TANIM
Zeytin mahsulünün işlenmesini, sofralık zeytin ve zeytinyağının teknolojik üretimini kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerinin yapılarak kalitesinin belirlenmesini, sonuçların yorumlanmasını ve doğru karar verebilme becerilerine sahip olan ara meslek elemanıdır.
GÖREVLER
- Zeytin çeşitlerinin tanınması, hasat ve zeytinleri işletmeye alma ile ilgili işlerde görev alır.
- Makineleri üretime hazırlar,
- Sofralık zeytinin (siyah zeytin, yeşil zeytin) işlenmesinde çeşitli teknikleri kullanır.
- Kaliteli zeytinyağı üretilmesinde yararlanılan çeşitli teknikleri bilir ve uygular.
- Sofralık zeytinin sağlığa uygunluğunu ve kalitesini kontrol için zeytinlerden ve katkı maddelerinden örnekler alır.
- Laboratuvarlarda değişik analiz yöntemlerini (kimyasal ve duyusal) kullanarak analizler yapar.
- Çıkan sonuçları değerlendirir, raporlar düzenleyerek ilgililere bildirir.
- İstatistik bilgileri elde eder ve yorumlar yapar.
- Zeytinyağı ile ilgili basit analizleri (asit tayini) yapar.
- Zeytin çeşitlerinin tanınması, kültürel işlemler, hasat ve zirai mücadele gibi zeytin bahçesi işletmeciliği ile ilgili işlerde görev alır.
- Çalışılan işletmede üretimin hijyen şartlarına uygun olmasını sağlar.
- Üretilen ürünlerin uygun olarak depolanmasını ve depolama işleminin düzenliliğini kontrol eder.
- Üretilen ürünlerin uygun olarak ambalajlanmasını ve ambalajlama işleminin düzenliliğini kontrol eder.
- Amiri ile sorumluluğunu taşıdığı kişiler arasında koordinasyonu sağlar.
- İşletmede uyulması gereken mevzuatı (Türk Gıda Kodeksi, İSO vb.) bilir ve yapılan işlemlerde bu mevzuatı esas alır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Üretimde kullanılan alet ve ekipmanlar,
- Kimyasal maddeler,
- Gerektiğinde bilgisayar,
- İlgili mevzuat.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Operatörü / Zeytin İşleme Teknisyeni olmak isteyenlerin;
- Normal düzeyde genel yeteneğe sahip,
- Kimya, biyoloji ve bitki yetiştirme konularına ilgili
- Ekip içinde çalışabilen,
- İlgili yönergeleri izleyebilen,
- Gözleri sağlam ve görme gücü yüksek,
- Renk algısı gelişmiş
- Dokunma, koku alma, tat alma keskinliği olan,
- Sistemli düşünebilen,
- Araştırmacı,
- Sabırlı, dikkatli ve sorumluluk sahibi
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Operatörü / Zeytin İşleme Teknisyeni; zeytin ve zeytin yağı üreten fabrikalar, işletmeler ve zeytin bahçelerinde görev yapar. Üretim ortamı temizdir, ancak üretim yapılan yer sıcak-soğuk, rutubetli ve kokulu olabilir. Meslek genel olarak ayakta icra edilir. Meslek elemanları; zeytin endüstrisi teknikerleri, gıda mühendisleri, kimya mühendisleri, ziraat mühendisleri ve sorumlu müdürlerle iletişim içerisinde bulunur.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
- Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Operatörü / Zeytin İşleme Teknisyeni, sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmeleri ile büyük zeytin yetiştirme işletmelerinde çalışır.
- Bunun yanı sıra, temel laboratuar bilgileri sayesinde üretim sektöründe faaliyet gösteren çeşitli işletmelerde ve mikrobiyoloji laboratuarlarında görev alabilirler.
- Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığına bağlı kurumlarda istihdam edilebilir.
Zeytin ve zeytinden elde edilen ürünlerdeki artış bu mesleğe olan talebi sürekli olarak artıracaktır. Meslek elemanlarının iş bulma olanakları zeytin yetiştirilen bölgelerde oldukça yüksektir. Ayrıca kendi işyerlerini de açabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi;
- Meslek liseleri, teknik liseler, anadolu meslek liseleri ve anadolu teknik liselerinin Gıda Teknolojisi Alanı "Zeytin İşleme" dalında verilmektedir.
- Yaygın meslekî ve teknik eğitim programları yoluyla bu alan/dalda eğitim almak isteyenlere örgün eğitime denk mesleki eğitim verilebilmektedir.
- Ayrıca ilgili yönetmelik gereği bu eğitimi almamış olan Zeytin salamurahanelerinde ve zeytin muhafaza ünitelerinde çalışacak sorumlu personele Tarım ve Köy işleri Bakanlığı'nın "Zeytin Salamuracılığı" konusunda açtığı kurslardan belge verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
- Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,
- Anadolu meslek, anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim okullarının 6-7-8. sınıflarında yapılacak olan "Seviye Belirleme Sınavlarının" (SBS) sonucuna, yıl sonu ders ortalamaları ile belirlenen Yıl Sonu Başarı Puanının (YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir.
Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında;
a) 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Ortak 9.sınıfın sonunda meslek lisesine geçiş yapan öğrencinin alanı belirlenir. Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir. 11. ve 12. sınıfta diplomaya götüren dala ait yeterlikleri içeren dersler yer almaktadır. 10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin mesleki yeterlikleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılır.
Eğitim süresince;
Ortak Dersler: Dil ve Anlatım, Türk Dili ve Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tarih, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Coğrafya, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Sağlık Bilgisi, Felsefe, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Millî Güvenlik Bilgisi, Trafik ve İlk Yardım, Tanıtım ve Yönlendirme.
Alan Ortak Dersleri: Bilgi ve İletişim Teknolojisi, Matematik, Mesleki Gelişim, Gıda İşletmelerinde Hijyen ve Sanitasyon, Gıda Kimyası, Maddede Temel Değişim ve Ölçümler.
Dal Dersleri: Sofralık Zeytin Üretimi, Zeytinyağı Üretimi, Zeytin Ürünleri Ambalajlama ve Depolama, Teknik Resim derslerini alırlar.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek liselerinin Zeytin İşleme dalından mezun olanların, çalıştıkları işyerinde edindikleri bilgi, beceri ve gösterdikleri performansa bağlı olarak usta, ustabaşı, bölüm şefliği veya üretim şefliğine yükselme olanakları vardır.
Meslek liselerinin Gıda Teknolojisi alanı Zeytin İşleme dalından mezun olanlar istedikleri takdirde Aşçılık, Hazır Yemek ve Aşçılık, Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Turizm ve Otel İşletmeciliği, Turizm ve Otel İşletmeciliği (Açıköğretim), Turizm ve Seyahat İşletmeciliği, Endüstriyel Tavukçuluk, Et Endüstrisi, Gıda Teknolojisi, Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği, Meyve ve Sebze İşleme, Süt ve Ürünleri, Tavukçuluk, Yağ Endüstrisi Zeytin Endüstrisi önlisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
Ayrıca mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS'ye girip başarılı olmaları ve üniversitelerin Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmenliği, Aile ve Tüketici Bilimleri Öğretmenliği, Beslenme ve Diyetetik (Sağlık Y.O.), Yiyecek İçecek İşletmeciliği lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
- 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu gereğince, işletmelerde uygulamalı eğitim gören öğrencilere, işletmelerce yaşlarına uygun asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere bir ücret ödenmektedir.
- Eğitim süresince öğrenciler iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta ettirilirler.
- Kamu kurum ve kuruluşlarında 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre aylık alırlar. Ücretler kıdeme göre ve yıllık belirlenen oranlarda artış göstermektedir.
- Özel sektörde ise asgari ücret ile işe başlamakta, daha sonra işverenlerle yaptıkları anlaşmalara veya sözleşmelere göre asgari ücretin bir veya iki katı oranında ücret alabilmektedirler.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube müdürlükleri.
zeytin işleme teknisyeni meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları