(1818 Moskova-1881 Petersburg)Rus çarı. Kırım Savaşı'nda ölen babası I. Nikola'nın yerine tahta çıktı (2 Mart 1855). Mutlakıyete dokunmaksızın geniş reform hareketlerine girişti. 1866'dan başlayarak yeniden baskıcı bir rejim kurdu. Paris Antlaşması'ndaki Boğazlar'la ilgili maddelerin 1871'de yürürlükten kaldırılmasını sağladı. 1876 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na tekrar savaş açarak Berlin Antlaşması'nı yapmayı başardı. 13 Mart 1881'de nihilist bir topluluk tarafından düzenlenen suikast sonunda öldürüldü.