TANIM
Fora makinesi ile ayakkabının alt tabanını diken, freze makinesinde ayakkabının alt kenar ve ökçelerin düzeltilmesi işlemini yapan, gazuma makinesinde ayakkabının kenar dikme işlemini yapan kişiye fora, freze ve gazumacı denir.
GÖREVLER
- Fora makineleri ile ayakkabının alt tabanını diker,
- Freze makineleri ile ayakkabının alt kenar ve ökçelerin düzeltilmesi işlemlerini yapar,
- Gazuma makinelerinde ayakkabının kenar dikme işlemlerini yapar,
- Zımparayı kasnaklara gerer ve monte eder.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Taban temizleme makineleri (çark, freze, pimse, isforma),
- Taban dikiş makineleri (fora, gazuma )
- Çeşitli zımparalar,
- Yapıştırıcılar,
- İplikler,
- Boyalar, parlatıcılar (cilalar), mum,
- Fırçalar,
- Bıçaklar,
- İş güvenliği ile ilgili araç ve gereçler.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
- Elleri ve parmaklarında her hangi bir özürü olmayan,
- El becerisine sahip,
- Göz, el ve ayaklarını eşgüdüm halinde kullanabilen,
- Toza ve kimyasal madde kokularına karşı alerjisi olmayan kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
- Fora, freze ve gazumacı ayakkabı fabrika, atölye ve ayakkabı yan sanayindeki işyerlerinde çalışırlar.
- Çalışma ortamı tozlu, kimyasal madde ve rahatsız edici koku içerir.
- Meslek, kapalı ve kısmen gürültülü ortamlarda icra edilmektedir.
- Çalışma ortamında; ayakkabı yapımcıları ile sürekli işbirliği halindedirler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Bu meslekte çalışma alanları; ayakkabı fabrikaları, ayakkabı atölyeleri ve ayrıca sadece fora, freze ve gazuma işlerini yapan fabrika ve atölyelerdir. Meslekte genellikle erkek eleman çalıştırılmaktadır. Meslekte kendini iyi yetiştirmiş ve yeterli sermayeye sahip olanlar kendi işyerlerini açabilmektedir. Meslekte iş bulma sorunu yaşanmamaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Modüler program çalışması sonucu "Fora, Freze ve Gazumacı" meslek dalı "Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi" alanı "Ayakkabı İmalatçılığı" dalı kapsamına alınmış olduğundan "Fora, Freze ve Gazumacı" meslek dalı adı altında eğitim verilmemektedir. Dosyada yer alan bilgiler güncelleme tarihinden önceki bilgileri kapsamaktadır.
Mesleğin eğitimi, mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. Yeterli sayıda çırak müracaatı olması durumunda, tüm mesleki eğitim merkezlerinde fora, freze ve gazumacılığa yönelik eğitim programları düzenlenmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş olmak,
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Fora, Freze ve Gazumacılık mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 2 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1 yıldır.
Eğitim süresince öğrencilere genel kültür derslerinin yanı sıra; insan ilişkileri, ayakkabı diziliş teknikleri, ayakkabı ve ayakkabıcılıkta kullanılan makineler, taban makineleri, elle yapılan zımpara teknikleri, piyanta ve ökçeye mum sürme, boyama çeşitleri, zımparalama teknikleri, makinelerin çalıştırmaya hazırlanması ve çalıştırılması, boya sonunda yapılan parlatma işlemleri, makinelerin ayakkabı çeşitlerine göre dikiş ayarlarının yapılması, çeşitli ayakkabılardaki vardola dikimi, ayakkabı üzerine teğet vardola dikiş tekniği, ökçe zımparalama teknikleri, dikişte hızlandırma çalışmaları, makinelerde kullanılan bıçak çeşitlerini ve meslekle ilgili malzemeleri tanımayı ve kullanmayı öğrenirler.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 1 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
- Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SSK veya Bağ-Kur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
- Fabrikalarda çalışanlar işyerinin hizmet-içi eğitimine katılarak ustabaşı unvanını alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Meslek eğitimi boyunca mesleki eğitim merkezlerine devam eden öğrenciler, yaptıkları çıraklık sözleşmesi gereği en az asgari ücretin % 30'u oranında aylık ücret almaktadırlar. Bu miktarın üzerindeki ücret ise işveren ve çırak arasında yapılan sözleşme ile mümkündür.
Pratik eğitimleri boyunca iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanmaktadır.
Mesleki eğitim sonrasında iş piyasasında asgari ücretle iş bulabilirler. Ücret kişinin deneyimine ve işyerinin durumuna göre değişiklik göstermektedir.
Büyük işyerlerinde çalışan ve sendikalı olan meslek elemanlarının kazancı toplu iş sözleşmeleri ile belirlenmektedir.
Kendine ait işyeri olan meslek elemanlarının kazanç durumu aldıkları siparişe ve yaptıkları işe göre değişmektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- Mesleki eğitim merkezleri,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.
ayakkabı üretim elemanı fora frese gazuma meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları