Basketbol Sporu Hakkında Bilgi

Beşer kişilik iki takım arasında, elle oynanan, ağız tarafı çemberli, dibi açık bir fileden topu geçirerek sayı kazanmaya dayanan bir top oyunu. Basketbol sözcüğü İngilizce "sepettopu" anlamına gelir. Basketbol ilk kez 1891 yılında ABD'nin Massachussets eyaletindeki Springfield kolejinde Dr. James Naismith tarafından bulunarak oynatıldı. Zamanla kuralları sayıca artarak ve değişikliklere uğrayarak iyice gelişen basketbol hem dünyada, hem ülkemizde çok tutulan salon sporlarından biridir. Basketbol sert zeminli salonlarda ve sertleştirilmiş toprak üzerinde oynanır. Sahanın boyutları yaklaşık 26x14 m.dir. Dip çizgilerinin 1,20 m. içine, yan çizgilerden eşit uzaklıkta, iki pota yerleştirilir. Potaların her birinin üzerine yerden 3,05 m. yükseklikte, 45 cm. çapında demirden bir çember takılır. Çemberin altında altı açık bir file vardır. Basketbol topu, meşinden olup çevre uzunluğu 70-80 cm., ağırlığı 600-650 gramdır. Her biri 20'şer dakikalık iki devre hâlinde oynanan basketbolda, takımlar, oyun sahasında 5'ten fazla oyuncuları olmamak koşuluyla 12'şer oyuncuyla temsil edilirler. Oyun sırasında istenildiği kadar oyuncu değiştirilir. Serbest atışlarda, molalarda ve oyuncu değişikliklerinde kronometre durdurulduğundan oyunlar normal süreden daha fazla sürer. Topu elinde bulunduran oyuncu topu yerde sıçratmak koşuluyla yürüyebilir (dirbbling) ve istediği arkadaşına pas verir ya da çembere atar. Oyunda şarj yapmanın kuralları açık ve kesindir; ayrıca oyuncunun kendi hatalarından doğan fauller kendisine faul olarak yazılır ve 5 faul yapan oyuncu oyun dışı kalır. Oyun sırasında topun çemberden geçmesi, yani "basket" 2 sayı, üç sayı çizgisi dışından atışlarda 3 sayı, ceza atışlarında çemberden geçirme ise 1sayı sayılır. Bir oyuncunun topu elinde 30 saniyeden fazla tutma hakkı yoktur. Oyun sonunda en fazla sayı yapan takım kazanır. Takımlar, her devrede iki kez olmak üzere 4 kez mola alabilirler. Maçları, biri saha içinde (orta hakem) olmak üzere iki hakem yönetir. Saha kenarında bulunan başhakemden başka sayı hakemi ve kronometre hakemleri de vardır. Türkiye'de basketbol ilk kez 1904 yılında İstanbul'da Robert College öğrencileri arasında oynandı. Daha sonra Galatasaray lisesinde, beden eğitimi öğretmeni Ahmet Robenson'un teşvikiyle oynanan basketbol, oyuncuların kuralları bilmemesinden dolayı çoğunun yaralanmasıyla son buldu. Türkiye'de ilk düzenli basketbol oyunları 1924'ten sonra başladı. Türk Millî Basketbol Takımı, ilk ulusal karşılaşmasını 24 Haziran 1936 tarihinde İstanbul'da Yunanistan ile yaptı ve maçı 49-12 kazandı. 1 Mart 1959'dan itibaren basketbol "Spor Oyunları Federasyonu"ndan ayrılarak Türkiye Basketbol Federasyonu içine alındı. Önceleri Ankara, İzmir ve İstanbul'da şehir liglerinde oynanan basketbol, 1967'den beri Türkiye Ligi'nde oynanmaktadır. Basketbol liglerinde, Fenerbahçe, Beşiktaş, Galatasaray, gibi semt takımları; İstanbul Teknik Üniversitesi, Kolej, Darüşşafaka gibi okul takımları; Eczacıbaşı, Efes Pilsen gibi müessese takımları yer almaktadır.