensin. Benim yokluğumu ona hissettirmeyin,dedi.
Cebinden çıkardığı bir bileziği de vererek :
- O, 16 yaşına geldiği zaman bu bileziği sağ kolunun üst kısmına takın. Bir ata bindirerek benim yanıma, yani Başkent Tozan’a gönderin...
Her şeyi düzene koyduktan sonra, Sultan Aziz eşiyle ve akrabalarıyla vedalaştı. Tozan’a gitmek üzere askerleriyle yola koyuldu.
Günler, aylar çabuk geçti. Ayşe Sultan bir gece yarısı doğum yaptı. Erkek çocukları olmuştu. Bütün aile sevinçliydi. Törenle çocuğun ismini « Kaan » koydular.
Kaan çok zeki bir çocuktu. Anlamlı bakışları vardı. Gülümsemesi de etkileyiciydi. Bir kaç ay içinde konuşmaya ve yürümeye başladı. Her yönüyle dikkatleri çekiyordu. Özel nitelikli kişiler bütün maharetlerini göstererek onunla ilgileniyorlardı. Annesi, teyzesi ve halası onu zaman zaman saray dışında bulunan çocuk bahçesine götürüyorlardı. Kaan arkadaşlarıyla oynarken dahi kendisine has, farklı oyunlarla dikkatleri çekiyordu. Her defasında onu annesi, teyzesi ve halasıyla gören arkadaşları :
- Kaan senin baban yok mu? diye soruyorlardı.
Kaan da onlara :
- Babam ben doğmadan bir kaç ay önce görev yerine gitmiş! diye cevap veriyordu.
Arkadaşları bir gün onun etrafında dönerek : « Babasız çocuk!... Babasız çocuk!… » diye onu rahatsız etmeye başladılar…
Kaan koşarak kanape üzerinde oturan Annesi, teyzesi ve halasının yanına geldi. Annesine :
- Arkadaşlarım benim etrafımda dönerek, bana « Babasız çocuk!... Babasız çocuk!… » diye bağırıyorlar.
Annesi Ayşe Sultan :
- Oğlum sen babasız değilsin ki… Senin baban uzaklarda görev yapıyor… Sen büyüyünce ben ata bindirip, onun yanına göndereceğim.
Kaan :
- Pekiyi niçin arkadaşlarım ben onlara babam ben doğmadan bir kaç ay önce görev yerine gitmiş, dediğim halde, bana : « Babasız çocuk!... Babasız çocuk!…» diye bağırıyorlar?
Ayşe Sultan :
- Oğlum onlar çok küçük oldukları için her şeyi düşünemiyorlar. Sen ne konuşurlarsa konuşsunlar, onların sözlerini hiç umursama!
Annesi, teyzesi ve halası kasabanın tek çocuk bahçesine düzenli olarak Kaan’ı götürmeye devam ettiler.
Arkadaşları onun etrafında dönerek :
- Babasız çocuk!... Babasız çocuk!… diye onu her gelişlerinde rahatsız etmeyi sürdürdüler…
Kaan onların bu sözlerinden sonra, koşarak kanape üzerinde oturan Annesi, teyzesi ve halasının yanına geldi. Annesine :
- Arkadaşlarım benim etrafımda dönerek bana yine « Babasız çocuk!... Babasız çocuk!… » diye bağırmaya devam ediyorlar.
Annesi Ayşe Sultan :
- Oğlum daha önce de söylediğim gibi babasız değilsin ki… Senin baban uzaklarda görev yapıyor… Sen büyüyünce ata bindirip onun yanına göndereceğim, dedi.
Eğitimciler Kaan’a sekiz yaşındayken ata binmeyi ve kılıç kuşanmasını öğrettiler. Ayrıca ona bir çok öğretmen tarafından çeşitli konularda da ciddi eğitimler veriliyordu.
On altı yaşına kadar eğitimi sürdürüldü. Kaan bir gün annesine :
- Anneciğim bana sen : « Büyüyünce ben seni ata bindirip babanın yanına göndereceğim... » demiştin. Ben büyüdüm artık! Ata binmesini ve kılıç kullanmasını da biliyorum.
Annesi Ayşe Sultan :
- Sevgili oğlum, biz seni babanın yanına göndermek için hazırlıklara başladık. Nisan ayı sonunda seni atın Yıldırım’a bindirerek yolcu edeceğiz !
Kaan annesinin verdiği cevaba oldukça sevinmişti. Kendi kendine : « Arkadaşlarım benim etrafımda dönerek bana : Babasız çocuk!... Babasız çocuk!… » diye bağırmışlardı. Bir kaç ay sonra ben de babama kavuşacağım, dedi.
Annesi Ayşe Sultan ona : « Senin baban Padişah Sultan Aziz… Onu Tozan Sarayı’nda, bulacaksın. Şu altın bileziği sağ kolunun üst kısmına tak ! Sakın kollu fanilanı da üstünden çıkarma. Yani kolundaki bileziği hiç kimse görmesin! Atınla yaklaşık yirmi bir günde başkent Tozan’a ulaşacaksın. Seni orada baban karşılayacak... »
Yol azığı hazırlandı. Kıyafetleri giydirildi ve Şehzade Kaan törenle yolcu edildi. Arkasından annesi, yakınları ve din adamları « Ya Rab Şehzade Kaan’ın sonunu hayırlı eyle! İşlerini rast getir! » diye dua ettiler.
Kaan yolda, yürüyerek giden, kısa boylu birisiyle karşılaştı. Ona :
- Nereden gelip, nereye gidiyorsun? dedi. O :
- Adım Metin... Bana Köse Metin, derler… Başkent Tozan’a çalışmaya gidiyorum. Yirmi iki yaşındayım ama, yüzüm ve vücüdum on dört veya on beş yaşında gösteriyor beni. Pekiyi sen kimsin?
Kaan :
- Adım Kaan… Babam Padişah Sultan Aziz’in yanına gidiyorum.
Köse Metin :
- O zaman şehzadem ben senin emir kulunum. Birlikte gidelim Tozan’a. Çok sevindim seninle arkadaş olduğuma!
Kaan bir müddet yol aldıktan sonra bir kuyunun yakınında, atından indi. Heybesinden çıkardığı annesinin yaptığı yemeklerle, pastalarla karnını doyurdu. Köse Metin de sırtından indirdiği heybesinden çıkardığı yiyeceklerinden yedi. Orada her ikisi de uyukladılar. Uyandıkları zaman Köse
Metin :
- Şehzadem ben çok susadım... Şu belimdeki urganla ben kuyuya ineyim... Buz gibi su içeyim. Sen beni kuyudan çıkart… Zannedersem sen de çok susadın… Ben de seni indireyim. Sen de buz gibi sudan iç, ben de seni çıkarayım…
Köse Metin’in fikri Kaan’ın da hoşuna gitti. « Tamam. .. » dedi. Ve onu urganla kuyuya indirdi. Köse Metin :
- Şehzadem maşaallah su da buz gibi! Ağzına layık! Tamam... ben kana kana içtim, sıra sende... Çek beni yukarıya!
Kaan onu urganla yukarιya çekti. Sonra Köse Metin’in sarkιttιğı urganla kendisi aşağıya indi. O da doya doya sudan içti... Metin’e : « Gerçekten de kuyu suyu buz gibiymiş... Tamam... beni yukarıya çekebilirsin » dedi.
Köse Metin’ten önce hiç ses gelmedi... Kaan sesini yükselterek :
- Sevgili Metin, niçin çekmiyorsun?
Köse Metin :
- Tek bir şartla seni yukarıya çekebilirim... Ben bu yolu çok iyi tanıyorum... Bak burası çok ıssız... Ayda yılda, geçse geçse bir kişi geçer buradan... O zamana kadar da sen öbür dünyayı boylamış olursun... Ben seni yukarıya çekerim çekmesine ammaa? Bir isteğim var senden! Şehzade olarak babanın yanına ben gidersem, bu mümkün... Atına ben bineceğim, giyeceklerini ben giyeceğim... Yiyeceklerini de ben yiyeceğim yani ! Kabul ediyor musun ?
Kaan kuyunun içinde çaresizdi. Kendi hayatını kurtarmak için Köse Metin’e « Tamam. .. Şartlarını Kabul ediyorum…» dedi.
Köse Metin, Kaan’ı urganıyla yukarıya çekti. Donu ve fanilası hariç, onun elbiselerini giydi, kılıcını kuşandı, atına bindi. Köse Metin :
- Şu andan itibaren senin adın Köse Metin… Benimki de Şehzade Kaan olacak…
Kaan, Köse Metin’in heybesini omuzunda taşıyarak onun peşinde günlerce yürüdü. Zaman zaman yolda dinlendiler. Kaan onun tuzlu yiyeceklerinden yedi.
Başkent Tozan’a yaklaşmışlardı… Saray uzaktan görünüyordu. Çok geçmeden saraya ulaştılar... Padişah Sultan Aziz, sahte Şehzade’yi karşıladı... Oğlum, Kaan’ım diye bağrına bastı... Köse Metin, Kaan’ı « bu benim hizmetçim... adı Köse Metin... » diye Padişah Sultan Aziz’ e tanıttı...
Aralarında yaptıkları konuşmalarla Padişah Sultan Aziz, eşi Ayşe Sultan’dan ve diğer yakınlarından bahsetti. Onların hal ve hatırlarını sordu. Sahte Şehzade hiç birisini tanımadığı için aptal aptal bakıyordu. Padişah Sultan Aziz « oğlum Kaan biraz salağa benziyor... » diye düşünerek, sorduğu soruları bir daha tekrarlamadı.
Sahte şehzade için eşi görülmeyen sofralar, kuş tüyünden yataklar ve yorganlar hazırlandı...
Padişah Sultan Aziz, Sahte Şehzade’yle evlendireceği bir kız için, Kaan’ı çağırdı :
- Köse Metin, sana bir at ve bir mektup vereceğim. Bunlarla Orya ülkesine gidip Kral Pito’nun dünya güzeli olan kızı Prenses Liba’yı oğlum Kaan için isteyeceksin. Bu oldukça güç! Şu ana kadar bir çok kişi Kral Pito’nun isteklerini yerine getiremedikleri için kızı elde edemediler.
Sahte Şehzade, Kaan’ı Padişah Sultan Aziz’in kendisine kız istemek için uzaklara göndereceğine çok sevinmişti.
Sarayın aşçıları ona karnını doyurması için yol azığı hazırladılar. Hazine Başı da bir miktar altın verdi... Kaan, Padişah Sultan Aziz’in tarifi ve emriyle yola koyuldu.
Bir müddet sonra yolda atını bir ağaca bağlayarak biraz dinlenmek istedi. Küçük kilimi atın üzerinden alarak, yere serdi. Üstünde uyuyakaldı. Rüyasında bir karınca kendisine seslendi :
- Sevgili Kaan atını bağladığın ağacın doğusunda bizim bir yuvamız var... Orada bizim üç adet kanadımız var... Bunları al... Günün birinde zor durumda kalırsan onları yak... O zaman senin yardımına koşacağız...
Kaan nefes nefese uyandı... Güneş doğmuştu. Rüyasında gördüklerinin doğru olup olmadığını yerinde görmek için atını bağladığı ağacın doğu tarafına baktı. Gerçekten orada karınca yuvası vardı... Üç tane karınca kanadı da gözüne çarptı... Onları alarak annesinin kendisine verdiği temiz bir mendilin içerisine koydu.
Bir kaç gün sonra dinlenmek üzere bir orman girişinde karnını doyurdu. Küçük kilimi atın üzerinden alarak, yere serdi. Üstünde uyuyakaldı. Rüyasında bir öküz kendisine seslendi :
- Sevgili Kaan atını bağladığın ağacın doğusunda, yani ormanın biraz ilerisinde beni ve arkadaşlarımı uyurken göreceksin... Yerde bulunan üç adet kılımızdan al... Günün birinde zor durumda kalırsan onları yak... O zaman senin yardımına koşacağız...
Kaan nefes nefese uyandı... Güneş doğmuştu. Rüyasında gördüklerinin doğru olup olmadığına bakmak için atını bağladığı ağacın doğu tarafına baktı. Gerçekten orada üç öküz yatıyordu... Yerde bir yığın öküz kılı gördü... Onlardan üçünü alarak annesinin kendisine verdiği temiz mendilin içerisine koydu.
Uzun süre yol aldıktan sonra Orya Ülkesi’ne yaklaştı. Son kez dinlenmek için bir ağaca atını bağladı. Küçük kilimi atın üzerinden alarak, yere serdi. Üstünde uyuyakaldı. Rüyasında büyük bir kuş kendisine seslendi :
- Sevgili Kaan atını bağladığın ağacın doğusuna bak! Orada bizim üç adet kanadımız var... Bunları al... Günün birinde zor durumda kalırsan onları yak... O zaman senin yardımına koşacağız...
Kaan nefes nefese uyandı... Güneş doğmuştu. Rüyasında gördüklerinin doğru olup olmadığına bakmak için atını bağladığı ağacın doğu tarafına baktı. Gerçekten, yerde üç kanat vardı... Üçünü de aldı... Onları, annesinin kendisine verdiği temiz bir mendilin içerisine koydu.
Orya Ülkesi’ne girdiği zaman başkent Bima’ya da uzak olmadığını anladı. İki saat sonra Kral Pito’nun şatosuna ulaştı. Giriş kapısının sağında ve solunda bulunan muhafızlara kendisini tanıttı… Onlara Kral Pito’yla görüşmek istedediğini belirtti. Muhafızlar yarım saat kadar onu beklettikten sonra Kral Pito’nun yanına götürdüler.
Kral Pito’ya Padişah Sultan Aziz’in yazdığı mektubu verdi. Kral bir kaç kez mektubu okuduktan sonra :
- Senin ismin ne? dedi.
- Köse Metin...
Kral Pito :
- Bay Köse Metin, demek kızım Prenses Liba’yı Padişah Sultan Aziz’in oğlu Kaan için istemeye geldin? Amaaaa bu oldukça zor. Şu ana kadar tam yetmiş ülkeden gelenler oldu... Her birisi de benim isteklerimi öğrenir öğrenmez başaramayacaklarını bildikleri için burayı terkettiler... Bak sana da söylüyorum. Bu şehrin dışında iç içe yedi bölümden oluşan sihirli bir şato var. Orada kızım Prenses Liba’nın bulunduğu köşke girmek için yedi kapı var... Bunları aşmak oldukça güç... İlk üçünde bulunan üç ambardaki buğdayları, bir gecede her birisinin arası beş yüz metre olan diğer üç ambara taşıman lazım... Sonra üstleri açık olan her birisinin arası beş yüz metre olan diğer üç köşk arası da vahşi hayvanlarla ve yılanlarla dolu. Burasını şu ana kadar aşan olmadı. Eğer başarabileceğine inanıyorsan Sihirli Şato’nun yedi kapısına ait yedi anahtarın birer adedini sana vereceğim. Kızım Prenses Liba’ya ulaştığın an anahtarları da geri getirmeden onu dilediğin yere götürebilirsin!
Kaan Kral Pito’nun şartlarını kabul etti. Atıyla kendisine tarif edilen Sihirli Şato’ya ulaştı. Atını bir kenarı dere olan yoncaların içinde bulunan bir ağaca bağladı... İlk kez gördüğü rüyasında, kendisine söylendiği gibi, üç karınca kanadını kibritiyle yaktı... Kısa sürede milyonlarca karınca Sihirli Şato’nun girişinden itibaren üç köşkteki üç ambara akın ettiler. Bu arada Kaan ikinci gördüğü rüyasında sözü edilen, üç öküz kılını da yaktı... Her birisinde iki öküz bulunan dokuz araba dışardan tozu dumana katarak geldiler. Ve Sihirli Şato’ya girdiler. Karıncalar bir kaç saat içerisinde arabalar üzerindeki ambar şeklindeki depolara buğdayları taşıyarak gözden kayboldular. Arabalar ikinci bölümdeki ambarların önlerine gelince Kaan arabaların sürgülü kapaklarını açarak üçer üçer, üç ambara boşalttı.
Kaan en zor işi başarmıştı. Bunu da Sihirli Şato’daki Prenses Liba’nın bulunduğu köşkün ışıklarının yanmasıyla anladı. Cebindeki mendili çıkardı. Son üç kuş tüyünü yaktı. Gökyüzünde üç kuş göründü önce. Kaan yedinci kapıyı anahtarıyla açtı. Kuşlardan biri yukarıdan Kaan’ın yanına geldi. Onun üzerine bindi. Yukarıdan diğer üç köşkün vahşi hayvanlarla dolu olduğunu gördü. Onların üzerinden geçtikten sonra yedinci köşkün terasına geçtiler. Oraya kuş konar konmaz, her taraf aydınlandı. Prenses Liba altın, gümüş ve elmaslarla kaplı bir odada uyuyordu. Kaan onu uyandırmadan kucağına aldı... Sonra kuşun üzerine onunla binerek şatonun dışına geldiler. Prenses Liba kuşun üzerinde iken o atını hazırladı ve Tozan’a gitmek üzere yola koyuldu. Prenses Liba’yı taşıyan kuşla beraber iki kuş da onun üzerinde uçarak geliyorlardı... Kaan oldukça heyecanlıydı. Ne de olsa babasının isteğini yerine getiriyordu. Yolda bir kaç kez dinlendi. Prenses Liba’ya kendisini oraya kadar nasıl getirdiğini anlattı... Birlikte karınlarını doyurdular...
Tozan’a yaklaşmışlardı. Prenses Liba’yı yine bir kuş taşıyor, diğer iki kuş da onları takip ediyorlardı... Nihayet Tozan’a girdiler. Saray uzaktan görünüyordu. Prenses Liba’yı taşıyan kuş Kaan’ın atının önüne kondu. Yana doğu eğilerek Prenses Liba’yı sırtından indirdi. Sonra uçarak yükseldi. Diğer iki kuşla birlikte uzaklara giderek gözden kayboldular.
Kaan ve Prenses Liba at üstünde saraya girdiler. Muhafızlar onlar girer girmez Padişah Sultan Aziz’e haber verdiler. Sultan Aziz Prenses Liba’yla onu görünce oldukça şaşırmıştı. Heyecanını gizleyemedi.
Kaan’a :
- Köse Metin, dile benden ne dilersen? diyerek onu hediyelerle taltif etmek istedi.
Ama o aldığı eğitimler nedeniyle, annesinden kazandığı asil kimliğiyle :
- Sevgili Padişah’ım sizin gönlünüzü hoş tutabildiysem bu bana yeter… Ben sizin sadece canınızın sağlığını istiyorum!
Padişah Sultan Aziz :
- O halde sen de bu günden sonra bizim sarayın bir mensubu olacaksın... Yarın oğlum Şehzade Kaan’ın hamam merasimine de seni bekliyorum.
Kırk gün kırk gece yapılacak düğün merasiminin ilk günü hamamda başlayacaktı. Padişah Sultan Aziz, saray erkanı, Sahte Şehzade ve Kaan hamamın soyunma odasındaydılar. Peştamallarını giyinmek için herkes fanilalarını çıkarınca Kaan da çıkardı. Padişah Sultan Aziz’in fanilasını çıkarır çıkarmaz Kaan’ın kolundaki bilezik dikkatini çekti. Önce Kaan’a baktı sonra kendisini Kaan olarak tanıtan Sahte Şehzade’ye baktı... Sahte Şehzade’nin kolunda bilezik yoktu... Ama kendisini Köse Metin olarak tanıtan ve çok uzaklara kız istetmek için gönderdiği gençte vardı... İyice kuşkulanmıştı. Padişah Sultan Aziz, Kaan’a dönerek :
- Yoksa sen misin benim oğlum?
Köse Metin sararıp solmuştu. Kaan’la göz göze geldiler. Sultan Aziz, Köse Metin’e :
- Annenin adı ne ?
Köse Metin’in elleri ayakları titriyordu. Orada bulunan saray erkanı da olup bitenleri merak ettiler… Köse Metin :
- Cevriye ! dedi.
Sultan Aziz, bu kez Kaan’a sordu :
- Annenin adı ne ?
Kaan :
- Ayşe Sultan, diye cevap verdi.
Padişah Sultan Aziz, oğluna sarılarak :
- Sensin benim oğlum... Anlat başından geçenleri?
Kaan, Köse Metin’in yanında, olduğu gibi her şeyi anlattı. Padişah Sultan Aziz Sahte Şehzade’ye sordu :
- Bunlar doğru mu?
Köse Metin « evet » dercesine başını salladı.
Gerçeklerin ortaya çıkmasından sonra, Sahte Şehzade zindana atıldı.
Kırk gün kırk gece yapılan düğünle Kaan, zorluklarla getirdiği Prenses Liba’yla dünya evine girdi. Padişah Sultan Aziz ise oldukça mutluydu.
Bor, 05.04.1968
Sahte Şehzade masal çocuk masalları masal özetleri hikayeler Dünya klasikleri güzel hikayeler seçme masallar masal dinle resimli masallar hikaye özetleri Türk masalları Üzeyir Lokman ÇAYCI