TANIM
İleri teknolojiyi kullanan üretim ve hizmet sektörlerinde; üretim ve bilişim cihazlarının montajı, devreye alınması, işletilmesi, bakım-onarımlarının yapılması, geliştirilmesi, programlanması ve işletme şartlarına uygun otomasyon sistemlerinin (elektrik, elektronik, mekanik, programlama vb.) tasarlanması, kurulması ve uygulanması işlerinde çalışan kişidir.
GÖREVLER
▪ Endüstriyel üretim yapan ve otomasyon teknolojilerinin kullanıldığı fabrikalarda mühendis, teknik öğretmen ve teknikerlerin gözetiminde; otomatik kontrol, endüstriyel tasarım ve üretim ile işletim sistemlerinin kurulması, bakımı ve işletmeye alınması aşamalarında görev alır,
▪ Endüstride kullanılan bilgisayarlı sayısal denetimli ve otomatik tezgahların işletim programını hazırlar,
▪ Bilgisayar ve bilgisayarlı sistemleri kullanarak kontrol cihazlarının bilgisayar programını yapar ve kontrol eder,
▪ Hava, ısı ya da basıncı ayarlayan aletlerin düzenli bakımını yapar,
▪ Bozulan aletleri sökerek onarır, yeniden ayarlar,
▪ Bilgisayar destekli teknik resim çizebilir.
KULLANILAN, ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
▪ Bilgisayar ve ilgili yazılımlar,
▪ Programlanabilir kontrol aletleri,
▪ Elektropnömatik ve elektrohidrolik devre elemanları,
▪ Her türlü sensörler (algılama-hissedici sensörler, basınç sensörü, seviye sensörü, sıcaklık sensörleri, nem sensörü, ışık sensörü)
▪ Ölçüm cihazları (takometre, manometre, ampermetre, voltmetre, watmetre),
▪ Elektrik ve elektronik devre elemanları,
▪ Kablolar, entegre devreler, diot, transistör, felt, her türlü dijital ölçü aletleri, termokupul,
▪ Mikroişlemciler.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Endüstriyel Otomasyon Teknisyeni olmak isteyenlerin;
▪ Fen bilimlerine ve matematiğe ilgili ve bu alanlarda başarılı,
▪ Mekanik ilişkileri görebilen,
▪ El ve parmak becerisine sahip,
▪ Sesleri ayırdedebilme yeteneğine sahip,
▪ İnce ayrıntıları algılayabilen, dikkatli ve titiz,
▪ Alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan,
▪ Başkaları ile işbirliği içinde çalışabilen,
▪ Dikkatli, sabırlı ve titiz
kimseler olmaları gerekir.
İşitme kusuru, el, kol ya da ayaklarını kullanmada güçlükler mesleğin yürütülmesine engel olabilir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Endüstriyel Otomasyon Teknisyenleri, endüstriyel üretim yapan, modern teknolojiye sahip fabrika ve laboratuar ortamlarında çalışırlar. Meslek elemanları genellikle işlerini oturarak yürütürler. Görevleri diğer çalışanlarla işbirliği içinde çalışmayı gerektirir.Çalışma ortamı bol ışıklı, sıcak ya da soğuk, gürültülü, kirli olabilir. Çalışırken elektrik çarpması ya da makine kazası gibi tehlikelere maruz kalınabilir. Endüstriyel otomasyon teknisyenleri çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, makine mühendisleri, elektrik mühendisleri, elektronik mühendisleri, sistem mühendisleri ve kontrol mühendisleri ile iletişim halindedir.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi anadolu teknik liselerinin Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri bölümlerinde verilmekte iken yeni uygulamaya göre meslek liselerinde bu bölümün adı alan ismi olarak değiştirilmiş olup Endüstriyel Kontrol ve Mekatronik dallarında eğitim verilmektedir. Aşağıdaki eğitimle ilgili bilgiler eğitimin verildiği dönemi kapsamaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
▪ Ortaokulu tamamlamış olmak,
▪ Milli Eğitim Bakanlığınca okul türlerine ve alan/dala göre belirlenen giriş koşullarını taşımak.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
▪ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.
▪ Ortak genel kültür dersleri 9. sınıfta verilmekte olup yıl sonunda öğrenci alanını belirler.
▪ Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir.
▪ 10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin ilgi ve istekleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılmaktadır.
▪ Dala ait yeterlikleri içeren dersler 11. ve 12. sınıfta verilmektedir.
▪ Mesleki eğitim, okulda teorik/uygulamalı, işletme ve atölye ortamlarında ise uygulamalı olarak verilmektedir.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA
Meslek eğitimini bitirenler meslek lisesi diploması verilmektedir.
Ayrıca; 3308 sayılı kanunda belirtilen hükümler doğrultusunda, ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyan mesleklerinde bağımsız işyeri açma belgesi de verilmektedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Endüstriyel Otomasyon Teknisyenleri; petro kimya, gıda, otomotiv, elektronik vb.sektörlerde daha çok otomatik kumanda cihazlarının üretildiği ve uygulandığı büyük, orta ve küçük ölçekli işletmelerde teknisyen olarak görev yaparlar.
İş bulma olanakları yönünden kızlar ve erkekler arasında fark görülmemekle birlikte, bu mesleğin eğitimine aday olan kız öğrencilerin oranı %10-20 arasındadır.
Kamuda görev alınmak istenildiğinde; Daimi İşçi Sınavı (DİS) ya da Kamu Personeli Seçme Sınavında (KPSS) başarılı olmak ve tercih sıralaması sonunda mesleği ile ilgili açık kadrosu bulunan bir kamu kurumuna atanmaya hak kazanmak gerekmektedir.
Daha çok endüstrinin gelişmiş olduğu bölgelerde ve ileri teknolojinin kullanıldığı işletmelerde iş bulma olanağı yüksektir.
Anadolu Teknik Lisesi mezunlarına doğrudan işyeri açma belgesi verildiğinden isterlerse kendi adlarına işyeri açabilirler.
Mesleklerinde iş bulma sorunu olduğunda ya da işsiz kalmaları halinde; elektrik ve elektronik teknisyenlerinin yaptığı işlere de aday olabilirler, bilgisayar programcılığı yapabilir, makinaların otomasyon programlarını hazırlayabilirler.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
▪ 3308 sayılı "Mesleki Eğitim Kanunu" gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net %15 veya %30'undan az olmamak üzere ücret verilir.
▪ Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır.
▪ Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.
EĞİTİM SONRASI
Kazanç, çalışılan sektör ve işletmeye göre değişmektedir. Kamu sektöründe derece, kıdem ve "teknik hizmetler" sınıfındaki tazminatlara göre ücret alınmaktadır.
Özel sektörde çalışanlar için kazanç durumu işyerinin büyüklüğüne, faaliyet alanına, çalışanların deneyim ve işindeki başarısına göre farklılıklar göstermekte olup genellikle ilk işe girişte asgari ücretle başlanmaktadır. Ancak, işletmelerin ileri teknoloji kullanmaları ve otomasyona geçilmesiyle birlikte bu alanda eleman ihtiyaçları artmış olduğundan, endüstriyel otomasyon teknisyenlerinin ücretleri diğer meslek sahiplerine göre daha fazla olmaktadır. Piyasada deneyimli ve işinde başarılı bir meslek elemanı asgari ücretin 2-3 katı ücret alabilmektedir.
Kendi işini kuranların kazançları da sektördeki gelişmelere ve kişinin başarısına bağlıdır.
MESLEKTE İLERLEME
MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME
Meslek liselerinin Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri bölümünden mezun olanlar istedikleri takdirde ÖSYS Kılavuzunda belirtilen ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler.
Ayrıca mezunlar, yükseköğretime giriş sınavlarında başarılı oldukları takdirde, ÖSYS Kılavuzunda belirtilen programlara yerleştirilebilirler.
İŞ HAYATINDA İLERLEME
Endüstriyel Otomasyon Teknisyenleri çalıştıkları kurum, kuruluş ve işletmelerde ustabaşı, şef vb. olabilirler. Çalışılan işletmelerde hizmet-içi eğitim programlarıyla fabrika otomasyonu, bilgisayar programcılığı, makine tasarımı, bakım-onarım gibi bölümlerde uzmanlaşma olanakları vardır.
BENZER MESLEKLER
▪ Elektrik Teknisyeni,
▪ Elektronik Teknisyeni,
▪ Makine Teknisyeni,
▪ Endüstriyel Elektronik Teknisyeni,
▪ Bilgisayar Programcısı,
▪ Otomatik Kumanda Teknisyeni.
EK BİLGİLER
GÖREV
▪ İş organizasyonu yapar,
▪ Çevre koruma önlemleri alır,
▪ İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
▪ Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
▪ Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
KAYNAKÇA
▪ Meslek elemanları,
▪ www.megep.meb.gov.tr adresli web sayfası
▪ Meslek Eğitiminin Verildiği Meslek Lisesi,
▪ 2004-2005 Öğretim Yılında Endüstriyel Teknik Öğretim Okul ve Kurumları Ankara-2004
▪ Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
AYRINTILI BİLGİ İÇİN
▪ İlgili eğitim kurumları,
▪ Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
▪ Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
▪ T.C. Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi http://osym.gov.tr/
▪ Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
endüstriyel otomasyon teknisyeni meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları