TANIM
Üzerinde halı ve kilim dokunan tezgahı işleten kişidir.
GÖREVLER
- İstenilen desene göre düzenlenmiş tezgaha, makara, bobin veya diğer iplik yumaklarını yerleştirir,
- Tezgahı çalıştırır ve dokuma işleminin hatasız olarak yürütülmesini sağlar,
- Kopuk iplikleri elle bağlar ve kusurlu parçaları ayırır veya işaretler,
- Mekik ve iğneleri, atkı ipliği ile doldurur,
- Makine arızalarını tezgah düzenleyiciye bildirir,
- Tezgahı kurabilir ve örnek işi yapılıyorsa, kartlarının yerlerine takılmış olmasını sağlar,
- İşi bittikten sonra tezgahta ve tezgahın etrafında gereken temizliği yapar,
- Basit onarım ve bakım işlerini yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Halı tezgahı,
- Makara, bobin, iplik,
- Mekik ve iğneler,
- Örnek kartları,
- İplik (hayvansal, bitkisel, kimyasal),
- Kesim makası.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
- Gözünü ve elini eşgüdümle kullanabilen,
- Ellerini ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
- Renkleri ayırdedebilen,
- Yönergelere uygun çalışabilen,
- Dikkatli, titiz,
- Uzun süre ayakta durabilen kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Halı dokuyucuları, halı üreten fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı gürültülü olup, yeterli havalandırma teşkilatı olmayan işyerinde hava lif tozları ile yüklüdür. Görev tam gün sürdürülür. Gereğinde vardiyalı çalışma söz konusu olabilir. Halı dokuyucuları çalışırlarken makine ve malzeme ile ilgilidirler. Zaman zaman işverenle, meslektaşlarıyla ve diğer iş arkadaşlarıyla iletişimde bulunur.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu kapsamında eğitim görenler, mesleki eğitim merkezlerine kayıt yaptırabilmek için, uygulamalı (pratik) eğitimin verileceği ilgili işyeri ile çıraklık sözleşmesi imzalamak zorunda olduklarından, eğitimlerini tamamladıktan sonra, genellikle aynı işyerinde istihdam edilmektedirler. Kendi işyerlerini de açabilirler.
Halı dokuyucuların, kamu işyerinde iş bulma olanağı yoktur. Doğu Anadolu, Güney Doğu Anadolu ve İç Anadolu Bölgelerinde bulunan atölyelerde çalışabilirler. Ayrıca turistik bölgelerimizde iş bulmaları mümkündür.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde "El Dokuma" alanı "Kirkitli Dokuma" dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş olmak,
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Halıcılık mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 2 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1 yıldır.
Çıraklık öğrencileri eğitim süresince;
- Kuramsal (teorik) eğitimde; halıcılık meslek bilgisi, mesleki teknoloji ve desen,
- Uygulamalı (pratik) eğitimde; işyerini tanıma, halı tezgahını tanıma, dokuma liflerini tanıma, çözgü hazırlama, halı deseni çizme ve boyama,kullanılan araç ve gereçleri tanıma, halı deseni hazırlama ve dokuma gibi konuları öğrenirler.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 1 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
- Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
- Meslek liselerinin El Sanatları Teknolojisi, Dokuma bölümlerinden mezun olanlar, istedikleri takdirde, El Sanatları, Geleneksel El Sanatları, Halıcılık ve Desinatörlüğü, Halı ve Kilim, Halıcılık, Moda ve Tekstil Tasarımı, Kuyumculuk ve Takı Tasarımı, Takı Tasarımı ve Süs Taşları İşlemeciliği, Uygulamalı Takı Teknolojisi, Tekstil ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Mesleki eğitim merkezinde eğitim gören öğrencilere, çıraklık sözleşmesi yapılan işverence asgari ücretin % 30 undan az olmamak üzere bir ücret ödenir.
Eğitim süresi içerisinde adayların iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigortaları yapılmakta, sigorta primleri devletçe karşılanmaktadır.
Meslek eğitimi bittikten sonra ortalama aylık kazanç asgari ücretten biraz daha fazla olabilmektedir. İşyerlerindeki çalışmalarına, bilgi düzeylerine bağlı olarak ücret düzeyi artabilmektedir.
Özellikle tam otomatik bilgisayarlı plastik makinelerinin programlaması ve çalıştırılması konularında uzman olanların ücretleri çok yüksek olabilmektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- Mesleki eğitim merkezleri,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri
halı dokumacı meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları