TANIM
Dokumacı, kumaş analizi ve tasarımı yapma, dokuma hazırlık ve dokuma makinelerini kullanarak çeşitli kumaşları üretme bilgi ve becerisine sahip kişidir.
GÖREVLER
- İş planı yapar,
- Kumaş analizi ve tasarımı yapar,
- Atkı ve örgü ipliği hazırlar,
- Çözgü ipliklerini hazırlar,
- Tahar planı hazırlar,
- Armür planı hazırlar,
- Kumaş deseni hazırlar,
- Çözgü ipliklerini lamel, gücü ve taraktan geçirir,
- Dokuma makinesini çalıştırır,
- Dokuma kumaş üretimini kalite standartlarına uygun olarak yapar,
- Kumaş hatalarını kontrol eder,
- Makinelerin temizlik, basit bakım ve onarımını yapar,
- Kalite kontrolü yapar,
- Mesleki gelişime ilişkin etkinliklere katılır.
KULLANILAN ALET
MAKİNE VE MALZEMELER
- Bitkisel, hayvansal ve kimyasal liflerden elde edilmiş iplikler,
- Desen kâğıtları,
- Dokuma tezgâhı ve makineleri,
- Mekik, Bilgisayarda tasarım yapmaya uygun cad sistemleri,
- Makinelerin bakım ve onarımında, tornavida, pense, çekiç, kontrol kalemi, makas gibi araç ve gereçler kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Dokumacı olmak isteyenlerin;
- El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
- Görme organları işlevlerini tam olarak yerine getiren,
- Bedenen ve ruhen sağlıklı,
- Dikkatli ve titiz,
- Renk körlüğü olmayan, renkleri ayırt edebilen,
- Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,
- Ayakta, oturarak ve eğilerek çalışabilecek kadar dayanıklı,
- Detaylara özen gösteren ve güçlü bir belleğe sahip
kimseler olmaları gerekir.
El ve parmakları ince olan kişiler bu meslekte daha başarılı olurlar.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Bu işi yapan kişiler çalışmalarını kapalı mekânlarda yürütürler. Çalışma ortamı gürültülü ve yeterli havalandırma teşkilatı olmayan işyerleridir. Ortamın gürültülü olması nedeniyle kulaklık takmaları zorunludur. Ortam lifler nedeni ile tozludur. Çalışma ortamının tozlu olmasından dolayı astım ve alerji problemi olan kişilerin çalışırken maske ve önlük kullanmaları gerekmektedir. İş, genellikle ayakta yürütülmektedir. Çalışma saatleri düzenlidir. Meslek elamanları bağımsız iş yeri açarsa çalışma saatlerini kendileri düzenleyebilirler.
Meslek elamanları görevlerini yaparken bireysel çalışabilecekleri gibi ekip halinde de çalışabilirler. Çalışırken öncelikli olarak makine ve malzemelerle ilgilenmekte olunup, çalışma ortamında meslektaşlarıyla, iplik boyacıları ile aprecilerle, müşterilerle, işyerinde çalışan diğer personelle, Tekstil Teknisyeni, Teknikeri ve Tekstil Mühendisleri ile iletişimde bulunurlar.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm Mesleki Eğitim Merkezlerinde Tekstil Teknolojisi alanında verilmektedir.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Resim,
- Türkçe, Matematik
MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleki Eğitim Merkezlerinde eğitime başlayabilmek için,
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş olmak,
- Sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir iş yeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitimi, ilköğretim mezunları için 3 yıl, ortaöğretim mezunları için 1,5 yıldır. Ustalık eğitimi süresi ise 2 yıldır.
Eğitim haftada bir gün 10 saat teorik ve beş gün işyerinde pratik olarak verilmektedir. Eğitimin teorik kısmında;
1. Yılında: Dokuma Düğümleri, El Dokumacılığı, İş Güvenliği, Bobin Makineleri, Katlama ve Büküm, Çözgü Makineleri, Haşıl, Atkı,
2. Yılında: Makine Bakım, Dokuma, Dokuma Makinesinde Atkı Atma, Ağızlık Açma Sistemleri
3. Yılında: Mekikli Dokuma Makineleri, Mekiksiz Dokuma Makineleri konuları öğretilmektedir.
Eğitimin Pratik Kısmında ise;
1. Yılında: Dokuma Düğümleri, İş güvenliği, Dokuma Hazırlık,
2. Yılında: Makine Bakımı, Dokuma,
3. Yılında: Mekikli Dokuma Makineleri, Mekiksiz Dokuma Makineleri, Armürle Ağızlık Açma Sistemleri, Jakarla Ağızlık Açma Sistemleri, Dokuma Makinelerinde Atkı Atma (Vuruş) Sistemi, Dokuma Makinelerinde Atkı Taşıyıcılar, Dokuma Makinelerinde Kara (Vuruş) Hareketleri konuları öğretilmektedir.
Mesleki Eğitim Merkezlerinde ortak genel bilgi dersleri ise, Türkçe, Matematik ve Meslek Matematiği, İşletme Bilgisi ve Toplam Kalite Yönetimi, Din Kültürü ve Meslek Ahlakı, Mesleki Bilgisayar derslerinden oluşmaktadır.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Mesleki Eğitim Merkezi eğitimini tamamlayarak eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olanlara "Kalfalık Belgesi" ve "Kalfa" unvanı verilmektedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Dokumacılar, dokuma fabrikaları ve atölyelerinde, tekstil-konfeksiyon fabrika ve atölyelerinde, halı üretim fabrikalarında, dokuma, kumaş tasarım büroları ve işletmelerinde çalışabilecekleri gibi kendi işyerlerinde de çalışabilirler. Bu mesleği yapmak isteyenler ülkemizde kolaylıkla iş bulabilmektedirler.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
- 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu gereğince işletmelerde uygulamalı eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin % 30'undan az olmamak üzere bir ücret ödenmektedir.
- Öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sigorta primleri devletçe karşılanır. Öğrencilik haklarından yararlanırlar.
- Ayrıca eğitim görülen işletmenin sağladığı sosyal olanaklardan faydalanırlar.
EĞİTİM SONRASI
Meslek elamanlarının aldıkları ücret, bilgi, beceri, deneyim, çalışma süresi ve işyerinin büyüklüğü gibi faktörlere göre değişiklik göstermektedir. Dokumacılar genellikle asgari ücret düzeyinde maaşla işe başlamaktadırlar.
MESLEKTE İLERLEME
Mesleki eğitim merkezinin bu bölümünden mezun olanlar kalfa, usta, ustabaşı, formen ve şef gibi unvanlara yükselebilirler.
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitiminin 176 saati teorik, 64 saati meslek dersi olmak üzere toplam 240 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerini alırlar. 2.yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
- Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya iş yerlerinde usta çalıştıranlar bağımsız iş yeri açabilirler. Ayrıca, iş yerinde çırak çalıştırabilmesi için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim lisesine devam ederek meslek lisesi diploması alabilirler.
BENZER MESLEKLER
- Halıcı,
- Dokuma Teknisyeni,
- Dokuma Operatörü,
- Dokuma Desinatörü
EK BİLGİLER
Görevler bölümünde geçen meslek terimlerinin açıklaması;
Tahar planı : Bir örgünün en az kaç çerçeve ile dokunabileceğini ve hangi çözgünün hangi çerçevede yer alması gerektiğini gösteren plan.
Armür : Çerçevelerle ağızlık açtıran sistem.
Armür planı: Dokuma işleminin gerçekleştirilebilmesi için dokuma esnasında gücü çerçevelerinin belli bir sıraya göre hareket etmesine ve çözgü ipliklerinin bir kısmının yukarıda, diğer bir kısmının aşağıda bırakılmasına yardımcı olmak suretiyle atkı ipliğinin geçirilmesine, dolayısıyla dokumanın oluşmasına katkıda bulunan şemadır.
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
- 3308 sayılı "Mesleki Eğitim Kanunu",
- Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği,
- Meslek elemanları,
- www.megep.meb.gov.tr, adresli web sayfası,
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
- Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
- Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.
dokumacı meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları