TANIM
Torna tezgahına bağlanan ve tezgahın ekseni etrafında dönen makine parçası üzerinde, bu eksene dik veya eğik olarak çeşitli metal ya da benzeri parçaları uygun görülen bir kesici yardımıyla işleyen kişiye tornacı denir.
GÖREVLER
- İşlenecek iş parçasına göre; tezgahı ve bu işte kullanılacak araçları ve ölçü aletlerini hazırlar,
- İş parçasını amaca uygun bir biçimde bağlar,
- Uygun kesici seçer, biler ve ayarlarını yapar,
- İşlenecek parçanın ve kesicinin cinsine göre, kesme hızını, devir sayısını, kesicinin ilerlemesini seçer; uygun soğutma sıvısını kullanır,
- Tezgahın kumanda kollarını ve ölçü tamburlarını kullanarak (elle veya otomatik), iş parçasını modeline veya resmine uygun bir biçimde işler, ölçü kontrollerini yapar ve teslim eder,
- Tezgahın basit bakım ve onarımlarını yaparak bir sonra yapılacak iş için aktif hale getirir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Torna tezgahı ve araçları,
- Amaca uygun kesiciler,
- Ölçme ve kontrol aletleri (kumpas, mikrometre, ibreli ölçü aletleri, mastarlar vb.),
- Güvenlik araçları (gözlük, talaş kancası vb.),
- Vida cetvelleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
- Uzun süre ayakta çalışabilecek kadar dayanıklı,
- Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,
- Dikkatli, tedbirli,
- Makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
- Gürültüden rahatsız olmayan kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Tornacılar fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı gürültülü ve talaş kaplıdır. Tornacı ayakta ve bağımsız olarak çalışır, birinci derecede alet ve makinelerle ilgilidir. Zaman zaman işveren ve diğer çalışanlarla etkileşime girebilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Meslekte çalışma olanağı oldukça fazladır. Özellikle sanayinin gelişmiş olduğu illerde çalışma alanı geniştir. Çalışma daha çok özel işyerlerinde yoğunlaşır. Kişiler kendi işlerini kurarak çalışabilecekleri gibi, büyük endüstri işletmeleri ve küçük ölçekli işletmelerde de çalışabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde "Makine Teknolojisi" alanı "Tornacılık" dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş olmak,
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işveren ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Tornacılık mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 3 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1.5 yıldır.
Eğitimde;
- Çırağın veya öğrencinin yapacağı işlem ve işler önce öğretmen veya usta öğreticiler tarafından anlatılır,
- Bu işlemler, öğretici tarafından yeteri kadar yapılarak öğrencinin görerek öğrenmesi sağlanır,
- Öğrencinin o anda, kendisine gösterilen işlem ve işler hakkındaki bilgileri yoklanır. Gösterilen işleri yapması sağlanır.
- Pratik uygulamalarda, iş güvenliğinin sağlanmasına, iş kazalarından kaçınma yollarının öğretilmesine ve çırakların bu kurallara uygun davranışlar geliştirmelerine özen gösterilir.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
- Meslek eğitimi sırasında çıraklık eğitimi alan öğrenciler, asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere ücret almaktadırlar. Ayrıca, sigortaları da Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde oluşturulan bir fondan karşılanmaktadır.
- Eğitim tamamlandıktan sonra aylık kazanç asgari ücretin iki katı veya daha fazla olmaktadır.
- Toplu iş sözleşmesinin uygulandığı işyerlerinde ise, ücret, toplu iş sözleşmesine göre belirlenmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 2 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
- Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili Eğitim Kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri
tornacı meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları