TANIM
Uçakların ve diğer hava araçlarının elektronik ve elektrik sistemlerinin her türlü bakım-onarım, montaj ve servis işlerinin yapılmasının ardından "bakım çıkış sertifikası" düzenleyen ve uçak yapısı, güç sistemlerinin hat bakımı sırasında sökme, takma işlemlerini sivil havacılık yönetmeliklerine uygun olarak yapan meslek elamanıdır.
GÖREVLER
İş planı yapar.
Kablaj enstalâsyonu yapar,
Uçakların elektronik sistemlerini kontrol eder.
Uçakların elektronik ve elektrik sistemlerinin onarım ve bakımını yapar,
Arızalı parçaları onararak tekrar kullanıma sunar.
Arızalı parçaların servis dışı edilmesi işlemlerini yapar.
Hat bakımı esnasında basit işlem gerektiren gövde ve motor birimlerini söker ve takar.
Bakım çıkış sertifikasını düzenler.
Bakım ve onarım kataloglarını okur.
Bakım ve onarım testlerini yapar.
Mesleki gelişime ilişkin etkinliklere katılır.
Tasarım çalışmaları yürütülen hava platformunun elektriksel özellikleri konusundaki ölçüm ve test çalışmalarında gereken teknisyen desteğini verir,
Tasarım çalışmaları yürütülen hava platformu üzerinde yapılacak modifikasyonlara yönelik standartlara uygun dokümantasyon çalışmalarında görev alır,
Entegrasyon ve tasarımı tamamlanmış sistemlerin güç, EMI/EMC ölçümlerine katılır,
Yer ve uçuş testlerine katılır,
Testler için gerekli ekipmanların idamesini sağlar,
Havacılık ile ilgili standartlar hakkında bilgi sahibidir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Bilgisayar, Tornavida, Pense, Kontrol kalemi, havya, lehim, anahtar takımı, yan keski, gibi el aletleri, Güç kaynakları, Avometre, Ampermetre, Voltmetre, Vat metre, meğer toprak meğer Osiloskop Multimetre, Entegre test cihazı gibi ölçü ve test cihazları, Direnç, Kondansatör, Entegre devre, transformatör gibi elektronik devre elemanları, Crimp ve Splice, (kablo sıkıştırma ve ayırma) aletleri, Stripper (Kablo Soyucu), Isı Tabancası, Lok Terminal (kablo ucuna terminal sıkıştırma) aletleri, Mesleğe ait diğer araç ve gereçler.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Uçak Elektroniği Teknisyeni olmak isteyenlerin;
Sabırlı ve dikkatli,
Matematikte ve Fen derslerinde başarılı,
Uzay ilişkilerini görebilen,
Çizim yeteneğine sahip,
Mekanik problemleri çözebilen,
El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
El ve gözlerini eşgüdümlü kullanabilen,
Görme ve işitme problemleri olmayan,
Mesleğiyle ilgili yabancı dilde yayınlanan mesleki bilgileri takip edebilen, gerektiğinde uygulayabilen,
Olayları iyi yorumlayabilen ve analiz edebilen kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Uçak Elektroniği Teknisyenleri; kamu veya özel sektöre ait sivil uçak bakım merkezleri, hava alanlarında, Askeri Hava İkmal Bakım Merkezleri veya Uçak fabrikalarının hangar ve atölyelerinde çalışırlar.
Çalışma ortamlarından atölyeler, elektrostatik deşarja duyarlı, manyetik alan yaymayan, temiz, düzenli, aydınlık ortamlardır. Ancak düşük düzeyde radyasyonlu ve elektrikli ortamlardır. Apronda çalışırken dış ortamdaki hava koşullarına maruz kalmaktadırlar. Uçak üzerinde çalışırken yüksekten düşme tehlikeler de vardır. Bazen gürültülü de olabilmektedir.
Avrupa Sivil Havacılık Otoritesi (Joint Aviation Authorities -JAA) tarafından iş kazalarına ve işçi sağlığı için karşı çalışma ortamlarında maksimum emniyet için gerekli tedbirler ilgili bakım kuruluşu tarafından alınır.
Teknisyenler Uçak mühendislerinin sorumluluğunda görevlerini yapar. İşini yürütürken birinci derecede alet ve makinelerle ilgilidirler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Kamu sektöründe işe girmek isteyenler Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS)'na girmek zorundadırlar.
Özel hava yollarında, hava limanlarında, uçak fabrikalarında üretim ve montaj hattında, uçak bakım onarım atölyelerinde, Türk Hava Yollarında ve askeri hava ikmal bakım merkezlerinde çalışırlar. Uçak Elektroniği teknisyenliği mesleği gelişen bilgisayar teknolojisi sayesinde gelecekte çok daha fazla istihdam yaratacak bir meslektir.
Seyahat engeli olmayan kişilerin çalışması önem arz etmektedir.
Günümüzde bayanlarda bu mesleklerde eğitim alıp, teknisyen olarak çalışabilmektedirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi meslek liseleri, Anadolu meslek liseleri, teknik liseler ve Anadolu teknik liselerinin "Uçak bakım teknolojisi" alanı "Uçak Elektroniği" dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,
Anadolu meslek ve Anadolu teknik liselerine girebilmek için ilköğretim okullarının 6-7-8. sınıflarında yapılacak olan "Seviye Belirleme Sınavlarının" (SBS) sonucuna, yılsonu ders ortalamaları ile belirlenen "Yıl Sonu Başarı Puanının (YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir.
Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında;
a) 10. sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, Ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir.
EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin ortaöğretimde süresi 4 yıldır.
9.ncu sınıfta diğer liselerdeki gibi genel kültür dersleri verilir. Bunların yanı sıra tanıtım ve yönlendirme dersi de verilmektedir.
Mesleki derslerde eğitim okulda teorik, işletme ve atölye ortamlarında ise tatbiki verilmektedir.
Uçak motorlarının bakım testi ile avionies uygulamaları ile ilgili olarak Uluslararası ortak havacılık kuralı olan JAR 66'ya göre eğitim verilir.
10.sınıftan 11.nci sınıfa geçildiğinde 150 saat, 11.nci sınıftan 12.nci sınıfa geçildiğinde de 150 saat olmak üzere toplam 300 saat işletmelerde staj zorunluluğu vardır.
MESLEKTE İLERLEME
Anadolu Teknik liselerinin; Uçak Elektroniği Teknisyenliği dalından mezun olanlar istedikleri takdirde;
Açık hava Reklâm Ürünleri ve Serigrafi, Biyomedikal Cihaz Teknolojisi, Elektrik, Elektrik-Elektronik Teknikerliği, Elektronik Haberleşme, Elektronik Haberleşme (Uzaktan Eğitim), Endüstriyel Elektronik, Endüstriyel Elektronik (Uzaktan Eğitim), Endüstriyel Otomasyon, Endüstriyel Otomasyon (Uzaktan Eğitim) Enerji, Ev Cihazları Teknolojisi, Hidroelektrik Santralleri, Mekatronik, Mekatronik (Uzaktan Eðitim) Otomotiv, Radyo ve Televizyon Tekniği, Raylı Sistemler Elektrik-Elektronik Teknolojisi, Sahne ve Gösteri Sanatları Işık Teknolojisi, Sahne ve Gösteri Sanatları Ses Teknolojisi, Termik Santral Makineleri, Termik Santrallerde Enerji Üretimi ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde kontenjan dâhilinde yerleştirilirler.
Meslek dalı mezunları, ÖSYM tarafından yapılan ÖSS' ye girip yeterli puanı almaları ve "Elektronik Öğretmenliği, Elektronik ve Bilgisayar Öğretmenliği, Elektronik ve Haberleşme Öğretmenliği, Havacılık, Elektrik ve Elektronik.(Sivil Hav. Y.O), Kontrol Öğretmenliği, Mekatronik Öğretmenliği, Telekomünikasyon Öğretmenliği, Uçak Elektrik-Elektronik (Sivil Havacılık Y.O)" lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
Türkiye'de tescil edilmiş sivil uçaklarla, Türk hava sahası içinde bulunan ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) üyesi diğer bir devlete ait olan sivil uçak, helikopter ve planörler üzerinde müstakil olarak periyodik bakım, küçük tamir, revizyon ve uçuşa elverişlilik kontrolü yapabilmek için Ulaştırma Bakanlığınca veya yetkili kılınan müesseselerce verilen Uçak Elektroniği Bakım Teknisyeni lisansına sahip olmak zorunludur. Lisansı olmayanların uçak bakımı sonrasında bakım çıkış sertifikası düzenleyip onaylama yapmalarına müsaade edilmemektedir.
Ulaştırma Bakanlığından lisans alabilmek için mutlaka Anadolu Teknik Lisesi Uçak bakım Teknisyenliği alanında verilen Uçak Bakım Teknisyenliği (Gövde-Motor) veya Uçak Elektroniği Teknisyenliği bölümlerinden mezun olmak gerekmektedir. Ulaştırma Bakanlığı adına Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden (SHGM) Onaylayıcı teknisyen lisansı alabilmek için;
Yetkili bir hava aracı bakım merkezinde en az (3) üç yıl hava aracı bakımından çalıştıklarını belgelemek,
18 yaşının doldurmak,
Bakım çıkış sertifikalarını düzenleyebilecek ve bakım dokümanlarını okuyup anlayabilecek yeterlilikte yabancı dil (İngilizce) bilgisine sahip olmak
SHGM veya yetkilendirildiği kurumlar tarafından açılan lisans sınavlarında en az %75 oranında başarılı olmak gerekir.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre işletmede beceri eğitimi gören öğrencilere de asgari ücretin %30'u oranında bir ücret ödenmektedir. Ancak öğrencilere stajları sırasında ücret ödemesi; bazı kurum veya kuruluşların kendi mevzuatına göre de yapılabilmektedir.
Kamu kurum ve kuruluşlarında 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre aylık alırlar. Ücretler kıdeme göre ve yıllık belirlenen oranlarda artış göstermektedir.
Özel sektörde ücret başarıya, tecrübeye ve sektörün durumu ile işverenin beklentilerine göre değişmektedir.
Bağımsız çalışanlar ise yaptıkları işe göre kazanç elde edebilmektedirler.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili Eğitim Kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri
uçak elektroniği teknisyeni meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları