4. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Maddenin Hâl Değişimi Çalışma Soruları

4. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Maddenin Hâl Değişimi Çalışma Soruları

2. ÜNİTE: MADDEYİ TANIYALIM

KONU: Isı ve Sıcaklık

Maddenin Hâl Değişimi

1. Maddenin katı hâli 2. Maddenin sıvı hâli 3. Maddenin gaz hâli

Maddeler ısı etkisiyle hâl değişimine uğrarlar.

1- Erime: Katı maddenin ısı artışı ile sıvı hale geçmesine erime denir. Buz katı bir maddedir. Isısı "0" (sıfır) derece veya daha yüksek olan bir ortamda buz erir ve suya dönüşür. Ayrıca ılık veya sıcak suyun içerisine buz atarsak çok hızlı erir.

2- Donma: Sıvı maddelerin ısı kaybederek katı hale dönüşmesine donma denir. Örneğin; buzdolabında ısı, sıfır derece ve daha altında olduğu için, koyduğumuz bir şişe su, bir süre sonra donar ve buz olur.

3- Buharlaşma: Sıvı maddelerin gaz haline dönüşmesine buharlaşma denir. Su ısıtılınca buhar olur.

4- Bozunma: Katı maddeler ısıtılınca sıvı hale geçerler. Ancak, bazı katı maddeler, ısı alınca temel özelliklerini yitirirler. Buna bozunma denir. Örneğin; bir kâğıda ısı verildiğinde erimez veya gaz haline dönüşmez. Kararır ve kömürleşir. Yani bozunur.

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. Odamızda bulunan termometrede sayısal değerler neyi ölçüyor?

       A. Sıcaklığı     B. Isıyı    C. Boyunu    D.Kütle miktarını

2. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

     A. İki madde birbirine temas ettiğinde ısı alışverişi yaparlar.

   B. Isı, sıcaklığı yüksek olan maddeden, sıcaklığı düşük olan maddeye akar.

   C. Isı veren maddenin sıcaklığı azalır.

    D. Dondurma ısı verir, dilimiz ısı alır.

3. Çevremizde her maddenin bir sıcaklığı vardır. Maddenin sıcaklığını ........ adı verilen bir aletle ölçülebilir.

Yukarıdaki cümlesindeki noktalı yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

     A. Terazi      B. Termometre      C. Saat      D.Derece

5. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

    A. Maddelerin ısı etkisiyle yapılarının değişmesine bozunma denir.

    B. Katı hâldeki maddelerin ısı alıp sıvı hâle geçmesine erime denir.

   C. Sıvı hâldeki bulunan bir maddenin katı hâle dönüşmesine donma denir.

   D. Maddeler hâl değiştirdiğinde yapılarında bir değişme olur. 

Aşağıda verilen cümlelerden doğru olanın başına D, yanlış olanın başına Y harfi yazınız.

 

1. ( ) Maddeler, erime ve katılaşma özellikleri kullanılarak şekillendirilebilir.

2. ( ) Demir ve bakır cevheri doğal maddedir.

3. ( ) Isı termometre ile ölçülür.

4. ( ) Sıcaklık birimi joule'dür.

5. ( ) Sıcaklıkları farklı iki ortam arasındaki ısı akışı gözlenemez ancak ortamların sıcaklıklarındaki değişim ölçülerek, ısı akışı tespit edilebilir.

6. ( ) İnsanlar ve doğa maddeyi değiştirebilir.

 

Aşağıdaki cümlelerle doğru kavramı eşleştiriniz.

  

 a. buz     b. Yapay    c. İşlenmiş    ç. Doğal    d. hâl değişikliği   e. Gaz

                 ... 1. Maddelerin insan eli değmemiş tabiatta bulunan şeklidir.

                ... 2. Doğadaki maddelerin ürün hâline dönüştürülmüş şekli

                ... 3. Doğadaki örneklerine benzetilerek insan eliyle yapılan maddeler.

               ... 4. Isının maddelerde meydana getirdiği etkilerden biridir.

               ... 5. Maddenin hâllerinden biridir.

               ... 6. Suyun katı hâlidir.

 

Aşağıda verilen cümlelerden doğru olanın başına D, yanlış olanın başına Y harfi yazına.

 

1.( ) İnsanlar ve doğanın madde üzerindeki etkileri her zaman olumludur.

2.( ) Petrol, doğal maddedir.

3.( ) Isıalan katı maddeler eriyerek sıvı hâle geçer.

4.( ) Bazı maddeler ısı etkisiyle bozunun

5.( ) Isı bir maddedir.

6.( ) Plastik ve benzin, işlenmiş maddeye örnek verilebilir.

7.( ) Rüzgâr ve yağmur, maddeyi tahrip eden doğal etkenlerdendir.

 

Aşağıdaki kavramları ok işaretlerini kullanarak tanımlarıyla eşleştiriniz.

 

Alet ( )                           a. Maddelerin şekil almış hâli

Eşya ( )                          b. Belli şekle sahip nesneler

Katı ( )                            c. Konulduğu kabın şeklini alan

malzeme ( )                  ç. Uzun süreli kullanılan ve eskiyen

cisim ( )                        d. Kullanıldıkça azalıp tükenen

sıvı ( )                         e. Malzemeyi işlemeye yarar

Ali Akdemir

4.Sınıf Maddenin Hâl Değişimi Çalışma Soruları fen bilimleri fen ve teknoloji ilköğretim Ali Akdemir soru bankası