TANIM
Teknolojik gelişmelere ve günün modasına uygun olarak üretilmesi düşünülen ayakkabının elde veya bilgisayarda modelini çizen, şablon hazırlayan, numune dikimini sağlayan ve geliştiren, üretimde kullanılacak malzemelerin kontrollerini yapan ve hataların giderilmesini sağlayan kişidir.
GÖREVLER
▪ Moda ile ilgili yerli ve yabancı tv, dergi, broşür vb. yazılı ve görsel yayınları takip eder ve model geliştirir,
▪ Kullanılacak üretim teknolojisini dikkate alarak üretilecek ayakkabının elde veya bilgisayarda çizimini yapar,
▪ Üretilecek ayakkabının modelini kalıp üzerine çizer ve ıstampalarını hazırlar,
▪ Ayakkabı üretiminde kullanılacak kalıpların modele uygun üretilebilmesi için kalıp üreticisi ile işbirliği yapar,
▪ Üretilecek ayakkabı malzemelerinin alınmasında orijinal model tasarımına uygun olabilmesi için satın alma bölümü çalışanlarıyla işbirliği yapar.
▪ Farklı model ve tekniklerle ıstampalar çıkarır,
▪ Numune dikimini takip eder,
▪ Kalite kontrol yapar.
KULLANILAN, ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
▪ Bilgisayar, CAD-CAM (bilgisayar destekli tasarım ve bilgisayar destekli üretim) programları ,
▪ Çizim masası,
▪ Moda ve tasarımla ilgili kitap, dergi, broşür,
▪ Montaj makinesi, şekillendirme makinesi, ilaç ısıtma fırını, kalıp çıkarma makinesi, ökçe çakma makinesi, saraç makinesi,
▪ Saya kesim bıçakları, makas, yapıştırıcı, deri dikiş makineleri, deri traşlama makinesi, taban monte ve sıkma presleri, masat, eğe, çekiç, örs, danalya, kerpeten, zımba, kanca.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ayakkabı Modelisti olmak isteyenlerin;
▪ Moda ve teknolojiyi yakından izleyen,
▪ Estetik görüş sahibi ve yenilikçi,
▪ Araştırmacı, yaratıcı,
▪ Gördüklerini zihninde canlandırabilen ve çizimle ifade edebilen,
▪ Renk algılama yeteneği gelişmiş, ayrıntıyı algılayabilen,
▪ Sabırlı, başkalarını ikna edebilme özelliğine sahip,
▪ Dikkatli ve işine özen gösteren,
▪ Ekip çalışmasına yatkın,
▪ Makine ve malzeme ile çalışmaktan hoşlanan
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Genellikle büro veya atölye gibi kapalı ortamlarda oturarak çalışırlar. Çalışırken işverenler, sayacılar, montajcılar, dikişçiler, kesiciler ve meslektaşları ile iletişim halindedirler. Yapılan iş makinelerle çalışmayı gerektirmektedir. Üretim yerlerindeki kimyasal maddelerin bulunduğu alanlarda koku ve gürültüye maruz kalabilirler. Önlem alınmazsa bu durum solunum, işitme ve cilt hastalıklarına neden olabilir. Çalışma ortamlarında yapıştırıcı ve katı sentetik mamüller kullanıldığından, çalışanların gerekli iş güvenliği önlemlerini almaları gerekmektedir.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul/kurumlarının Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi alanı Ayakkabı Modelistliği dalında verilmektedir.
Yeterli sayıda müracaat olması durumunda mesleki eğitim merkezlerinde de "Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi" alanı "Ayakkabı Modelistliği" dalında mesleğin eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
▪ Ortaokulu tamamlamış olmak,
▪ Milli Eğitim Bakanlığınca okul türlerine ve alan/dala göre belirlenen giriş koşullarını taşımak.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
▪ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.
▪ Ortak genel kültür dersleri 9. sınıfta verilmekte olup yıl sonunda öğrenci alanını belirler.
▪ Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir.
▪ 10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin ilgi ve istekleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılmaktadır.
▪ Dala ait yeterlikleri içeren dersler 11. ve 12. sınıfta verilmektedir.
Mesleki eğitim, okulda teorik/uygulamalı, işletme ve atölye ortamlarında ise uygulamalı olarak verilmektedir.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA
Meslek eğitimini bitirenler meslek lisesi diploması verilmektedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ayakkabı Modelistlerinin iş bulma olanakları özel sektörde oldukça yüksektir. Kamuda özelleşme nedeniyle çalışmak zorlaşmış ise de özel sektör ayakkabı imalathane ve işletmelerinin üretim ve ARGE kısımlarında, ihracat yapan firmalarda veya bunların büro ve atölyelerinde, ayakkabı yan sanayi fabrikalarında, deri aksesuar üretim işletmelerinde, moda ve tasarım merkezlerinde, şirketlerin pazarlama bölümleri vb. yerlerde iş bulabilirler.
Model tasarımı, geliştirme örnek üretim ünitelerinde teknik eleman olarak çalışabilirler. Edindikleri bilgi ve becerileri, ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde veya giyim sektöründe çalışarak uygularlar, bazende edindikleri bilgileri stilist veya konfeksiyon moda tasarımcıları ile paylaşırlar, yeni moda ürünlerin oluşumunda önderlik ederler.
EĞİTİM SÜRECİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
▪ 3308 sayılı "Mesleki Eğitim Kanunu" gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net %15 veya %30'undan az olmamak üzere ücret verilir.
▪ Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır.
▪ Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.
EĞİTİM SONRASI
▪ -Eğitimini tamamlayıp Ayakkabı Modelisti olarak ilk işe başlayan meslek mensupları asgari ücretten iş bulurlar. Tecrübe kazandıktan sonra işletmenin yapısı, sendika durumu ve kendi beceri ve iş tekniği pozisyonuna göre en az asgari ücretin 2 -3 katı civarında kazanç elde edilir.
▪ -İşyerinin büyüklüğüne, çalışanın yaratıcılığı, beceri ve tecrübesine göre elde edilen kazanç da değişkenlik gösterir.
MESLEKTE İLERLEME
MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME
Meslek liselerinin Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi alanı Ayakkabı Modelistliği dalından mezun olanlar istedikleri takdirde, ÖSYS Kılavuzunda belirtilen ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler.
Ayrıca mezunlar, yükseköğretime giriş sınavlarında başarılı oldukları takdirde, ÖSYS Kılavuzunda belirtilen programlara yerleştirilebilirler.
İŞ HAYATINDA İLERLEME
▪ -İşe ilk başlanıldığında Ayakkabı Modelistleri tecrübeli meslektaşlarının gözetiminde çalışırlar. İşletmenin yapısına göre, işletme bünyesinde, hizmet-içi eğitim programlarına katılarak teknik bilgilerini arttırabilirler.
▪ -İşletmelerde işe başlayanlar; belirli bir deneyimden sonra, işletmenin organizasyon yapısına göre; üretim ve model geliştirme şefi, kalite kontrol şefi, yönetici yardımcısı ve yönetici gibi görevlere gelebilirler.
BENZER MESLEKLER
▪ -Moda Tasarımcısı,
▪ -Stilist,
▪ -Ayakkabı Teknisyeni,
▪ -Deri Tekstil Tasarımcısı,
▪ -Deri Aksesuarları Teknisyeni,
▪ -Grafiker.
EK BİLGİLER
GÖREV
İş organizasyonu yapar,
Çevre koruma önlemleri alır,
İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
KAYNAKÇA
▪ -3308 Sayılı Meslek Eğitimi Kanunu,
▪ -Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği,
o -İstanbul Küçükçekmece Halkalı Tasev Ayakkabı Meslek Lisesi Müdürlüğü
▪ -Meslek elemanları ve öğreticiler
▪ -T.C. Milli Eğitim Bakanlığı "Mesleki ve Teknik Öğretim Kurumları ve Meslek Rehberi kitabı Mart 1998"
▪ www.megep.meb.gov.tr adresli web sayfası
▪ -MEB 2006-2007 Öğretim yılında Endüstriyel Teknik Öğretim Okul ve Kurumları-2006
▪ -T.C.Milli Eğitim Bakanlığı "Ayakkabıcılık Meslek Dalı Eğitim Programı" 1993 ANKARA,
▪ -T.C.Milli Eğitim Bakanlığı "Örgün ve Yaygın Mesleki Teknik Öğretim Kurumları Tanıtıcı El Kitabı" Nisan 1990 ANKARA,
▪ -Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü "Türk Meslekler Sözlüğü" 1983 ANKARA, yayın No:173,
▪ -Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar
AYRINTILI BİLGİ İÇİN
▪ İlgili eğitim kurumları,
▪ Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
▪ Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
▪ T.C. Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı" http://osym.gov.tr/
▪ Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
ayakkabı modelisti meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları