Charles Robert Darwin (12 Şubat 1809 - 19 Nisan 1882) İngiliz doğabilimci.
Geliştirdiği doğal seçilim yoluyla evrim kuramı (teorisi) ile canlıların ve türlerin doğal seçilim ile ortak bir kökenden evrimleşerek ortaya çıktığını ortaya koymuş, bu görüş daha sonra büyük tartışmalara yol açmakla beraber, bilim dünyasında genel bir kabul görmüştür.
Darwin doğa tarihine tıp ve teoloji eğitimi görürken ilgi duymaya başlamış, gençliğinde Beagle gemisiyle yaptığı beş yıl süren yolculuk sırasında yaptığı biyolojik gözlemler, onun türlerin değişebilmesi konusunda düşünmesini sağlamış ve 1838 yılında, türlerin kökenini en doyurucu şekilde açıklayan doğal seçilim kuramını geliştirmiştir. Görüşlerinin tepki toplayacağı endişesi ile çalışmalarını yalnızca yakın çevresiyle paylaşmış ve uzun süre yayınlamamıştır. Bu sırada, araştırmalarını da sürdürmüştür.
Başka bir İngiliz bilim adamı olan Alfred Russel Wallace, 1858 yılında Darwin'in doğal seçilim kuramına benzer görüşler içeren bir mektubu, bu konuda çalışmaları olduğunu bildiği Darwin'e göndermiştir. Bu noktadan sonra, Darwin, kendi çalışmasını (Wallace'ın ismini de ekleyerek) Kraliyet Akademisine sunmak zorunda kalmıştır. Daha sonra Darwin, doğal seçilim yoluyla evrim kuramını anlattığı kısaca 'Türlerin Kökeni' olarak adlandırılan eseri 1859'da yayınlanmıştır. Yayınlandığı dönemde büyük yankılar uyandıran kitap sonrasında, evrim konusu daha yıllarca tartışılmış ve ancak 1920'lerden sonra Mendel genetiğinin evrim kuramıyla birleştirilmesi sonucu oluşturulan 'modern sentez' ile (ya da neo-Darwinizm) bilim çevrelerinde yaygın olarak kabul görmeye başlamıştır.
ANSİKLOPEDİK BİLGİ: DARWİN, Charles Robert
(1809 Shrewsbury-1882 Down/Kent), İngiliz doğabilimcisi. Önce Edinburgh'da hekimlik, ardından Cambridge'de dinbilim öğrenimi gördü. Doğa bilimlerine büyük ilgi duydu ve din adamı olmaktan vazgeçti. 1831'de Beagle gemisinin çıktığı bilimsel sefere doğabilimci olarak katıldı. 5 yıl süren bu yolculuk boyunca Güney Amerika'yı ve Pasifik adalarını dolaştı. Edindiği gözlemlere dayanarak, 1859'da dev yapıtını yayımladı: "On the Origin of Species by Means of Natural Selection" (Doğal Ayıklanma Yoluyla Türlerin Oluşumu). Bunda ve öteki yapıtlarında, türlerin çeşitliliği üstüne ileri sürdüğü yeni görüşleriyle "Darwincilik" denen bir evrim kuramını geliştirdi.
Özellikle Galapagos Adaları düzeyinin ve pampa toprakları tabakalarında rastlanan soyu tükenmiş hayvan türlerinin incelenmesinden sonra, türlerin değişmezliğinden kuşkulanan Darwin, ekonomici Thomas Malthus'un çalışmalarından da esinlenerek "yaşamak için savaşım" (struggle for life) ilkesini ortaya attı. Buna göre, yaşam boyunca, ortama en elverişli olanların yaşayacağı bir doğal ayıklanma sürüp gitmektedir. Darwin doğal ayıklanmanın, yeni türlerin oluşmasını ve çevreye uyum yoluyla sürekli evrimi sağladığı sonucuna vardı. Daha sonra buna, cinsel ayıklanma kavramını da katarak kuramını tamamladı: Buna göre erkekler dişileri elde etmek için mücadele ederler ve içlerinden en güçlü olanlar mücadeleyi kazanır, böylece soyu üretmeyi başarır. Dişiler de, erkeklerin en güçlü ve en yakışıklı olanını seçerler. Hayvancılık, tarımbilim, bitkibilim alanlarında incelemeler yapan Darwin'in öteki başlıca yapıtları şunlardır: "The Descent of Man and Selection in Relation to Sex" (İnsan Soyunun Kökeni ve Cinselliğe Bağlı Ayıklanma, 1871), "The Expression of the Emotions in Man and Animals" (İnsanda ve Hayvanlarda Coşkuların Anlatımı, 1872).
