TANIM
Çeşitli makine parçalarını el aletleri veya iş tezgahları ile (torna, freze, matkap, taşlama, pres vb.) işleyen, istenilen ölçülerde şekillendiren ve kullanılır hale getirme işlerini yapan kişidir.
GÖREVLER
- Bir işe göre ayarlanmış, çeşitli tipte torna, freze, planya, matkap, rektifiye, testere ve birden çok işlem yapan otomatik tezgahı çalıştırır ve kullanır,
- Her türlü kalıp, makina, takım veya aparat parçalarını teknik resmine uygun olarak markalar, keser,
- İnce tesviye, delme, raybalama, diş çekme işlemlerini yapar,
- Tezgahlarda işlenerek gelen parçaların esas ölçüleri içinde tesviyesini yapar ve parçaların birbirlerine uyup uymadığını kontrol eder,
- Uyumsuz parçaların tekrar tesviyesini yapar ve son şekle getirerek monte eder,
- Çalışılan yerin ve kullanılan araç-gereçlerin günlük bakım ve temizliğini yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Eğe, rayba, kılavuz, raspa, keski, mengene, (v) yatağı, kumpas, mikrometre, gönye, cetvel, pergel, metre, mihengir, pleyt, çekiç, testere gibi kesme, ölçme ve kontrol aletleri; torna, freze, taşlama, pres, planya gibi üretim tezgahları ve donanımları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
- Göz-el ve ayaklarını eşgüdümle kullanabilme,
- Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme,
- El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilme yeteneğine sahip,
- Malzeme ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
- Başkaları ile işbirliği halinde çalışabilen,
- Bedence güçlü kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Tesviyeciler fabrika ve atölyelerde çalışırlar. İş genellikle ayakta, eğilerek ve iş üzerinde kuvvet uygulayarak yapılır. Bazen ağır parçaları kaldırma, yerleştirme, itme, çekme gibi bedensel faaliyetlerde bulunulur. İşyeri gürültülü ve metal tozludur.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Tesviyecilerin çalıştıkları yerler özellikle, faaliyet alanı talaşlı imalat olan, makine ve çeşitli parçaların üretildiği, bakım ve onarımlarının yapıldığı özel ve kamu kuruluşlarına ait işletme, fabrika, atölye ve bakım-onarım istasyonları gibi iş piyasasının çeşitli dallarıdır. Tesviyecilik eğitiminden sonra, bu alanda çalışmak isteyenlerin iş bulma olanakları oldukça fazladır. İşsizlik durumunda mesleki eğitimleri sırasında edindikleri bilgi, beceri ve mesleki yeterliliklerini, kalıpçılık, dökümcülük vb. mesleki alanlara yönlendirebilirler. Bu meslekte işçilik giderek azalmakta, bilgisayarlı tezgahlara yönelme olmaktadır. Bayanların da eğitime alınmaları söz konusu olmakla birlikte, çalışma ortamının koşullarına bağlı sebeplerden ötürü, iş hayatında bayanlara çok düşük oranda yer verilebilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Tesviyecilik mesleğinin eğitimi. mesleki eğitim merkezleri ve yetişkinler teknik eğitim merkezlerinde verilmektedir. Daha önceki yıllarda meslek liselerinin tesviye bölümlerinde de verilmekte iken yeni uygulamaya göre meslek liselerinde bu isimde alan ve dal bulunmamaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş olmak,
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
Endüstri pratik sanat okulları ve yetişkinler teknik eğitim merkezleri tarafından sunulan mesleki eğitimden, en az ilköğretim okulu mezunu olanlar faydalanabilir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleki Eğitim Merkezlerinde eğitim ilköğretim okulu mezunları için 3 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitim mezunlarına 1,5 yıl, Pratik Sanat Okulları ile Yetişkinler Teknik Eğitim Merkezlerinde ise 1 yıllık eğitim programlarına yer verilmektedir.
Mesleki Eğitim Merkezlerinde 3308 sayılı Meslek Eğitimi Kanunu gereğince; haftada 1 gün mesleki eğitim merkezlerinde; Türkçe, Meslek Matematiği, Toplam Kalite Yöntemi, İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik, İş Güvenliği gibi genel kültür dersleri ile Teknik ve Meslek Resmi, Meslek Bilgisi derslerini teorik düzeyde almaktadır.
MESLEKTE İLERLEME
- Daha önceki yıllarda meslek liselerinin tesviye bölümlerinden mezun olanlar istedikleri taktirde, Açıkhava Reklam Ürünleri ve Serigrafi, Endüstriyel Kalıpcılık, Enerji, Gemi Makineleri, Gemi Makineleri İşletme, Hasat Sonrası Teknolojisi, Makine, Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi, Mekatronik, Mekatronik (Uzaktan Eğitim), Metalografi ve Malzeme Muayenesi, Metalurji Malzeme, Otomotiv, Oto Boya Karoseri Doğrultma Teknikerliği, Raylı Sistemler Makine Teknolojisi, Sondajcılık, Tarım Alet ve Makineleri, Termik Santral Makineleri, Termik Santrallerde Enerji Üretimi önlisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
- Ayrıca mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS'ye girip başarılı olmaları ve üniversitelerin Talaşlı Üretim Öğretmenliği lisans programını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
- Mesleki eğitim merkezlerinde kalfalık belgesini alanlar, Milli Eğitim Bakanlığı'nın mesleklerin özelliklerine göre belirlediği sürelerde ustalık eğitimi kurslarına devam edip, başarılı olmaları durumunda ustalık belgesini alırlar.
- Ayrıca, en az üç yıl süreli mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından diploma almış veya çıraklık eğitimini başarı ile bitirmiş ve Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenen süre kadar mesleğinde çalışmış ya da en az beş yıl kalfa olarak çalıştığını belgelemek şartı ile ustalık sınavına doğrudan katılarak, başarı göstermeleri durumunda ustalık belgesini alırlar.
- Ustalık belgesini alarak kendi işyerlerini açabilirler. Kendi işyerini kuranlar girişimci olarak da ilerleme kaydedebilirler.
- Ustalık belgesine sahip olanlar Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de mesleki eğitim merkezlerinde düzenlenen İş Pedagojisi kursuna katılıp, başarılı olmaları durumda Usta Öğreticilik belgesine sahip olurlar.
- Endüstri pratik sanat okulları ve yetişkinler teknik eğitim merkezlerinde herhangi bir meslek eğitiminden geçmemiş kişilere verilen eğitimin yanı sıra, çalıştıkları mesleklerde daha yeterli duruma gelmelerini sağlayan eğitim de verilmektedir.
- Tesviyeciler, çalıştıkları kurum, kuruluş ve işletmelerin hiyerarşik yapısı içerisinde; usta, ustabaşı, şef gibi ilerlemeler kaydedebilirler.
- Bir tesviyeci talaşlı üretim tezgahlarının tümünü kullanabilir. Ancak, isteği dahilinde bunların birinde uzmanlaşabilir (tornacı, frezeci, vargelci ve planyacı gibi.).
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
İşletmelerde mesleki eğitim süresince yaşlarına uygun asgari ücretin % 30' undan az olmamak üzere ücret alırlar.
İşletmenin sağladığı diğer sosyal imkanlardan faydalanırlar,
Hastalık iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta edilirler,
Eğitimleri süresince muayene ve tedavi masrafları Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanır.
Meslek eğitimi sonrası tesviyeci olarak işe ilk başlanıldığında, asgari ücretin 1,5-2 katı kadar bir ücret alınabilmektedir. Bu ücrette, işletmenin yapısı ve büyüklüğüne göre değişiklik olabilmektedir. Zaman içerisinde deneyime bağlı olarak ücrette artış görülmektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube müdürlükleri
tesviyeci meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları