ÇOCUĞUNUZA YÖN VERMEK İÇİN ÖNEMLİ BİLGİLER
Önce Çalışmayı Öğrenmek ve Öğretmek
Ders çalışmak sadece bir kitabı eline alıp saatlerce okumaktan farklı bir şey. Belki de bugüne kadar bir çok dersle ilgili sorunlar yaşamanın nedeni bu. Sadece kitap, defter, kalemle olmuyor ders çalışmak. Bilgiyi doğru alabilmek, ayrıntıları atlamamak, öğrendiklerimizin kalıcı olmasını sağlamak için okumaktan başka yapmamız gerekenler de olmalı.
İşte bu noktada dikkat etmemiz gereken en önemli üç noktayı şu şekilde sıralayabiliriz; zaman, mekan ve yöntem. Doğru zamanda, doğru yerde ve doğru yöntemlerle çalıştığın takdirde hiçbir konuda zorlanmayacaksın. Bu yüzden de yeni bir şeyler öğrenmeye başlamadan önce, çalışmayı öğrenmelisin. Kendine oluşturacağın programın, çalışma ortamında yapacağın ayarlamalar, hangi yöntemlerle çalışacağını doğru şekilde bilmen, göreceksin ki hem ders çalışmanı daha zevkli bir hale getirecek hem de öğrendiğin bilgilerin kalıcı olmasını sağlayarak, başarında büyük bir etken oluşturacaktır.
Bu üç önemli noktayı uygulayabilmek için neler yapabiliriz, seninle birlikte görelim istersen.
ZAMANI KULLANABİLME
Öncelikle zamanımızı planlayarak başlayalım işe. Kendine bir program yapman ve hayatını belirli bir düzene sokman yaşamanı ve çalışmanı kolaylaştıracaktır. Neye ne kadar zaman ayırman gerektiğini belirlediğinde, senin için nelerin öncelikli olduğunu da belirlemiş olacaksın. Tabiki hayatında bir çok önemli nokta var ama bazı şeylere sadece çalışarak ulaşabilirsin. Örneğin; iyi bir lisede ve üniversitede okuyup başarılı bir işte çalışmak istiyorsan, önceliklerinin arasında ders çalışmak mutlaka ilk sıralarda olmalı.
Unutma ki doğru bir zaman planlaması ile yapmak istediğin her şeyi yapabilirsin. Bu dünyada yaşayan bütün insanların bir günü 24 saat. Ve insanlar tüm başarılarını, günlerini iyi planlayarak kazanıyorlar. Başarılı olmak için sadece ders çalışmak yeterli olmayacaktır. Kendine dinlenmek, ihtiyaçlarını gidermek ve tabiki eğlenmek için de zaman ayırmalısın ki çalışmak bir süre sonra sıkıcı ve katlanılmaz bir hal almasın.
Ne dersin, doğru zaman planlaması yapabilmek için okula gittiğin bir gün düşünelim mi? Sabah kalktın, kahvaltını yaptın ve okula gittin. Öğleden sonra saat 13:30 civarı eve geldin. Saat 14:30'a kadar güzel bir yemek ve dinlenmenin ardından ders çalışmaya başlayabilirmişsin gibi görünüyor. 40 veya 50 dakikalık bir çalışmanın ardından kendine 10 dakika mola vermen hem zihnini hem de bedenini dinlendirecektir. Sonrasında yeni bir ders için tekrar masanın başına oturabilirsin.
İkinci dersin ardından artık kendine daha uzun bir zaman dilimi ayırabilirsin. Spor, televizyon, kitap okuma ve tabiki akşam yemeği. 4,5 - 5 saatlik bu arayı günlük bütün ihtiyaçların için rahatlıkla kullanabilirsin. Saat 21:00 tekrar derse dönmek için uygun bir zaman gibi görünüyor.
Gördüğün gibi 24 saatlik bir zaman diliminde sadece 3 saat ders çalışıyorsun. Ama bu düzen sayesinde bu 3 saat, daha önce çalıştığın saatlerce dersten çok daha faydalı olacaktır.
İstersen şimdi de okula gitmediğin bir gün için örnek bir program hazırlayalım sana. Bugün okul yok ve sanırım birkaç saat daha fazla uyumanın kimseye bir zararı yok. 8:30 gibi kalktın ve güzel bir kahvaltının ardından 9:30, ders çalışmak için uygun bir zaman, sen ne dersin? Her zaman olduğu gibi 50 dakikalık bir çalışma ve ardından 10 dakika mola. 50 dakikalık bir ders daha ve ardından spor, arkadaşlarla buluşma, televizyon, bilgisayar. Seçenekler önünde istediğini yapabilirsin. Saat 20:00'de akşam yemeğini yedikten ve kitap okuduktan sonra saat 21:00, ders çalışmaya yeniden başlamak için oldukça uygun bir zaman.
Gördüğün gibi hafta sonlarını da günde sadece 3 saat ama düzenli bir şekilde çalışarak geçirebilirsin. Belli bir programa bağlı kalmak sana çok sıkıcı görünebilir. Ama göreceksin ki ders çalıştığın zaman dilimi televizyon seyrettiğin, bilgisayar oynadığın, arkadaşlarınla buluştuğun zaman dilimlerinden kısa olmasına rağmen çok daha verimli geçti.
Gün içindeki planlarını yaptın ve senin için önemli olan her şeye vakit ayırabildin. Böyle bir programla başarısız olman imkansız gibi görünüyor ama bu konuda sana birkaç küçük hatırlatmamız daha var.
- Ders aralarında verdiğin küçük aralarda televizyonu açma. Çünkü televizyonu sadece 10 dakikalığına seyretmen imkansız. Televizyonu açmak için gösterdiğimiz azmi kapamak için gösterebilmemiz oldukça zor.
- Yine bu süreç içinde uzun telefon görüşmeleri yapma. Çünkü zamanın telefonda nasıl geçtiğini anlamayabilirsin. Ya da ders çalışmaya başlasan bile aklın yaptığın konuşmada kalabilir.
- Televizyonu açmak ya da telefonla konuşmak yerine bu küçük aralarda pencereyi açarak hava almayı deneyebilirsin.
- Mümkün olduğu kadar çalışma programına uymaya çalış. Tabiki bazen küçük değişiklikler yapabilirsin. Örneğin; ders çalışman gereken saatte televizyonda çok güzel bir film seyrettiysen, televizyon seyredeceğin zamanda da ders çalışmalısın.
- Ne olursa olsun gün sonunda çalıştığın dersleri, zihninden de olsa, tekrar etmeyi unutma. Tekrar etmek senin yapacağın özel bir çalışma değil, çalışma programının bir parçasıdır.
NEREDE ÇALIŞACAKSIN?
İşte sana bir soru daha. Nerede çalışacaksın? Bu da en az zamanı doğru ve etkili kullanman kadar önemli. Çalışmak için bir odan olması önemli ama böyle bir imkanın yoksa bile en azından kendine devamlı ders çalıştığın bir köşe ayarlayabilirsin. Böyle bir köşenin prensipleri olması gerekir. Bu köşe eğer sadece ders çalışmak içinse, burada yemek yeme, müzik dinleme ve ders çalışmaktan başka hiçbir şey yapma. Böylece kendini ders çalışmaya şartlandırabilirsin ve masaya her oturduğunda aklına ders çalışmak gelir.
Masanın dağınık olması senin de dikkatini dağıtacaktır. Ders çalışırken aynı zamanda bilgisayarla oynayamazsın ya da müzik dinleyemezsin. Cep telefonunun sesi kısık olsa bile gözünün önünde durduğu müddetçe hep ilgini çekecektir. Tabiki bilgisayar ekranının da açık olmaması gerekiyor.
Sıcak ve loş bir odada elinde bir bardak meyve suyuyla rahat bir koltukta ders çalışmaya çalışmak sadece hayal kurmak için hazırlanmış bir zemin olur senin için. Bir yatağın üzerinde çalışmak ise ancak uykuya iyi bir başlangıç olabilir.
Çalışma masanın üzerinde ders çalışırken sana yardımcı olacak her şey olsun. Silgi ya da kalem aramak için derse 5 dakika ara vermen seni çalışmadan tamamen koparacaktır. Hangi derse çalışacaksın o dersle ilgili bütün malzemeleri çalışmaya başlamadan önce yanına almalısın.
Eğer verimli bir ders çalışma süreci geçirmek istiyorsan;
- Normal bir sıcaklıkta,
- İyi aydınlatılmış bir odada,
- Duvarlarda posterlerin ve resimlerin olmadığı,
- Televizyondan, bilgisayardan ve cep telefonundan uzak,
- Sessiz bir ortamda,
- Dağınık olmayan ama sana lazım olacak tüm gereçlerin bulunduğu bir masada,
- Uykunu getirecek kadar rahat olmayan bir koltukta
ders çalışırsan çalışma sürecin çok daha verimli geçecektir.
Sana unutmaman gereken, ailenin ve arkadaşlarının da bu konuda sana saygı duyacağına ve yardımcı olacağına inandığımız bir püf noktası daha; ders çalışma süreçlerini onlara da söyle ve bu süreçler içersinde senden bir şey istememelerini, telefon açmamalarını rica et. Hatta gelen telefonlara bakmayacağını önceden bildir. Eminiz ki bu konuda sana anlayış göstereceklerdir.
İşte tam anlamıyla rahat ve verimli ders çalışabileceğin bir ortamı da öğrenmiş oldun.
Zaman ve mekan ayarlamasını yaptık artık ders çalışmamızı engelleyecek hiçbir şey yok. Her şey hazır olduğuna göre artık çalışmaya başlayabiliriz. Peki nasıl çalışacağız? Hangi dersi hangi yöntemlerle çalışacağız?
DERS ÇALIŞMA DERSİ
Hepimizin uyguladığı belirli çalışma yöntemleri vardır. Önemli yerlerin altını renkli kalemlerle çizebilirsin. Altını çizdiğin yerleri kendi ifadelerinle tekrar yazıp küçük notlar alabilirsin. Ama her dersi çalışırken kullanacağın ayrı yöntemler de olabilir. Seninle bu yöntemlere bir bakalım istersen.
Ama önce küçük bir not; düzenli bir şekilde kitap okuman sana her dersi daha kolay anlaman ve çalışman için yardımcı olacaktır.
- Türkçe Dersi Nasıl Çalışılır?
Türkçe dersinde karşına çıkacak sorunların %80'i anlam bilgisinden yani okuduğunu anlama ve yorumlayabilme gücünden kaynaklanacaktır. Diğer bir sorun ise dilbilgisi konularındaki eksikliğin olabilir. Ders çalışma yöntemlerini de bu iki alana göre belirlemen gerekir.
Dilbilgisi konusunda eksikliklerini tamamlayarak başlayabilirsin öncelikle. Bunun için önemli yerleri belirle, kendine küçük notlar al ve örnek sorular çöz. Anlayamadığın konularda öğretmenlerinden yardım iste.
Anlam bilgisi konularındaki eksikliklerini gidermenin en iyi yöntemi ise kitap okuma alışkanlığını elde edebilmektir. Sadece okumakla kalma kendi cümlelerinle küçük özetler çıkar, yorumlar yap. Bu hem anlama hem de yorum yapabilme yeteneğini geliştirecektir.
Sana sadece derslerinde değil, tüm yaşamın boyunca lazım olabilecek yorumlama gücünü arttırmak istiyorsan kullanabileceğin bir başka yöntem de atasözleri ve deyimleri öğrenip üzerinde düşünmen ve bunlarla ilgili küçük yazılar yazman olabilir.
Türkçe konuları belirli bir sırayla ve düzende ilerlemektedir. Bunun için de konuları sırasıyla çalışman anlamana yardımcı olacaktır. Bir konuyu anlamadan diğerine geçmen senin için yararlı bir çalışma olmayacaktır.
- Matematik Dersi Nasıl Çalışılır?
Yapman gereken ilk şey "Matematik dersi zordur." cümlesini aklından silmek olmalı. Bu cümleyi aklından sildiğin takdirde çalışmana ve öğrenmene engel olabilecek büyüklükte hiçbir sorun kalmamış demektir. Matematik sorularını çözerken dört ana sorunla karşılaşabilirsin.
- Konuları anlayamıyorsan ve işlemleri yapamıyorsan, bunun için konu eksiklerini tamamlayarak işe başla. Çünkü konu eksiklerin olduğu müddetçe ne yeni öğrendiğin konuları anlayabileceksin ne de işlem yapabileceksin. Matematiğin belli temel konuları vardır. Ve bunları tam anlamıyla bilmediğin müddetçe matematik konuları sana hep zor gelecektir.
- İşlem yapabiliyorsan ama konuları anlamıyorsan, bu konuları bildiğini ama bazı küçük noktalarda eksiğinin olduğunu gösterir. Çalışmaya hiç bilmediğin konulardan başlamak yerine hakkında bilgi sahibi olduğun konulardan başla, eksiklerini gider ve daha sonra yavaş yavaş ilerlemeye devam et. Böylece işlem kabiliyetinin yanına tüm bilgilerini de katarak daha kolay ilerleyebilirsin.
- Konuları biliyorsan ama işlemi yaparken zorlanıyorsan, konularda eksiğin yok ama soru çözemiyorsun. Böyle bir problemin varsa bol bol alıştırma yaparak işlem kabiliyeti kazanabilirsin. Bu problem sadece yeterli düzeyde soru çözmemenden kaynaklanıyor. Bilgini çözdüğün sorularla pekiştirmelisin.
Nasıl ki devamlı bulmaca çözen insanlar bir müddet sonra bu konuda tecrübe kazanıyorlarsa, bol bol soru çözmek de sana tecrübe kazandıracaktır.
- Konuları biliyorsun, işlem de yapabiliyorsun ama yinede soruları çözemiyorsan, bunun en önemli nedeni; okuduğunu anlayamaman ve yorumlayamaman. Bunun için ilk önce kitap okumaya başlamalısın. Böyle bir problemin başka bir nedeni de soru çözerken dikkatli olmamandır. Soru çözerken acele etme ve bildiğin konulardan çözmeye başla. Çözümlerde ilerlediğin her aşamaya dikkatli bir şekilde bak. Çözdüğün soru sayısını arttırarak bu sorunla da başa çıkabilirsin.
- Sosyal Bilgiler Dersi Nasıl Çalışılır?
Sosyal bilgiler dersine konunun uzunluğuna göre iki ayrı yöntemle çalışabilirsin. Eğer konu çok uzunsa bunu çeşitli bölümlere ayırarak çalışabilirsin. Böylece hem uzun konulardan sıkılmamış hem de çalışırken ayrıntılara daha çok dikkat etmiş olursun. Osmanlı İmparatorluğu konusunun tamamını bir günde çalışman imkansız görünüyor. Bunun yerine kuruluş, yükselme ve yıkılış dönemlerini hatta padişahları dönem dönem çalışabilirsin. Eğer bu kadar uzun bir konuyu bir günde çalışmaya kalkarsan hiçbir verim alamazsın.
Konu bölümlere ayrılamayacak kadar kısaysa tüm konuyu bir seferde de çalışabilirsin tabiki. Konuyu gereksiz parçalara bölmek bütünlüğünü ve akıcılığını kaybettirecektir. Ama unutmaman gereken bir nokta var; hangi yöntemle çalışırsan çalış ilk olarak konunun tümünü bir kere okumalısın. Bunun ardından konuyu bir kere de yüksek sesle okuman zihnine çok daha kolay yerleşmesini sağlayacaktır. Yüksek sesle okuman ve gözünde canlandırman hem işitsel olarak hem de görsel olarak konuyu çok daha iyi kavramanı sağlayacaktır.
Sosyal bilgiler dersini de çalışırken önemli yerleri işaretlersen ve çalışırken neden - sonuç ilişkilerine dikkat edersen konuyu anlaman çok daha kolaylaşır. Örneğin; bir savaş konusunu çalışırken nedenleri, nasıl olduğu ve sonuçlarını belirli bir bütünlük içinde anlamaya çalışırsan çok daha etkili olacaktır.
- Fen Bilimleri Dersi Nasıl Çalışılır?
Fen Bilimleri dersi de Matematik gibi daha başlamadan zor olduğuna karar verilen bir derstir. Fen derslerini çalışırken de beyninde önceden bu konuyla ilgili edindiğin yargılardan kurtularak başlamalısın.
Atacağın ilk adım bilmediğin konuları öğretmenlerine sormak olmalı. Öncelikli olarak daha önce işlediğiniz konuları tekrar edebilirsin. Daha sonra ise her derse gitmeden önce belirli bir hazırlık yapman gerekir. Böylece konularla ilgili önceden bilgi sahibi olabilirsin.
Fen Bilimleri dersinde bazı konuları anlamakta güçlük çekebilirsin ya da konular sana anlamsız gelebilir. Bunun en iyi çözümü konuyla ilgili çeşitli örnekler bulman, gerekirse küçük deneylerle bunu uygulamandır. Örneğin; maddenin hallerini çalışırken suyun çeşitli hallerini inceleyebilir ya da demirin nasıl paslandığını görebilirsin.
Matematik dersindeki temel konular da fen bilgisi çalışırken sana yardımcı olacaktır. Şekilleri, grafikleri, tabloları dikkatle incelemelisin. Renkli kalemlerle işaretler koyman bilgilerin hafızanda daha uzun süre kalmasını sağlayabilir.
Biyoloji çalışırken ayrıntılara çok dikkat etmelisin. Çünkü biyoloji dersi ayrıntıların önemli olduğu ve her bir cümlenin çeşitli soru şeklinde karşına çıkabileceği bir alan.
Şimdi de her ders için uygulayabileceğin birkaç püf noktası verelim istersen;
- Kitap okuyarak her dersteki başarını daha üst seviyelere çıkarabilirsin.
- Her ders kendi içinde bir bütünlük oluşturur bu sebepten dolayı konulara çalışırken ilk konudan başla ve mümkün olduğunca eksikliklerini tamamlamaya çalış. Eminiz ki tüm öğretmenlerin bu konuda sana yardımcı olacaklardır.
- Bol soru çözerek, hem soru çözme yeteneğini geliştirip, hem de konularla ilgili ne kadar bilgin olduğunu ölçebilirsin.
- Özellikle sınavlarda çıkmış soruları çözerek başarını çok daha fazla pekiştirebilirsin. Sınavlarda çıkmış sorularla hem sorular hakkında bilgi sahibi olabilir hem de çeşitli soru çözme teknikleri kazanabilirsin.
- Ders çalışırken aldığın küçük notları, odanın veya evin çeşitli yerlerine asabilirsin. Böylece gelip geçerken bunları okuyup, zihninde yer etmesini sağlayabilirsin.
- Bir gün içinde devamlı aynı dersi çalışmaktansa farklı dersleri çalışmayı denemelisin. Böylece çeşitli alanlarda çalışarak dersi sıkıcı bir hale getirmezsin. Sayısal ve sözel dersleri de gün içinde çeşitli zaman dilimlerinde çalışabilirsin. Bir gün boyunca sadece sayılarla uğraşmak ya da bütün gün boyunca okuma yapmak ders çalışmanı sıkıcı bir hale getirecektir.
Unutma ki; hangi dersi çalışırsan çalış, her ders için yapman gereken en önemli şey tekrarlarını aksatmaman olmalıdır. Çünkü bir dersi düzenli aralıklarla tekrarlarsan hiçbir zaman unutmazsın. Bir konuyu tekrarlaman en az çalışman kadar önemli. Bu yüzden tekrar yapmayı çalışma programından farklı düşünme. Çalışma programının en önemli bölümlerinden bir tanesi de "tekrar yapmak" olsun. Gün sonunda uyumadan yapacağın 10 dakikalık genel bir tekrar, uyku esnasında konuların zihnine yerleşmesini sağlayacaktır.
40 dakika çalıştığın bir konuyu gün sonunda 10 dakika tekrarlarsan 1 gün boyunca unutmazsın,
1 gün sonra 2 - 4 dakika tekrarlarsan 1 hafta boyunca unutmazsın,
1 hafta sonunda 2 dakika tekrar yaparsan 1 ay boyunca unutmazsı,
1 ayın sonunda 2 - 4 dakika tekrar yaparsan ömür boyu bu bilgileri unutmazsın.
Her işin bir tekniği olduğu gibi ders çalışmanın da tekniği var ve sen artık bu işin tekniğini biliyorsun. Unutma, ne kadar çalıştığın değil, nasıl çalıştığındır önemli olan. Hadi şimdi tüm bu teknikleri hayata geçir. Eğer gerçekten istiyorsan, başarı benim olmalı diyorsan, durma, çalış, yılma.
Çocuğunuza yön verebilmek velinin bilmesi gerekenler rehberlik kaynakları önemli rehberlik yazıları faydalı rehberlik dosyaları eğitim sitesi