KİMYA MÜHENDİSİ
Maddelerin kimyasal değişimlerini belirleyen koşulları inceleyen kimyasal madde üretecek tesislerin tasarlanması, kurulması ve işletilmesi alanlarında çalışan kişidir.
GÖREVLER
▪ Organik ve inorganik maddelerin bileşimlerini, atom ve molekül ağırlıklarını, maddelerde elektrik, ısıtma vb. etkiler karşısında meydana gelen değişmeleri inceler,
▪ Belli bir kimyasal maddeyi en ekonomik şekilde üretmek amacı ile kurulacak işletmenin projesini hazırlar,
▪ Kurulacak tesis için gerekli araç ve gereç tipini belirler,
▪ Tesisin kuruluşunu denetler,
▪ İşletmenin verimli bir biçimde çalışması için üretim aşamasında ürünün kalite kontrolünün yapılmasını sağlar,
▪ Kimyasal üretim için reçeteler hazırlar, maddelerin karışım ve bileşim oranlarının uygulama zamanlarını gösterir,
▪ Kimyasal madde üretimi için kullanılan yöntemlerin ayrıntılarını inceler,
▪ Kimya sanayiinde yeni teknolojilerin geliştirilmesiyle ilgili araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yürütür.
KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
Çalışma alanına bağlı olarak çeşitli;
▪ Analiz cihazları,
▪ Laboratuar cihazları (gaz kromotografi, atomik absorsiyon),
▪ Kontrol sistemleri ve bilgisayarları kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Kimya mühendisi olmak isteyenlerin;
▪ Sayısal düşünme gücüne,
▪ Bilimsel meraka,
▪ Bir işi planlayabilme ve uygulamaya koyabilme gücüne sahip,
▪ Kimyasal maddelere karşı alerjisi olmayan,
▪ Matematik, fizik, özellikle kimya ve ekonomi ile ilgili ve bu alanlarda başarılı,
▪ Sorumlu, sabırlı ve titiz kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Kimya mühendisleri, çalışmalarını genellikle laboratuar ortamında yürütürler. Zaman zaman kimyasal üretim yapılan tesislerde görevlerini gerçekleştirirler. Proje mühendisi olarak görev yapanlar mühendislik bürolarında, işletme mühendisi olarak görev yapanlar doğrudan işletme alanında çalışmalarını yürütürler. Laboratuarlarda çalışma ortamı kokulu, sakin, sıcak ve temizdir. Tesislerdeki kontrol aşamasında ortam gürültülü, tozlu ve kokuludur. Kimya mühendisleri çalışırlarken laboratuar teknisyenleri, kimyagerler, biyokimyacılar, üretimle ilgili yöneticiler ve diğer çalışanlarla etkileşim halindedirler.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi üniversitelerin Kimya Mühendisliği bölümünde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için;
▪ Lise veya dengi okul mezunu olmak,
▪ ÖSYS (Öğrenci, Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Kılavuzunda belirtilen şartları taşımak.
▪ Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programlarının; Dikey Geçiş Sınavı (DGS) Kılavuzunda belirtilen bölümlerinden mezun olanlar, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı'nda başarılı oldukları takdirde "Kimya Mühendisliği" lisans programına dikey geçiş yapabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi liseden sonra 4 yıldır.
Eğitimi süresince meslek dersleri ağırlıklı verilmektedir.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara "Kimya Mühendisliği" lisans diploması verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Kimya mühendislerinin çalışma alanları çok geniştir. Endüstriyel tesisler, laboratuarlar, özel ve kamu proje büroları, ithalat ihracat büroları petrokimya, temel kimyasallar, şeker, otomotiv, gıda, çimento ve refrakter, seramik, ilaç, tekstil, boya, cam, metal, gübre, elektrik, lastik, denizcilik, savunma sanayii ve sağlık alanlarında, tasarım, işletme ve destek hizmetler veren birimlerde çalışabileceklerinden; işyerinin faaliyet alanına göre yaptıkları işler de şekillenmektedir.
Kimyasal üretim süreçlerini içeren her türlü işletmenin araştırma, geliştirme ve kalite kontrol birimlerinde görev yapabilir ve bu birimlerin sorumlu müdürlüğünü yürütebilirler. Kimyasal madde işleyen imalathane ve fabrika kurabilirler, sorumlu müdürlüklerini yüklenebilirler. Her türlü mesleki danışmanlık, temsilcilik ve ticaret yapabilirler.
"Kimya Mühendisliği" bölümü mezunlarından, Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK ) işbirliği ile açılan / açılacak Pedagojik Formasyon Programını başarı ile tamamlayanlar, lise ve dengi okullarda Kimya/ Kimya Teknolojisi alanlarında Öğretmen olarak atanabilirler.
Kimyasal analiz laboratuarları ile her türlü kimyasal madde içeren (tarım ilaçları, kimyevi gübreler ve veteriner ilaçları dahil) mamullerin alım satımı ile pazarlamasını yapacak kuruluşlar, sorumlu müdür olarak kimya mühendisi veya kimyager çalıştırmak zorundadır.
Ülkemizde kimya sanayiinin gelişimiyle, kimya mühendisliği eğitimi alarak mezun olanların sayısı uyumlu değildir.
Son yıllarda endüstriyel yatırımlardaki azalmaya paralel olarak işsizlik oranı da giderek yükselmektedir. Eğitim veren fakültelerin mezun sayısı piyasanın ihtiyacının çok üzerindedir. Ayrıca eğitimde kalite farklılığı da çok fazladır. Gerekli laboratuar ve teknik gereçlere sahip olmayan üniversiteler ve staj yeri bulmada çekilen güçlükler nedeniyle öğrenciler piyasanın istediği düzeyde yetiştirilememektedir. Özellikle son yıllarda staj yeri bulmakta güçlük çeken öğrencilere Kimya Mühendisleri Odası yardımcı olmaktadır.
Kimya mühendisliği çok kapsamlı bir meslek dalıdır. Günümüzdeki teknolojik gelişmeler karşısında çok dinamik bir yapıya sahiptir. Mezun sayısına sınırlama getirilmesi, eğitimde kalitenin yükseltilmesi ve sanayileşmeye gerekli önemin verilmesiyle istihdam alanı canlı tutulabilecek bir meslektir.
Ülkemizde kimya mühendisleri genellikle sanayinin ve kimya endüstrisinin geliştiği İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Adana, İçel, Bursa, Gemlik, Yalova gibi yörelerde daha fazla çalışma alanı bulabilmektedirler.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca onaylanan eğitim kurumlarından eğitim alıp, eğitim sonunda "Eğitim Katılma Belgesi" ile Bakanlıkça açılan İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavında 70 ve üzeri puan alanlar İş Güvenliği Uzmanı Belgesi almaya hak kazanarak, İş Güvenliği Uzmanı olarak da çalışabilirler
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Meslek eğitimi süresince kazanç söz konusu değildir. Ancak koşulları uyan öğrenciler Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen öğrenci kredisinden ve bazı kurum ve kuruluşların vermiş olduğu burslardan faydalanabilirler.
EĞİTİM SONRASI
Kimya mühendisleri kamu kuruluşlarında teknik hizmetler sınıfından maaş almakta olup, işe ilk başlayan bir kimya mühendisi asgari ücretin yaklaşık 3-4 katı ücretle çalışmaktadır.
Özel sektörde ise ücret çalışılan işyeri ve deneyime göre değişiklik göstermektedir.
MESLEKTE İLERLEME
MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME
Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler
Isı, kütle ve momentum aktarımı ile ilgili çalışmalar, proses tasarımı ve kontrolü, reaksiyon mühendisliği ve kataliz, malzeme bilimleri, polimerler, zeolitler ve kompozitler, membran ayırma işlemleri, biomalzemeler, enerji üretimine ilişkin konular, kömür yanması, sıvı yakıtlar, petrol rafinasyon ürünleri, proses endüstrilerinde enerji ekonomisi vb. gibi konularda yüksek lisans eğitimiyle meslekte uzmanlaşmak mümkündür.
İŞ HAYATINDA İLERLEME
İşyerinde yeterli aktivite ve başarı gösterenler bölüm veya işletme yöneticiliğine kadar yükselebilirler. Özellikle petrokimya, boya, gübre ve tekstil alanlarında yönetici olmak mümkündür.
BENZER MESLEKLER
▪ Kimya-Biyoloji Mühendisi,
▪ Metalurji Mühendisi,
▪ Petrol Mühendisi,
▪ Gıda Mühendisi.
EK BİLGİLER
GÖREV
▪ İş organizasyonu yapar,
▪ Çevre koruma önlemleri alır,
▪ İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
▪ Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
▪ Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
KAYNAKÇA
▪ Meslek elemanları,
▪ Kimya Mühendisliği Dergileri,
▪ TMMOB-Kimya Mühendisleri Odası,
▪ 17. Dönem Çalışma Raporu 1990-1991 TMMOB-Kimya Mühendisleri Odası,
▪ 80 sayılı T.C. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Kararı (http://ttkb.meb.gov.tr/www/80-sayili-karar/icerik/19)
▪ 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
▪ Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Katalogu,
▪ 7.7.2009 tarih ve 80 sayılı MEB Talim ve Terbiye Kurulu Kararı
▪ ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-2000
AYRINTILI BİLGİ İÇİN
▪ İlgili eğitim kurumları,
▪ Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
▪ Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
▪ T.C. Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı" http://osym.gov.tr/
▪ Bünyesinde "Meslek Bilgi Merkezi" bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
kimya mühendisi meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları