TANIM
Takı eşyalarını bilgisayar ve elle tasarlayan, ölçülerini belirleyerek kağıda aktaran ve üretimini yapan kişidir.
GÖREVLER
- Bilgisayarla veya elle takı eşyalarının tasarımını yapar,
- Örnek ürünün mum kalıbını hazırlar,
- Kıymetli madenleri alaşım oranlarına göre hazırlar, eritme kabı kullanarak ateşte eritir,
- Eritilen kıymetli madenleri çeşitli kalıplar kullanarak şekillendirir, dökümünü kaynak işlemini gerçekleştirir, parçaları birleştirir,
- Has metali (altın, gümüş) alaşım oranlarına göre hazırlayarak eritir, tel ve levha haline getirir,
- Tel ve plaka halindeki metalleri tasarımına uygun olarak şekillendirir,
- Yapılan ürünleri farklı teknikler (telkari, hasır, kazaslık vb.) ile süsler ve kaynak işlemlerini yapar,
- Takıların cila ve parlatma işlemini yapar,
- Değerli taşları takılara mıhlama işlemini yapar,
- Takıları tamir eder.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Bilgisayar, AutoCad programı, bilgisayarlı kalıp makinesi, hesap makinesi,
- Kuyumcu tezgahı,
- El aletleri; penseler, makaslar, kaynak tabanca ve makineleri, testere kolu ve testere kılları, eğeler, çiftler, gönye,
- Çelik pergel, kaynak yardımcı malzemeleri, el ve masa mengeneleri, frezeler topluluğu, rodaj sistemi,
Diğer aletler; eritme ocağı, silindirler, tavlama ocağı, asit ocağı, döküm makinesi, cila makinesi, presler, yıkama cihazları, parlatma tamburu, mum tutucu, çeker ocak,
- Ölçü aletleri; kumpas,yaylı kumpas, ölçülü yüzük malafları, bilezik ve yüzük ölçüleri, elektronik terazi, CNC, kalem makinesi, lazer kaynağı.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Takı İmalat Teknisyeni olmak isteyenlerin;
- Gözlerinde herhangi bir özrü (renk körlüğü, şaşılık v.b.) olmayan,
- Renk, şekil ve desen algısı yüksek,
- El ve parmak becerisi gelişmiş,
- Araştırmacı, yaratıcı,
- Bir resmin ayrıntılarını akılda tutabilen,
- Çizim yapabilme yeteneğine sahip,
- İşbirliği yapabilme, grup çalışmasında bulunabilme özelliğine sahip,
- Dikkatli ve sabırlı,
- Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu,
kimseler olmaları gerekir.
NOT: Meslekte kullanılan makine sistemleri sağ elini kullanan kişilere göre tasarlanmıştır.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Küçük takı atölyeleri ve fabrikalarda çalışırlar. Çalıştıkları ortam kapalı olup, maden tozları ve kimyasal maddelerin yaydığı koku nedeniyle önlem alınmadığı takdirde zehirlenme tehlikesi mevcuttur. Meslek ekip çalışmasını gerektirir. Çalışırken meslektaşları, işyeri sahipleri, müşteriler ile iletişimde bulunur.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Takı İmalat Teknisyenleri küçük ve büyük ölçekli kuyumculuk işletmelerinde ve sarraflarda çalışırlar. Ustalık sınavına girerek başarılı olurlarsa "Ustalık Belgesi" almaya ve kendi işyerlerini açmaya hak kazanırlar. Ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyan mesleklerinde bağımsız "İşyeri Açma Belgesi" alırlar..
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi;
Meslek liseleri, teknik liseler, anadolu teknik liseleri ve anadolu meslek liselerinin "Kuyumculuk Teknolojisi" alanı "Takı İmalatı" dalında verilmektedir.
Ayrıca yaygın meslekî ve teknik eğitim programları yoluyla da bu alan/dalda eğitim almak isteyenlere örgün eğitime denk mesleki eğitim verilebilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
- Meslek liselerine girebilmek için; ilköğretim okulu mezunu olmak,
- Teknik Liselere girebilmek için ortaöğretim kurumlarının 9. sınıfını tamamlamak ve bazı derslerde belirlenen not ortalamasına sahip olmak,
- Anadolu meslek/anadolu teknik liselerinde girebilmek için ise ilköğretim okullarının 6-7-8. sınıflarında yapılacak olan "Seviye Belirleme Sınavlarının" (SBS) sonucuna, yıl sonu ders ortalamaları ile belirlenen Yıl Sonu Başarı Puanının (YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir.
- Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında;
a) 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir.
EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi ortaöğretimde 4 yıldır. 9. sınıfın (lise 1) dersleri genel liseler ve meslek liselerinde ortaktır. 9. sınıfın sonunda öğrenci alanını belirler. 9 ve 10. sınıflarında ortak dersler ile alan ortak dersler, 11 ve 12. sınıflarda ise dallara özel dersler öncelikli olarak okutulmaktadır. Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlilikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10 ve 11. sınıfta verilmektedir. 12. sınıfta diplomaya götüren dala ait yeterlilikleri içeren dersler yer almaktadır. 10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fiziki kapasitesi ile öğrencilerin mesleki yeterlilikleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılır.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek liseleri Kuyumculuk Teknolojisi alanı Takı İmalatı dalından mezun olanlar istedikleri takdirde Doğal Taş Dekorasyonu, Gemoloji ve Mücevher, Kıymetli Taş ve Metal İşlemeciliği, Kuyumculuk ve Takı Tasarımı, Takı Tasarımı ve Süs Taşları İşlemeciliği, Takı ve El Sanatları, Uygulamalı Takı Teknolojisi önlisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
- Mesleki Eğitim Kanunu gereğince işletmelerde uygulamalı eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin % 30'dan az olmamak üzere bir ücret ödenmektedir.
- Öğrenciler işletmede beceri eğitimleri süresince iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta ettirilir.
- Mesleğin eğitimini tamamlayan meslek mensuplarının kazanç düzeyi meslek mensubunun mesleki tecrübesi, bilgi ve becerisi, çalıştığı atölyenin kapasitesi vb. nedenlerle değişiklik arz etmekle birlikte asgari ücret ile asgari ücretin iki katı oranında değişmektedir.
- Ayrıca yaptıkları iş başına da prim almaları söz konusudur
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
-İlgili eğitim kurumları,
-Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Meslek Bilgi Merkezleri,
-Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube müdürlükleri
takı imalat teknisyeni meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları