Çocuklarda Karar Ver-e-me-me
Gelişen dünya ile birlikte gelişen ve değişen eğitim yaklaşımlarının yanlışları, bizim şimdilerde müdahale edebileceğimiz ve düzenleyebileceğimiz bir durumdur.
Bir reçetesi olmadığına inandığım eğitim-öğretim yanlışlarının büyük bir kısmı sistemin kendisinden kaynaklanıyor olsa da, bu durumu bahane ederek yapılması gereken birçok şeyin atlanması, sistemin kendi yanlışlarından daha büyük bir yanlıştır. Bunlardan en çok göze çarpan ve benim de gözlemlediğim konu; ''karar veremeyen çocuklar'' dır.
Çocuklarımızı eğitirken öğretmenlerin ve ailelerin yaptıkları en büyük yanlışlardan biri ''izin alma'' olgusunun yanlış algılanmasıdır. Öncelikle okulda yapılan her davranışın bir izine bağlı olarak çalışmak zorunda olması, Örneğin; konuşmak, arkadaşı ile paylaşımda bulunmak, dışarı çıkmak, tuvalete gitmek v.b diye uzar gider bu liste. Bütün bu kuralların, müthiş bir kalabalığı kontrol etmek için ve yetişkinliklerinde uyulması gereken zorunlu kurallara hazırlık olduğu ve bu bağlamda öğrenciye birçok davranışı kazandırdığını söyleriz. Peki ya bizler bütün bunları yaparken öğrencilerimizin yetişkinlik sürecinde ve kişiliklerini oluşturarak özgüven kazanmalarında büyük önem taşıyan ''karar alma'' becerilerine nasıl bir etki de bulunuyoruz?
Biraz önce saydığım ve alt alta yazdığımızda bir sayfa dolusu olabilecek derslerin tamamını sonunda ''özgüven kazandırma'' gibi bir üst beceriye hizmet etmiyor mu? Acaba büyük fotoğrafı görmeyerek detaylarda mı boğuluyoruz? Amaca ulaşmak için kullandığımız araçlar, amacımız haline mi geldi?
Öğrencilerimize ya da çocuklarımıza baktığımızda ve düşündüğümüzde ne kadar basit şeyler için karar vermek adına birilerine ihtiyaç duyduklarına dikkat ediniz. Bu durumda çocuklarımıza hangi kararları alması adına fırsatlar sunduğumuzu değerlendirelim. Matematik dersinin öğretilmesinden çok daha zor olan bu üst düzey ve aslında geliştirilmesi gereken beceriye önem vermemiz gerektiğini düşündürüyor. Zaman zaman yapmaya çalıştığımız ''kitabını seçebilirsin'', ''hangi okula gideceğine kendin karar verebilirsin'', ''elbiselerini kendin seçebilirsin'' v.b. ifadelerin bu amaca hizmet ettiğini düşünüyor olsak da, biz yetişkinler bu ifadeleri bile bir izin verme gibi kullanır ve çocuğumuza bu duyguyu hissettiririz.
Karar alma becerisi gelişmiş bir birey; iradeli, özgüvenli, lider, yenilikçi yaklaşımlar sergileyen, kendini ifade edebilen bireydir. İyi bir devlet başkanı, iyi bir mucit, iyi bir bilim insanı, iyi bir cerrah olabilmek karar mekanizmanızın gücüyle orantılıdır. Hepsinden daha da önemlisi sadece karar alabilen bireylerin gerçekten özgür olabileceğinin unutulmamasıdır.
Cihangir Kuş / Üstün Zekalılar Eğitim Yöneticisi
Çocuklar Karar Vermek rehberlik yazıları öğrenci eğitimci çocuklarda özgüven öğretmen Cihangir Kuş