Büyük kentler dışında, çeşitli yörelerde kurulmuş, aynı zamanda gezici olan ödenekli tiyatrolara verilen ad.
Bir tiyatro metninde olay dizisinin ana kesimlerini oluşturan ve kendi içinde bütünlüğü olan bölüm.
Bir oyun sahnelenirken kesilmesi gerekli dizelerin ya da kesimlerin çıkartılması.Budama, oyunun bütünlüğünü bozmayacak ve oyuncuya rahat gelecek bir biçimde yapılır.Yoruma uygun budama da başlı başına bir sanattır. Kötü budamalar oyunu bozar.
XIX.yüzyılda, Fransa'da kentsoylu melodramlarından çıkmış, sıradan seyircinin duygularına yönelik gişe başarısını önde tutan güldürü.
Açıklamalarıyla 564 Tiyatro Terimi
XIX. Yüzyılda, kentsoylu seyircinin sevdiği, içerik açısından hafif, insanların küçük mutluluklarını acılarını gösteren oyunlar oynayan tiyatro. ÖrnEK:Dormen Tiyatrosu.
18. yüzyıl Aydınlanma tiyatrosunun başlıca oyun türü; ciddi oyun. Aristokrasiyle boy ölçüşen burjuvazinin yaşam felsefesini dile getiren Burjuva Oyunu, insanın doğaçtan iyi olduğunu, ancak toplumsal koşullar yüzünden kötüleştiğini göstermeye ve bundan ahlâk çıkarmaya çalışır. Burjuva evrensellik, iyimserlik, hoşgörü ve hümanizm anlayışının temellik ettiği Burjuva Oyunu, kavram olarak, Diderot tarafından "gözyaşlı komedya"dan geliştirilmiş ve ana kuralları yine Diderot tarafından ortaya konmuştur. Burada, önemli olan, oyun kişilerinin karakter değil, toplumsal koşulları ile orta sınıf kişiler arasındaki ilişkilerdi; üç birlik kuralı geçerli sayılmakla birlikte, bütün bütüne ona bağlı kalma zorunluluğu yoktu; yüksek tragedya ve komedya yumuşatılarak burjuva hayata indirilecek, ciddi duygusal evcil oyunlar haline gelecekti; oyun kişileri, toplumsal bir tip olarak alınacak; duygu ve tutkular, toplumsal sınıf ayrımı gözetilmeksizin, evrensel bir düzlemde sunulacaktı; konu önemli, eylem yalın, gündelik yaşama yakın olacaktı.
Kalın çizgili, kişileri ve olayları karikatürleştirerek veren ve genellikle yerici, taşlayıcı, abartılı güldürü türü " şakacı" sözcüğünden gelir. A.B.D' inde bu tür, kaba saba ve açık saçık gösteri durumunu almıştır.
Stanislavs' kinin oyunculuk dizgesinin yaratıcılığa ilişkin çalışmasında, bir oyuncunun kendi yaşantısı olmayan bir rolü 'eğer' sözcüğü ile değerlendirip o rolün gerekli havasına daha iyi girebilmesi için adeta kendini büyülemesi.
Gazete başlıklarının konularına dayanan ABD' de ortaya çıkmış bir tiyatro biçimi. Kısa, etkileyici sahnelerle günlük olayları eleştiren ve toplumsal sorunlara değinen gösteri. Buna 'gazete tiyatrosu' da denir.
1- Halk dilinde Orta Oyunu'na verilen ad.
2- XIV. Yüzyıl sonlarında, gölge oyunu tipleri ve giysileri ile sahnede oyuncular tarafından oynanan oyun.
1960'ların ortalarında İngiltere'de yer almış bir halk ve işçi tiyatrosu hareketi. Repertuar tiyatrosu hareketine bağlanan Community Theatre, kentlerin emekçi ve işçi kesimlerinin yoğun yerleşik olduğu semtlerde toplumsal tiyatro yapmaya, emekçi kesimlerin kültürel-sanatsal düzeyinin gelişmesine yardımcı olmaya ve güncel sorunlarının çözümüne ışık tutmaya yönelmiş; bunun için de halk tiyatrosu tekniklerinden yararlanarak, güncel olayların belgesel oyun içinde daha çok doğaçlamaya dayanarak ve müzikhol öğeleriyle işleyerek, eğlendirici ve öğretici olmaya çalışmıştır. 1973'ten sonra, Community Theatre, The Assosiaton of Community Theatre (Cemaat Tiyatrolar Birliği) çatısı altında toplanmıştır.
Sahnenin seyirciye çok yakın ilişkide olduğu az kişi alan tiyatrolara verilen ad.
XVII.yüzyıl ortasından XVIII.yüzyıla değin süre gelen dinsel öğreti tiyatrosu. Barok tiyatro biçimini benimsemiştir.Luther'in din reformuna karşı gerçekleştirilmiş olan ve yalnızca katoliklere özgü gerici bir tiyatro anlayışıdır.
Kentsoylu komedyası için Diderot'nun kullandığı bir terim. Ciddi komedya soyluluğun yüksek komedya anlayışına ve aynı zamanda halkın kaba güldürü anlayışına karşı ortaya konulmuş bir türdür.
İspanyolcada, tam uzunlukta 'oyun' anlamında kullanılmıştır. XVII.yüzyıl İspanyol tiyatrosunun altın çağına ilişkin olan Comedya kavramı. Bunun alt türleri vardı. Bunlardan biri, Lope de Vega'nın buluşu olan ve çeşitli serüvenleri içeren comedya de capa y espada (pelerin ve kılıç oyunu) dur.
"Usta işi oyun" anlamına gelen İtalyan doğaçlama tiyatrosu. Başlangıcı 1550'ye dayanan bu tiyatro bir seneryo üzerinden dogaçlamalara gidilerek oynanan, müziklı, tartımlı bir halk komedyası türüdür. Oyundaki gülmece, oyun oynandığı sırada ve o anda oyuncular tarafindan uydurulur. Gerek sahne teknigi, gerekse tipleri açısından Avrupa tiyatrosu ve Türk tiyatrosu etkilemiştir. Bu etkisini bugüne kadar da sürdürmüştür.
Belli bir metinle oynayan İtalyan karakter ve dolantı komedyası. Roma komedyası örnek alınarak saraylarda oynanan komedya türü.
Altın Çağ İspanyol tiyatrosu sahne biçimi, avlu sahne.
1- Orta Oyun'un başlangıcında ya da bu oyundan bağımsız olarak ortaya çıkan o gün oynayacak olan tiplerin müzik eşligindeki dansları.
2- Soytarıların açık saçık hareketlerle gülünç danslar yaptikları gösteri.
Curcuna içinde dans edip soytarılıklar yapan sivri külahlı, bazen yüzleri maskeli oyunculara verilen ad.
Diğer Tiyatro Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Tiyatro Terimleri Sözlüğü