SAC İŞÇİSİ
Elle veya makine ile sac, teneke gibi metal levhalardan masa, dolap, ticari mutfak, banyo kazanı, su deposu, soba, aspiratör gibi eşyaların bazı parçalarını üreten, şekillendiren ve yerine takan kişidir.
A- GÖREVLER
- İş projelerini ve montaj resimlerini inceler,
- İşin yapılması için gerekli malzeme listesini çıkararak siparişlerini verir,
- İşin yapılmasını planlar,
- Kullanılacak metali seçer,
- Resme (projeye) uygun ölçü alır, açınımına göre markalar, uygun şekilde keser,
- Gerekli şekilde kıvırarak metali şekillendirir,
- Matkap veya zımba ile delik açar,
- Parçaları kaynak, lehim, cıvata, perçin ya da diğer metallerle birleştirir ve yüzeylerini düzeltir,
- Metalin şekil bozukluğunu önler ve dayanıklılık sağlamak için gerekli önlemleri alarak, teknik kuralları uygular,
- Kaynak ağzı, flaş ve armatür yerlerini açar,
- Gerektiğinde kullanılan cihaz ve donanımın, bakım ve onarımını yapar.
KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
- Oksijen, asetilen veya bütan takımları,
- Karmaşık ve otomatik sac kesme cihazı ve donanımı,
- Seyyar ve otomatik sac kesme cihazı ve donanımı,
- Plazma kesici alet,
- Elektrikli sac kesme cihazı ve donanımı,
- Matkap tezgahı, masa matkabı,
- Kenet makinesi,
- Kordon makinesi,
- Ayaklı silindir makinesi,
- Zımpara taşı,
- Nokta kaynak makinesi,
- Elektrik kaynak postası,
- Eksantrik ve hidrolik pres,
- Dikiş kaynak makinesi,
- Zımbalar, kılavuzlar, tornavidalar, cetveller, pergeller, gönyeler,
- Çeşitli el aletleri (şeritmetre, mıknatıs vb.) kullanır.
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Sac işçisi olmak isteyenlerde;
- Gözü ve eli eşgüdüm halinde kullanabilme,
- Düzlem üzerindeki şekilleri ve onların perspektiften görünüşlerini ince ayrıntıları ile algılayabilme,
- Dikkatli olabilme ve işe kendini uzun süre verebilme özelliklerinin bulunması gerekir.
Mesleğin yapılmasını engelleyen ve olanaksızlaştıran unsurlar ise, gözlerde rahatsızlık, el ve parmaklardaki özürlerdir.
C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Sac işçisi eşyanın yapımı aşamasında atölyelerde, yerine takılması aşamasında binalarda görev yapar. Çalışma ortamı biraz kirli ve gürültülüdür. Sac işçisi görevini genellikle ayakta yürütür, montaj aşamasında eğilme, diz çökme gibi hareketleri yapma durumundadır. Birinci derecede malzeme ve aletlerle çalışan sac işçisi, meslektaşları ve müşterilerle iletişimde bulunur. Çalışmalarını genellikle yalnız yürütür, zaman zaman grup halinde çalışma da söz konusudur.
D- MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda mesleki eğitim merkezlerinde "Metal Teknolojisi" alanı "Sac İşleri" dalında kalfalık ve ustalık eğitimleri verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için,
- En az ortaokulu tamamlamış, açık lise veya açık meslek liselerinden birine kayıt yaptırmış olmak,
- Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak. Ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işveren ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi ilköğretim mezunu olanlarda 3 yıl, lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda ise 1,5 yıldır. 3308 Sayılı Mesleki Eğitimi Kanunu'na göre meslek liselerinin öğrencileri teorik eğitimlerini haftada iki gün okulda, pratik eğitimlerini haftada üç gün işletmelerde yaparlar. Mesleki eğitim merkezlerinde ise haftanın 1 günü mesleki eğitim merkezlerinde teorik eğitim, diğer günler ise işyerlerinde pratik (uygulamalı) eğitim görürler.
Kalfalık, Ustalık Meslek Dersleri:
Çıraklık ve mesleki eğitim kapsamında ders programı genel bilgi dersleri ile meslek bilgisi derslerinden oluşmaktadır.
Meslek derslerinde; kullanılan makine, teçhizat, araç-gerecin tanıtılması, tekniğe uygun olarak kullanılması, bunların temizlik ve bakımlarının yapılması, norm yazı yazma, serbest elle ve takım kullanarak mesleği ile ilgili çizimlerin yapılması, çizimi tamamlanmış plan ve projelerin okunmasının yanı sıra, İşletme Bilgisi ve İş Güvenliği hakkında da bilgiler verilmektedir.
Teorik olarak verilen bilgilerin yanında, işyerinde de usta öğreticinin gözetimi altında pratik çalışması yapılmaktadır.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA
Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları halinde "Kalfalık Belgesi" ve "Kalfa" unvanı verilir.
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Sac işçisi üretim aşamasında atölyelerde, ürünün yerine takılması aşamasında binalarda çalışır.
Sac işleri mesleği yeni teknolojik gelişmelere paralel olarak gelişmektedir. İnşaatçılıkta yeni kullanılmaya başlanan demir kalıpçılık ülkemizde hızla gelişen güneş enerjisi ile su ısıtma sistemleri, mesleğin gelecekte daha fazla çalışma olanağı sağlayacağının bir göstergesidir. Ayrıca bu meslek elemanları, diğer meslekler için ara mamul üretmekte bu da mesleğin geçerliliğini artırmaktadır. Bu meslekte iyi yetişmiş bir eleman için yakın gelecekte iş bulma sorunu olmayacağı söylenebilir.
F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
- 3308 sayılı "Mesleki Eğitim Kanunu" gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net tutarının %15 veya %30'undan az olmamak üzere ücret verilir.
- Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır.
- Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.
EĞİTİM SONRASI
Eğitim sonrası ücret ise işletmelerde çalışan kişinin tecrübesine, işe karşı ilgisine vb. nedenlere bağlı olarak farklılık göstermekle birlikte asgari ücretin bir ile üç katı arasında değişmektedir.
Kişi kendi işyerini açarsa bu oran daha fazla olmakla birlikte, işyerinin bulunduğu bölgeye,işe karşı sorumluluğuna, çalışanların niteliğine göre kazanç durumu farklılıklar gösterebilmektedir.
G- MESLEKTE İLERLEME
MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME
Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler. Mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.
İŞ HAYATINDA İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
BENZER MESLEKLER
- Soğuk demircilik
- Kaynakçılık
- Sıcak demircilik
- Kaportacılık
- Bakır işlemeciliği
- Alüminyum doğramacılığı
- Tenekecilik
- Lehimcilik
- Metal levha işlemeciliği
H- EK BİLGİLER
Dikkat edilmediği takdirde el-kol kesilmesi ve elektrik çarpması vb. tehlikeler mevcuttur.
Verilen işi tam ve zamanında yapmaktan, maiyetindekileri yetiştirmekten, işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerine uymaktan sorumludurlar. Kullandığı araç ve gereçleri yerli yerinde düzgün kullanmaktan sorumludur.
GÖREV
- İş organizasyonu yapar,
- Çevre koruma önlemleri alır,
- İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
- Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
- Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
I- KAYNAKÇA
- TC Milli Eğitim Bakanlığı "Sac İşleri" Çıraklık ve Kalfalık Eğitim Programı,
- Ortaokul Öğrencilerini Mesleğe Hazırlama Rehberi, Nizamettin BEKAR, 1989-ANKARA,
- Türk Metal Sanayicileri (MESS) "Metal Sanayii İş Gruplandırma Sistemi",
- Metal Levha İşçiliği İİBK Genel Müdürlüğü Yayın No: 181- ANKARA-1985,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü "Türk Meslekler Sözlüğü" Yayın No: 173-ANKARA- 1983,
- Meslek elemanları,
- 4702 Sayılı Kanun,
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
İ -AYRINTILI BİLGİ İÇİN
- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
- Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
- T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, http://www.osym.gov.tr/
- Bünyesinde "Meslek Bilgi Merkezi" Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
sac işçisi meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları