TANIM
Ağaç üzerinde tasarımı yapılan model veya şekli, özel kesici aletlerle oyma tekniğine uygun olarak işleyen ve ağaca şekil veren kişidir.
GÖREVLER
▪ Tasarımı yapılan işler için araç-gereç listesini hazırlar, sipariş verir, satın alır,
▪ Sağlanan malzemeyi uygun bir şekilde yerleştirir,
▪ Yapılacak işlemleri gösteren resim veya çizimleri okur, yorumlar ve ağaç üzerine çizim yapar,
Malzemenin, belli yerlerini kesici aletlerle, oyma tekniğine uygun olarak, keser,
▪ Ağaç oymacısı işini;
▪ Kesme oyma (Dekupe),
▪ Yüzey oymacılığı (Rölyef),
▪ Alçak yüzey oymacılığı,
▪ Derin yüzey oymacılığı,
▪ Doğal şekil oymacılığı,
tekniklerinden birini veya birkaçını bir arada kullanarak yapar.
▪ İşlemden geçmiş malzemeler bir mobilya parçası ise parçaları siparişi veren atölyeye gönderir; özel sipariş ise istenilen şekilde ve sağlam olarak teslim eder ve gerekiyorsa monte eder,
▪ Kullanılan makine araç ve gereçlerini hizmete hazır halde tutulmasını ve iş bitiminde bakımının yapılmasını sağlar, gerekirse basit arızaları onarır.
KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
▪ Ağaç oyma makineleri (dekupaj makineleri, el oyma makineleri ve bıçakları, oyma-kopya makineleri),
▪ Oyma kalemleri,
▪ Rendeleme aletleri (rendeler, düztabanlar, planyalar vb.),
▪ Testereler,
▪ Çekiç, tokmak, kerpeten, tornavida vb.
▪ Eğe, törpü, sistre,
▪ Ölçme, markalama ve kontrol aletleri,
▪ Teknik resim araç ve gereçleri,
▪ Çeşitli malzemeler (ağaç, tutkal, çivi, zımpara, vida ve gereçler, boya, vernik, cila vb.)
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ağaç oymacısı olmak isteyenlerin;
▪ Parçalar arasındaki ilişkileri görebilen,
▪ Tasarım, çizim yeteneğine ve el becerisine sahip,
▪ El ve gözlerini eşgüdümle kullanabilme yeteneğine sahip,
▪ Makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
▪ Bedensel bakımdan güçlü,
▪ Ayrıntılara dikkat edebilen,
▪ Sabırlı ve dikkatli
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ağaç oymacısı atölyelerde çalışır. Genellikle güç pozisyonlarda ve ayakta çalışan ağaç oymacısı ağaçların taşınması, kaldırılması gibi faaliyetlerde bulunur. Çalışma ortamı çok gürültülü, tozlu ve kirlidir. Çalışırken az da olsa makine kazası, elektrik çarpması, kesilme gibi iş tehlikelerine maruz kalabilir. Çalışma saatleri düzenli olup tam gün ve hafta sonu çalışabilir. Çalışırken çıraklarla, mobilyacılarla, meslektaşlarıyla iletişim halindedir.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı mesleki eğitim merkezlerinin "Ağaç İşleri" alanı "Ağaç Oymacılığı" dalında verilmekte iken, Modüler program çalışması sonucu "Ağaç Oymacılığı" meslek dalı adı altında eğitim verilmemektedir. Bu nedenle D Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler "Ağaç Oymacılığı" eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
▪ En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
▪ Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
▪ 14 yaşını doldurmuş yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
▪ Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işvereni ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Ağaç Oymacılığı mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 2 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1 yıldır.
Çıraklık eğitimine devam ederek meslek öğrenmek isteyen kişi hem teorik hem de pratik olarak yetiştirilir. Haftanın bir günü teorik ders görerek, diğer günler usta öğreticilerin gözetiminde pratik çalışma yaparak meslek öğrenilmektedir.
Teorik olarak verilen eğitimde; Türkçe, Meslek Matematiği, Toplam Kalite Yöntemi, İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik, İş Güvenliği gibi ortak derslerin yanında, Teknik Resim, Meslek Resmi ve Meslek Bilgisi gibi meslek dersleri de verilmektedir.
Meslek derslerinde; kullanılan makine, teçhizat, araç-gerecin tanıtılması, tekniğe uygun olarak kullanılması, bunların temizlik ve bakımlarının yapılması, norm yazı yazma, serbest elle ve takım kullanarak mesleği ile ilgili çizimlerin yapılması, çizimi tamamlanmış plan ve projelerin okunmasının yanı sıra Toplam Kalite Yönetimi, İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik ile İş Güvenliği hakkında da bilgiler verilmektedir.
Teorik olarak verilen bilgilerin, işyerinde de usta öğreticinin gözetimi altında pratik çalışması yapılmaktadır.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA
Çıraklık eğitimi sonunda yapılan kalfalık sınavında başarılı olunması durumunda "kalfalık" belgesi verilmektedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Çalışma alanı daha çok özel sektör işletmeleridir. Mobilya imal eden atölyeler, ağaç oymacılığı üzerine çalışan atölyeler bunların başında gelmektedir. Hediyelik eşya imal eden işyerleri de önemli istihdam yerleridir.
Ağaç oymacılığı alanında yetişmiş kişi için istihdam alanları oldukça sınırlıdır. Bir çok atölye başka alanlara kaydığı veya kapandığı için bir yandan yeni eleman yetişmemekte, diğer yandan yetişmiş eleman isteği pek olmamaktadır. Üretim artmadığı, piyasa canlanmadığı için atölyeler mevcut kadrolarını korumakla varlığını sürdürmektedir.
Ağaç oymacılığı mesleği teknolojik gelişmelerin sonucunda eski önemini yitirmiştir. Bunun en önemli nedeni de el emeğiyle üretilen malların, makinelerle yapılan seri üretim karşısında rekabet şansının kalmamasıdır.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
▪ 3308 sayılı "Mesleki Eğitim Kanunu" gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce net asgari ücretin %15 veya %30'undan az olmamak üzere ücret verilir.
▪ Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır.
▪ Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.
EĞİTİM SONRASI
Mesleki eğitim sonrası ücret durumu ise kalfalık düzeyindeki kişi için asgari ücretin 2 katı; ustalık seviyesinde olanlar için de 4 katı olabilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
MESLEKI EĞITIMDE İLERLEME
Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler. Mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.
İŞ HAYATINDA İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
Ayrıca çalıştığı işyerinde yönetim kademelerine de gelebilir.
BENZER MESLEKLER
▪ Mobilyacı,
▪ Doğramacılık.
EK BİLGİLER
GÖREV
▪ İş organizasyonu yapar,
▪ Çevre koruma önlemleri alır,
▪ İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
▪ Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
▪ Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
KAYNAKÇA
▪ Meslek elemanları,
▪ 3308 Sayılı Kanun,
▪ Çıraklık Eğitimi Program Kitapçığı
▪ "Ağaç Oymacılığı Çıraklık ve Kalfalık Eğitim Programı" T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Çıraklık Eğitimi Genel Müdürlüğü, ANKARA - 1993,
▪ "Türk Meslekler Sözlüğü" TİK Genel Müdürlüğü, ANKARA - 1983,
▪ Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar,
AYRINTILI BİLGİ İÇİN
▪ İlgili eğitim kurumları,
▪ Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
▪ Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
▪ T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, http://www.osym.gov.tr/
▪ Bünyesinde "Meslek Bilgi Merkezi" Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
ağaç oymacısı ahşap oyma işçisi meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları