PERAKENDE SATIŞ ELEMANI (TEZGAHTAR)
Perakende satış elemanı, perakende mal satışı yapan ticarethanelerde müşteriye malı tanıtan ve satmaya çalışan kişidir.
GÖREVLER
▪ Satılacak malları cins, kalite ve fiyatlarına göre sınıflandırır. Özürlü veya kullanılmaz durumdaki malları ayırarak ilgili birimlere gönderir,
▪ Satışa sunulacak malları teslim alır, mal giriş kayıtlarını tutar ve etiketler,
▪ Malları raflara yerleştirir, vitrin düzenlemesine yardımcı olur,
▪ Müşteriyi psikolojik olarak etkilemeye çalışır ve onu, satın almaya teşvik eder,
▪ Satılan malın satış fişini düzenler ve her gün satılan malların dökümünü yapar, günlük satış cirosunu hesaplar ve satış fişlerini mal çıkış defterine işler,
▪ Mal stoklarını kontrol ederek bir sonraki satış günü için ne kadar satış yapabileceğini ilgililere bildirir ve ona göre depodan mal getirtir.
KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
Tezgahtar sattığı malzemeye göre değişik nesnelerle çalışır.
Çalışmaları sırasında;
Çeşitli mallar ve satış fişi kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Perakende satış elemanlarında şu özellikler aranır:
▪ Bir çok şeye aynı anda dikkat edebilmek,
▪ Güler yüzlü ve sabırlı olmak, başkalarını etkileyebilmek,
▪ Uzun süre ayakta durabilmek,
▪ Yönergelere uygun davranabilmek,
▪ Ellerini çabuk ve ustalıkla kullanabilmek.
Tezgahtarlık mesleği için genellikle en az lise mezunu 18-35 yaşları arasında olan kişiler tercih edilirler.
Aşırı derecede görme, konuşma, işitme özrü olanlar, insanlarla iletişim kuramayan ve tek başına çalışmaktan hoşlanan kişiler bu meslekte başarılı olamazlar.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Satış elemanlarının çalışma ortamı sattıkları malın türüne göre değişir. Örneğin, inşaat malzemesi satan işyeri tozlu olabilirken gözlük satan bir işletme çok temiz olabilir.
Perakende satış elemanları çalışmalarında birinci derecede insanlarla ilgilidirler. İş, sürekli ayakta durmayı gerektirir. Bu yüzden meslek üyeleri arasında bel rahatsızlığı, varis gibi hastalıklar görülmektedir.
Ayrıca çalışma yoğunluğunda özel günlere ve mevsimlere bağlı olarak değişiklik olabilmektedir. (örn, hafta sonu çalışması.)
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi; halk eğitim merkezleri ile Mesleki Eğitim Merkezleri bünyesinde çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimleri, Pazarlama ve Parekende meslek alanında, satış elemanlığı meslek dalı altında verilmektedir.
Meslek eğitimi işe girme ile başladığından işyerinin özelliğine göre ya görüşme (mülakat) usulü ile ya da yazılı sınavla veyahut başka bir görevde iken üstün performans göstererek anılan mesleğe alınıp yetiştirilme durumu söz konusu olabilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Her yaş, eğitim, sosyal statü ve kültür düzeyindeki herkes katılabilir. 18 yaşından küçükler, velilerin izniyle katılabilir. İlköğretim çağındakiler, devam ettikleri okul saatleri dışındaki serbest zamanlarda, istedikleri kursa devam edebilir. Yabancı uyruklular, valiliğin izni ile etkinliklere katılabilir. Gerektiğinde, belirli yaş ve eğitim seviyesi, uygulanacak programın özelliğine göre aranır. Bu durum Halk Eğitimi Merkezleri'nce duyurularla belirtilir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitimi Halk eğitim merkezlerinde 1920/1424 saattir
Tezgahtarlık mesleğinin eğitim süresi işyerinin eğitim politikasına göre değişiklik gösterir. Bu süre meslek adayının yeteneklerine göre de değişebilir. Araştırmalar sonucunda mesleğin eğitim süresinin 6 ay ile 1 yıl arasında olduğu belirlenmiştir
EĞİTİM SONUNDA ALINANBELGE-DİPLOMA
Meslek kurslarını bitirenlere "Kurs Bitirme Belgesi" verilir
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Perakende satış elemanlarının orta ve büyük ticarethanelerde çalışma olanakları vardır. Hizmet sektörünün gelişmesine paralel olarak tezgahtarlık mesleğinin önemi ve bu meslek elemanlarına duyulan ihtiyaç artmaktadır. Süper ve mega marketlerin ortaya çıkışı, nitelikli eleman ihtiyacını daha da artırmaktadır. Özellikle büyük illerde, turistik yörelerde iş bulma olanağı fazladır.
Kendisini tezgahtarlık mesleğinde yetiştiren kişi, sermayesi olduğu takdirde kendi işini de kurabilir.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Mesleki eğitim iş başında yapıldığından, işe başlamada meslek adayı ile işveren arasında yapılan anlaşma sonucu belirlenen ücret ödenmektedir. Bu ücret asgari ücret düzeyinde veya daha fazla olabilmektedir. Eğitim boyunca meslek adayının karşılaması gereken herhangi bir masraf söz konusu değildir.
EĞİTİM SONRASI
Meslek eğitimini tamamlayan ve tezgahtar olarak göreve başlayan elemanlara işyerinin ücret politikalarına paralel olarak değişik sistemlerde ücret ödenmektedir. Bazı işyerleri aylık ücret öderken, bazıları da yüzde usulü ve prim şeklinde ödeme yapmaktadır.
İşe ilk girişte genellikle asgari ücret uygulanmakta, gösterilen performansa ve işyerinin niteliğine göre ücret artışları söz konusu olmaktadır.
Araştırmalarımızda tezgahtar olarak çalışanların, ortalama net asgari ücretin 1,5-2 katı ücret aldıkları saptanmıştır. Bu miktarlar yörelere göre de değişiklik gösterebilmektedir.
Ayrıca, işyerlerinin durumuna göre, kazanç sayılabilecek yemek, servis veya başka olanaklardan da faydalanabilirler.
MESLEKTE İLERLEME
MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME
--
İŞ HAYATINDA İLERLEME
Meslekte ilerleme; daha çok ücrette artış, sorumluluğun artırılması şeklinde olmaktadır.
Tecrübe ve yeteneğe göre bölüm sorumlusu veya satış sorumlusu olabilirler.Meslekte yeterli performansı gösterenler büyük işyerlerinde daha fazla ücretle çalışma olanağı bulabilirler.
BENZER MESLEKLER
▪ Satış reklamcısı (demonstratör),
▪ Satıcı (toptan ticaret),
▪ Sokak satıcısı (işportacı).
EK BİLGİLER
GÖREV
▪ İş organizasyonu yapar,
▪ Çevre koruma önlemleri alır,
▪ İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
▪ Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
▪ Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
KAYNAKÇA
▪ MEB Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü, Mesleki Teknik Eğitim Merkezi, Perakende Satış Elemanı Eğitim Programı,
▪ MEB Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü Pratik Kız Sanat Okulları Satış Elemanı Yetiştirme Meslek Kurs Programı,
▪ Meslek elemanları,
▪ Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar
AYRINTILI BİLGİ İÇİN
▪ İlgili eğitim kurumları,
▪ Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
▪ Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
▪ T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, http://www.osym.gov.tr/
▪ Bünyesinde "Meslek Bilgi Merkezi" Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
perakende satış elemanı (tezgahtar) perakende satış elemanı tezgahtar meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları