TANIM
Belli bir desen ve şekilde kesimi yapılmış kumaş, deri, kürk vb. parçaların makine ile birleştirilmesi (dikilmesi) işlemini yapan kişidir.
GÖREVLER
- Dikim yapılacak parçaya göre makineyi seçer,
- Makineyi iğne, iplik, dikim çeşidine göre dikişe hazırlar,
- Gelen parçaların renk, şekil ve kesim özelliklerine göre iplik ve dikiş çeşidini seçerek dikimini yapar,
- Dikimi yapılan parçaların overlok işlemini yapar,
- Dikimi yapılan parça üzerine makine ile yapılması istenilen desen, şekil, parça ilavesi vb. işlemlerini yapar,
- Dikilen, tamir edilen parçaları kontrol eder, varsa hatalarını düzeltir,
- Dikilen parçaları ilgili üniteye götürür veya gönderir,
- Makinenin günlük bakımını yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Düz ve sanayi tipi spesiyal dikiş makineleri,
- Overlok makinesi, reçme makinesi, ilik otomatı,düğme otomatı,
- Makas,
- İğne,
- Yağdanlık,
- Tela,
- Kumaş, deri, kürk, mefruşat, branda, naylon vb. maddeler,
- İplik, mezura, düğme,
- Makinelerin bakımı için gerekli el aletleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
- Görme özürlü olmaması,
- Renkkörlüğü bulunmaması,
- Göz ve el koordinasyonu olması,
- Sabırlı ve dikkatli,
- Uzun süre oturarak çalışmayı seven,
- Aynı işleri sürekli tekrarlamaktan bıkmayan,
- El ve parmak becerisi yüksek olması gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Atölye fabrika gibi kapalı ortamlarda bant usulü ile çalışırlar. Seri üretim yapılan işyerlerinde, işbirliği ve üretim akışını aksatmayacak çalışma temposu çok önemlidir. Çalışma ortamı; gürültülü, zaman zaman tozludur.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Makineciler, konfeksiyon imal atölye ve fabrikaları mefruşat, çadır-branda imal atölyeleri; torba, çuval atölyelerinde çalışabilirler. Ülkemizin tekstil yönünden gelişmiş olması, konfeksiyon ürünlerinin çeşitlenmesi hazır giyime duyulan ihtiyaç makineci istihdamını da olumlu yönde etkilemiştir. Halen yetişmiş makineci açığı oldukça fazladır. Ancak, konfeksiyon işyerlerinde yaygın olarak sigortasız işçi çalıştırma, düşük ücret gibi nedenlerle bu meslek elemanlarında sık sık işyeri değiştirme söz konusudur. Kendi işyerlerini açma imkanları da mevcuttur.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleki eğitim merkezlerinde "Makineci (Dikiş)" meslek dalı adı altında herhangi bir eğitim verilmemektedir. Dosyada yer alan diğer bilgiler güncelleme tarihinden önceki bilgileri kapsamaktadır.
- Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinin erkek terziliği ve bayan terziliği bölümlerinde ders olarak verilmektedir,
- Türkiye İş Kurumu-İşletme işbirliği ile açılan "İşgücü Yetiştirme kursları",
- Halk eğitim merkezleri,
- Özel kurs firmaları, dershaneler,
- İşletme-öğretim kurumları işbirliği ile açılan kurslar,
- İşletmelerin eğitim merkezleri ve birimlerinde açılan kurslar,
- Kız meslek liseleri, Anadolu kız meslek liseleri, çok programlı liselerin "Tekstil Konfeksiyon Alanı"nda, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitüleri, pratik kız sanat okullarında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş olmak.
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
Kız meslek liseleri ve çok programlı liselere girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve bu okullara giriş şartlarını taşımak gerekir. Meslek eğitimi veren her kurumun giriş koşulları ayrıdır.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Makinecilik eğitiminin süresi her şeyden önce öğrenme şekline göre değişmektedir. Dört şekilde meslek öğrenilebilir.
1- Örgün Eğitim:
- Anadolu kız meslek/Anadolu meslek ve çok programlı liselerinde eğitim süresi 4 yıldır.
- Anadolu kız teknik lisesinde eğitim süresi 4 yıldır.
- Anadolu meslek/Anadolu kız meslek liseleri, kız meslek/meslek liseleri ile çok programlı liselerin "Tekstil Konfeksiyon" alanında öğrenim gören öğrenciler, genel kültür derslerinin yanı sıra; temel sanat eğitimi, bilgisayar, araştırma teknikleri, girişimcilik, insan ilişkileri ve iletişim, kalite kontrol, tekstil bilgisi, üretim planlaması, temel tasarım bilgisi, uygulama teknikleri, çocuk giysi tasarım, kadın giysi tasarım, erkek giysi tasarım, kalıp ve tasarımları gibi meslek dersleri okutulmaktadır.
- Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liseleri ve kız meslek/meslek liselerinde öğrenim gören öğrenciler 3308 sayılı Yasa'ya göre 11.sınıfta öğrenim gören öğrenciler 3 gün işletmelerde, 2 gün okulda beceri eğitimi yaparlar. Bu eğitimleri sırasında asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere ücret alırlar.
2- İşletmelerde Pratikten Yetişme: Belli bir eğitim süresi yoktur. Kişinin ilgi, bilgi, beceri, çalışma istek ve yeteneğine göre değişen sürelerde öğrenilir.
3- Meslek Edindirme Kursları: Kurslar yöntemiyle meslek eğitimi sunan birçok özel ve kamu kuruluşu vardır. Özel kurs firmaları, MEB'na bağlı okullar, halk eğitim merkezleri, Türkiye İş Kurumu bunlardan bazılarıdır. Bunların eğitim süreleri 2 aydan 4 aya kadar değişebilmektedir.
4- Çıraklık Eğitimi: Çıraklık eğitimi kapsamında olan Erkek Terziliği, Bayan Terziliği, Konfeksiyon (iç giyim), Konfeksiyon (dış giyim) dallarında da makinecilik öğretilmektedir. Giyim üretim teknoloji alanı altında eğitimi verilmektedir.
Çıraklık eğitiminde Türkçe, Matematik ve Meslek Matematiği, İşletme Bilgisi ve Toplam Kalite Yönetimi, Din Kültürü ve Meslek Ahlakı ile Mesleki Bilgisayar gibi genel kültür derslerinin yanında Ortak Beceri, Üretim Teknikleri, Kalıp Hazırlama ve Tekstil Teknolojisi gibi alan ortak meslek dersleri verilmektedir. Kadın Terziliği için Kadın Terziliği Dikim Teknikleri ve Kadın Giysi Kalıpları İle Erkek Terziliği için de Erkek Terzi Dikim Teknikleri ve Erkek Giysi Kalıpları dal meslekler dersleri verilmektedir.
Meslek lisesi kapsamında ise makine bilgisinin ders olarak verildiği bölümler vardır. Bu bölümlerde genel bilgi derslerinin yanında temel sanat eğitimi, mesleki resim, giyim aksesuarları, işletme bilgisi, kalıp hazırlama, giyim uygulama teknikleri, model geliştirme teknikleri, konfeksiyon makineleri bilgisi, konfeksiyon teknolojisi konularında eğitim-öğretim verilmektedir. Ayrıca 9. sınıftan itibaren genel kültür derslerinin yanında tanıtım ve yönlendirme dersleri verilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 2 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
- Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SSK veya Bağ-Kur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Eğitim süresince alınan ücret eğitiminin verildiği yere göre farklılıklar göstermektedir. Pratikten öğrenenler aynı zamanda işyerinin elemanı olarak görüldüğü için asgari ücret seviyesinde para almaktadır.
Türkiye İş Kurumu-İşletme işbirliği ile açılan kurslarda ise her yıl değişen miktarlarda ücret (cep harçlığı) kursiyere ödenmektedir.
Çıraklık eğitimine devam edenler ise asgari ücretin en az %30'unu almaktadırlar.
Eğitim sonrası kazanç ise ücretli çalışanlara yeni girişte asgari ücret, parça başı çalışmalarda da yapmış olduğu çalışmaya göre ücret ödenmektedir. Daha sonraki yıllarda ise çalışma şekline, deneyime, işyerindeki ücret politikasına göre kazanç söz konusudur.
Mesleğinde nitelikli ve gerekli sermayeye sahip olanlar kendi işyerini açabilir. Bu durumda kazanç alınan siparişe göre değişkendir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili Eğitim Kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri
makineci meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları