Özgüven İle Şımarıklık Arasındaki İnce Çizgi
Özgüven; Kendimize yönelik iyi duygular geliştirmemiz sonucu, kendimizi iyi hissetmemiz demektir. Başka bir deyişle kendimiz olmaktan memnun olmak ve bunun sonucu olarak kendimiz ve çevremizle barışık olmaktır.
Özgüven, kişinin diğer insanlarla olan deneyimleri ve aktiviteleri sonucunda oluşturduğu kendi imajının yansıması olarak gelişir. Kişinin çocukluk dönemi boyunca yaşadığı deneyimler özgüvenin şekillenmesinde en önemli paya sahiptir. Büyüme sırasında elde edilen başarılar, başarısızlıklar ve ailenin, öğretmenlerin, ekip arkadaşlarının ve önem verilen etraftaki tüm kişilerin kişiye davranış şekli özgüveni şekillendirir. Özgüvenin niteliğini ve düzeyini daha çocuk çocukluk dönemi belirler.
Özgüvenimiz olmadığında işleri yapabilme yeteneğimizden emin olamayız. Gerekli beceriye ve deneyime sahip olduğumuzu bildiğimiz halde, daha önce hiç yapmadığımız bir işle karşılaştığımızda endişeleniriz. Birçok durumda, özellikle karar vermemiz, inisiyatif kullanmamız veya yeni insanları işin içine katmamız gereken durumlarda rahatsız ve huzursuz oluruz.
Buna karşın, aşırı bir güven duygusu içinde davrandığımızda; sınırlarımız olduğunu kabul etmek istemeyiz, yeteneklerimiz hakkında gerçekçi olmayan düşüncelere kapılırız. Üzerimize aşırı iş yükü alırız, böylece her zaman iyi iş yapamayız. En iyiyi bizim bildiğimizi düşünürüz, önerileri göz ardı ederiz, bize yardım etmek isteyenleri de genellikle reddederiz. Böylece özgüven patlamasının sonucu genel olarak hüsranla biter. Ayrıca aşırı özgüven bizi sosyal yaşamda da yalnız bırakır çünkü her bir şeyi en bilen biz olduğumuzu düşündüğümüz ve başkalarının fikirlerini de hiçe saydığımız için zamanla yalnızlaşmaya ve dışlanmaya mahkûm oluruz.
Şımarıklık ise; Bulundukları ortamda tüm dikkatleri üzerine çekmek isteyen insanlara özgü bir davranıştır. Bu tür insanlar sürekli bir alaycı tavır içindedirler. Daima çevresinde ilgi ve özveri beklerler. Şımarıklık, kişinin bazı ya da birçok özelliğini diğer insanlardan üstün görmesinden kaynaklanır.
Bu nedenle; Özgüven ile şımarıklığın kardeş olmasına imkân yoktur. Özgüven ile şımarıklığın aynı insanda bulunmasına da imkân yoktur. Kısacası şımarıklık ile özgüven arasında ince bir zar vardır. Çocuklarımızı yetiştirirken bu ince zarın hassasiyetine önemle dikkat etmek gerekir. Özgüven azlığı kaygı ve başarısızlığı getirir. Ama özgüven patlaması da şımarıklığı ve yalnızlığa götürür. En iyisi orta seviye bir özgüvendir.
Mehmet TUNGA
MEB Maarif Müfettişi
Özgüven Şımarıklık Arasındaki İnce Çizgi rehberlik çocuk eğitimi