Kütüphane koleksiyonunun, kartlar üzerine işlenmiş olarak ve belli bir düzen içinde çekmecelerde bulunan betimleyici kayıtları. Boğaziçi Üniversitesi Kütüphanesi'nin kart kataloğu artık güncellenmemektedir, bütün katalog kayıtları elektronik ortama geçirilmiştir.
Kitap, dergi, harita ve/veya video gibi kaynakların belirli bir sıralamada düzenlenmiş listesi. Bu liste genellikle bir koleksiyonun, kütüphanenin veya kütüphane grubunun kaynaklarını kayıt altında tutarak onları tanımlar ve indeks şeklinde düzenler.
Bir kütüphanenin katalog bölümünde gerçekleştirilen tüm materyallerin giriş/kayıt ve sınıflandırma işlemi. Katalog işlemelerine bir eser hakkındaki betimleyici bilgiler (yazar, başlık, fiziki özellikler, gerekli notlar vb.) dahil olduğu gibi materyali raflarda uygun yere yerleştirmek için zorunlu olan konu başlıkları ve sırt numaraları işlemleri de dahildir.
Bir indeks veya veri tabanında kullanılan denetimli sözlük (standardize edilmiş kelime veya sözcük listesi). Kavramsal dizin kullanılmakta olan terimlerin alfabetik listesidir. Kavramsal dizin ayrıca terimler arasında eşanlamlı veya ilişkili terim, hiyerarşik düzenlemeler (dar terim, geniş terim) ve günümüzde artık kullanılmayan eski terim ve sözcükleri içerir.
Açıklamalarıyla 184 Kütüphanecilik Terimi
Bir tek giriş altında toplanmış ve erişilebilir veri alanlarını içeren kayıt. Yazar, başlık, yayıncı, özet, sırt numarası gibi kayıtlar veri alanı örneğidir. Bir süreli yayın dizininde her atıf bir kayıttır.
Kullanıcının ödünç almak istediği ancak başka bir kullanıcıda olan bir kaynağı kütüphaneye iade edildiğinde kendisinin kullanımı için ayrılmasını istemesidir. “Kaynak ayırtma” isteği genellikle dolaşımda olan herhangi bir kütüphane kaynağı için bir kişinin yardımı ile ya da çevrimiçi yapılabilir.
Bir konuda yazılmış göreceli anlamda uzun bir eser. Basılı veya elektronik ortamda olabilir.
Bir kitabın boyu önce sırt kısmının baş tarafından alt tarafına doğru, sonra kapak sayfasının bir kenarından diğer kenarına doğru ölçülür. Kitap ciltçiliği, baskı işleri ve yayımcılık alanında kitaplar için kullanılan bu geleneksel ölçü terimleri çok kesin ve hassas ölçüleri belirtmek için kullanılmaz ve ülkelere göre değişiklik gösterebilir. Bu ölçü terimleri, kitap formaları hazırlamak için kullanılan standart ölçüdeki (48 cm x 64 cm; 19" x 25") bir kağıdın katlanmasından doğmuştur. Standart kağıdın ikiye katlanmasıyla: folyo (30-38cm.)
dörde katlanmasıyla kuarto (25-30cm.)
sekize katlanmasıyla octavo (20-25cm.)
onaltıya katlanmasıyla sekstodesimo (15-18cm)
terimleriyle adlandırılan ölçüler ortaya çıkar. Şimdilerde kitap ölçüleri için fil veya fil folyo (58 cm.), atlas folio (64 cm.), çift fil folyo (127 cm.) terimleri de kullanılmaktadır.
Kitabın sırtında bulunan sınıflandırma numarasının bir bölümüdür ve konulara göre verilmiş olan sınıflandırma numarasından sonra gelir. Üzerinde bulunduğu materyalin, aynı konu sınıflandırmasının içindeki diğer materyallerden ayırt edilmesini sağlar. Kitap numaraları, yazar numarası ve eserin başlığını kodlayan numaralardan oluşur; materyallerin, belirli bir sıralama düzeninde raflara yerleştirilmesi için verilir.
Bu terim; kütüphanenin bütün kaynaklarından oluşan koleksiyonunu veya nadir eser koleksiyonu ya da referans koleksiyonu gibi ortak bir niteliği olan belli koleksiyonlarını tanımlar.
Kolektif Başlık (Collective Title)
Birden fazla eserden oluşan malzemenin genel başlığı.
Bir konuyu kısa ve özlü olarak ele alan el kitabı veya ansiklopedi gibi bir eser.
İşbirliği yaparak belirli hedeflere ulaşmaya çalışan iki veya daha fazla kurumun resmi birlikteliği (örneğin Anadolu Üniversite Kütüphaneleri Konsorsiyumu - ANKOS).
Bir araştırma veya tartışmanın etrafında döndüğü ana fikir.
Konu Başlığı (Subject Heading)
Kitap, DVD gibi bir kaynağın ve veri tabanı ya da kataloğun konusal içeriğini açıklayan kelime veya deyim. Kütüphanede Library of Congress Konu Başlıkları kullanılmaktadır.
Yetkili bir kullanıcının bilgisayar sisteminde bir oturumu açmak ve kaynaklara ulaşabilmek için girmesi gereken, genellikle isim, soyadı ve girilen ismin baş harfleri ile bir veya bir kaç sayıdan oluşan kalıcı bir kod.
Bilgisayarla işletilen kaynakların belirli bir kullanıcısına ait başka bir benzeri olmayan bir sayı veya isim. Kullanıcı kimliği kütüphane kaynaklarına uzaktan erişim için gereklidir.
Kurumsal Yazar (Corporate Author)
Bir eserin yazarı kabul edilen kuruluş.
Kümülatif Dizin (Cumulative Index)
Daha önce yayınlanmış (genellikle) yıllık dizinlerin derlemesi. Son kümülatif dizin daha önceki dizinlerdeki bilgiyi de içerdiği için öncekiler tasfiye edilebilir.
Bir kitabın yayın bilgilerini içeren bilgi. Genellikle yayıncının adını, yerini ve yayının tarihini kapak sayfasında verir; basım evinin adı ve yeri ise başlık sayfasının arkasındaki sayfada verilir.
Diğer Kütüphanecilik Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Kütüphanecilik Terimleri Sözlüğü