ÖN DÜZEN VE BALANS AYARCISI
Her türlü motorlu araçların ön düzenlerini, ön tekerlek açı ve mesafelerini, askı donanımlarını şasi hatalarını ölçen, ayarlayan, tekerlek kusurlarını yorumlayan ve tekerlek dengesini (balans) yapan kişidir.
GÖREVLER
▪ Ön düzende bozukluğun yerini saptar, bu amaçla çeşitli testler yapar, şikayetleri yorumlar,
▪ Bakım, kontrol, ayar, tamir iş ve işlemleriyle ilgili aygıt, tezgah ve makineleri çalıştırır, uygun şartlarda kullanır,
▪ El aletleriyle markalama, eğeleme, kesme, soğuk şekillendirme, delme, diş açma, saplama, sökme iş ve işlemlerini yapar,
▪ Araçların tekerleklerini söküp takar,
▪ Ön askı donanımlarında yağlama ve genel bakım yapar,
▪ Ön düzen sistemini arabanın özelliklerine göre ayarlar,
▪ Tekerlek arızasını gidererek, dengesini (balans) ayarlar,
▪ Far ampullerini kontrol ederek far ayarlarını yapar.
KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
▪ Çeşitli anahtar takımları,
▪ Çeşitli el takımları,
▪ Özel takım ve anahtarlar,
▪ Ön düzen ayar tezgahı,
▪ Tekerlek balans tezgahı,
▪ Teo-in, Teo-out (tekerlek kapanıklığı, açıklığı, rot ayarı) ölçme aleti,
▪ Kaldırma aracı (kriko),
▪ Kaldırma aracı (lift),
▪ Civata, somun, conta, pim, saplama gibi birleştirme elemanları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ön düzen ve balans ayarlayıcısı olmak isteyenlerin;
▪ Makine parçaları arasındaki ilişkiyi görebilme gücüne sahip,
▪ Alet ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
▪ Ellerini ve gözünü eşgüdüm halinde kullanabilen,
▪ Bedence sağlam, gözleri keskin
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ön düzen ve balans ayarlayıcıları tamir atölyelerinde, motorlu taşıt yapan fabrikalarda görev yaparlar. Çalışma ortamı kirli ve yağlı olabilir. Çalışırken eğilme, diz çökme gibi pozisyonlar gerekebilir. Ön düzen ve balans ayarlayıcıları birinci derecede makine ve aletlerle ilgilidirler. Müşteri ve diğer çalışanlarla da iletişim kurmaları gerekebilir. İş, pazar dışında haftanın her günü, tam zamanlı olarak yürütülür.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinin "Motorlu Araçlar Teknolojisi" alanı "Ön Düzen Ayarcılığı ve Lastikçilik" dalında kalfalık ve ustalık eğitimleri verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için,
▪ En az ortaokulu tamamlamış, açık lise veya açık meslek liselerinden birine kayıt yaptırmış olmak,
▪ Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
▪ 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak. Ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
▪ Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işveren ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi ilköğretim mezunu olanlarda 2 yıl, lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda ise 1 yıldır. 3308 Sayılı Mesleki Eğitimi Kanunu'na göre meslek liselerinin öğrencileri teorik eğitimlerini haftada iki gün okulda, pratik eğitimlerini haftada üç gün işletmelerde yaparlar. Mesleki eğitim merkezlerinde ise haftanın 1 günü mesleki eğitim merkezlerinde teorik eğitim, diğer günler ise işyerlerinde pratik (uygulamalı) eğitim görürler.
Kalfalık, Ustalık Meslek Dersleri:
Çıraklık ve mesleki eğitim kapsamında ders programı genel bilgi dersleri ile meslek bilgisi derslerinden oluşmaktadır.
Meslek derslerinde; kullanılan makine, teçhizat, araç-gerecin tanıtılması, tekniğe uygun olarak kullanılması, bunların temizlik ve bakımlarının yapılması, norm yazı yazma, serbest elle ve takım kullanarak mesleği ile ilgili çizimlerin yapılması, çizimi tamamlanmış plan ve projelerin okunmasının yanı sıra, İşletme Bilgisi ve İş Güvenliği hakkında da bilgiler verilmektedir.
Teorik olarak verilen bilgilerin yanında, işyerinde de usta öğreticinin gözetimi altında pratik çalışması yapılmaktadır.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA
Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları halinde "Kalfalık Belgesi" ve "Kalfa" unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ülkemizde otomotiv sektörünün gelişimine paralel olarak mesleğinde iyi yetişmiş elemanlar, taşıt üreten fabrikalarda, araç bakım ve tamir servislerinde çalışırlar. Pratik eğitim gördükleri işyerlerinde istihdam edilebilmektedir.
Usta unvanını alan kişiler, kendi adına işyeri açabilmektedir.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
▪ 3308 sayılı "Mesleki Eğitim Kanunu" gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net tutarının %15 veya %30'undan az olmamak üzere ücret verilir.
▪ Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır.
▪ Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.
EĞİTİM SONRASI
Özel işyerlerinde, kalfa ve usta unvanlarında çalışan Ön Düzen ve Balans Ayarcıları, işyerinin niteliğine göre değişiklik göstermekle birlikte, asgari ücretin yaklaşık 1,5-2 katı kadar ücret almaktadır.
MESLEKTE İLERLEME
MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME
Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler. Mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.
İŞ HAYATINDA İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
BENZER MESLEKLER
▪ Oto Motor Tamircisi
▪ Oto Lastik Tamircisi
EK BİLGİLER
GÖREV
▪ İş organizasyonu yapar,
▪ Çevre koruma önlemleri alır,
▪ İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
▪ Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
▪ Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
KAYNAKÇA
▪ Meslek elemanları,
▪ 3308 Sayılı Kanun,
▪ Bursa Beşevler Küçük Sanayi Sitesi Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğü,
▪ T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Çıraklık ve Kalfalık Eğitim Programı (Ön Düzen ve Balans Ayarcılığı) Milli Eğitim Basımevi-Ankara/1983,
▪ Çıraklık ve Yaygın Eğitim Faaliyetleri" MEB Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü, 2005-2006 Eğitim Öğretim yılından itibaren kademeli olarak uygulanacak yeterliğe dayalı modüler öğretim programı
▪ Metal Sanayii İş Gruplandırma Sistemi, (MESS) Türk Metal Sanayicileri Sendikası Yayınları,
▪ Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) Üyesi Kuruluşlar.
AYRINTILI BİLGİ İÇİN
▪ İlgili eğitim kurumları,
▪ Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
▪ Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
▪ T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, http://www.osym.gov.tr/
▪ Bünyesinde "Meslek Bilgi Merkezi" Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
ön düzen ve balans ayarcısı meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları